Ο αποχαιρετισμός στο 2020 δεν έχει τη συνηθισμένη γλυκόπικρη γεύση που αφήνει κάθε αντίο. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, στον πλανήτη κυριαρχεί μια γενικευμένη αίσθηση ανακούφισης. Η αλλαγή σελίδας που φέρνει το νέο εμβόλιο και η υπόσχεση της σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα κάνει το 2021 να μοιάζει περισσότερο με προσδοκία, παρά με χρονολογικό έτος.

Ενας πεσσιμιστής θα έλεγε πως το 2020 υπήρχε ένας μόνο πρωταγωνιστής: ο Covid-19. Και όντως, οι περισσότεροι περάσαμε το μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς κλεισμένοι στο σπίτι. Υπήρχαν όμως κι εκείνοι που, ακόμα και εν μέσω πανδημίας, κατάφεραν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να απασχολήσουν τον χρόνο μας. Καλλιτέχνες που ήρθε η στιγμή τους, πολιτικοί που ψάχνουν ή βρήκαν τη δική τους, σχεδιαστές που επέλεξαν να επανεφεύρουν τον εαυτό τους, ποδοσφαιριστές που τον έχασαν και, πάνω απ’ όλους, οι ήρωες αυτής της υγειονομικής περιπέτειας: οι υγειονομικοί και οι επιστήμονες που μπήκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης απέναντι στον κορωνοϊό. Ενας σύντομος απολογισμός κάνει κάποιες από τις επιλογές προφανείς. Η ύπαρξή τους είναι απόδειξη πως η Γη δεν σταμάτησε να γυρνάει, πως είμαστε ακόμα ζωντανοί.

Από όλους αυτούς, ποιοι θα καταφέρουν να αναδειχθούν και πάλι το 2021;

Μιουτσία Πράντα – Ραφ Σίμονς σχεδιαστές

Διάλογος στα ντεφιλέ

Η Μιουτσία Πράντα, μια από τις πιο επιδραστικές σχεδιάστριες μόδας παγκοσμίως, ανακοίνωσε ξαφνικά στις αρχές του 2020 πως θα μοιράζεται την καλλιτεχνική διεύθυνση του οίκου Prada με τον Ραφ Σίμονς. Ο Σίμονς είναι 52 ετών, η Πράντα 71. Εκείνος γεννήθηκε σε ένα αγροτικό χωριό του Βελγίου και όταν ήταν φοιτητής μοίραζε τον χρόνο του στα techno μπαρ των Βρυξελλών και στα καλλιτεχνικά στέκια της Αμβέρσας. Εκείνη είναι μια αστή φεμινίστρια, με πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες και θητεία στο ιταλικό κομμουνιστικό κόμμα. Η πρώτη τους κοινή κολεξιόν παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο, στο Μιλάνο της πανδημίας. Η εμφάνιση που άνοιξε το διαδικτυακό σόου ήταν ένα total-black σύνολο, μια επαναδιαπραγμάτευση του παρελθόντος τους – των στολών της Πράντα και του αντρικού σχεδίου του Σίμονς. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές: τα ρούχα είχαν ταυτότητα, αναφορές στην ιστορία και κανένα ίχνος νοσταλγίας. «Σε μια εποχή που ο κόσμος διχάζεται και ο δημόσιος διάλογος μοιάζει με ανάμνηση, ο Σίμονς και η Πράντα απέδειξαν τη δύναμη και την αξία του ως μέσο ανανέωσης», έγραψαν οι NYT.

Λιονέλ Μέσι ποδοσφαιριστής

Θέλει ή δεν θέλει;

Οταν η Μπαρτσελόνα πλήρωνε για τις θεραπείες αυξητικής ορμόνης του φτωχού, ταλαντούχου Αργεντίνου, μάλλον πίστευε πως είχε κλέψει για πάντα την καρδιά του. Στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, όμως, τα ζητήματα καρδιάς αργά ή γρήγορα περνούν από το πορτοφόλι: ο 33χρονος πια Λιονέλ Μέσι, με 4 Χρυσές Μπάλες στην κατοχή του και μερικά εκατομμύρια κρυμμένα σε offshore, τον περασμένο Σεπτέμβριο έστειλε ένα ψυχρό, απρόσωπο burofax για να γνωστοποιήσει στη διοίκηση της ομάδας την πρόθεσή του να αποχωρήσει. Τελικά, με τις ρήτρες του συμβολαίου σε αστρονομικά επίπεδα, ο Μέσι δεν είχε άλλη επιλογή: έμεινε στην Μπαρτσελόνα για άλλον ένα χρόνο. «Δεν ξέρω εάν θα φύγω ή όχι. Σε περίπτωση που φύγω, θα ήθελα αυτό να συμβεί με τον καλύτερο τρόπο», είπε πριν από λίγες μέρες σε συνέντευξή του (Sexta). Οι λάτρεις του ποδόσφαιρου της αλάνας, εκείνοι που δεν έπαψαν ποτέ να πιστεύουν στους ποδοσφαιρικούς έρωτες, περιμένουν με αγωνία το καλοκαίρι του 2021.

Ουγκούρ Σαχίν Οζλέμ Τουρέτσι

επιστήμονες – συνιδρυτές BioNTech

Πίσω από την επιτυχία

Στην Ελλάδα σταθήκαμε (και, υπό μια έννοια, δικαίως) στον «δικό μας» CEO της Pfizer, Αλμπέρτο Μπουρλά. Το εμβόλιο της εταιρείας, όμως, που αυτή τη στιγμή μοιράζεται στους υγειονομικούς της χώρας, δεν είναι μόνο δικό της επίτευγμα. Το μοιράζεται με δύο επιστήμονες, το ζευγάρι συνιδρυτών της BioNTech, τον Ουγκούρ Σαχίν και την Οζλέμ Τουρέτσι. Και οι δύο είναι παιδιά τούρκων μεταναστών που μετακόμισαν στη Γερμανία –συμβολίζουν τι μπορεί να πετύχει η σωστή ενσωμάτωση και η κοινωνική αποδοχή, που πουθενά δεν είναι δεδομένη. Ο Σαχίν είναι ογκολόγος και, μέσω της BioNTech και των προηγούμενων επιστημονικών του προσπαθειών, έχει βοηθήσει στη βελτίωση της ζωής και στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής ασθενών με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Η Τουρέτσι είναι φυσικός και ανοσολόγος. Η ομάδα της, με την ίδια επικεφαλής, ήταν αυτή που ανέπτυξε το πρώτο εμβόλιο. Ψάχνοντας να βρουν το Πρόσωπο της Χρονιάς για το 2020, οι FT κατέληξαν στο δίδυμο Σαχίν – Τουρέτσι. Και μάλλον είναι μόνο η αρχή.

Πέτρα ντε Σούτερ

αναπληρώτρια πρωθυπουργός Βελγίου

Πρώτη απ’ όλους

Το Βέλγιο έχει επτά αναπληρωτές πρωθυπουργούς. Και μια από αυτούς, από τις 2 Οκτωβρίου του 2020 είναι η Πέτρα ντε Σούτερ. Η Ντε Σούτερ είναι γυναικολόγος στο επάγγελμα, έχει μακρά θητεία στην πολιτική, με καίριες παρεμβάσεις για την παρένθετη μητρότητα: ξεκίνησε από τη βελγική Γερουσία, συνέχισε στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και το 2019 βρέθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παραιτήθηκε πριν από δύο μήνες για να αναλάβει τη θέση που έχει σήμερα, μετά από πρόσκληση του πρωθυπουργού Αλεξάντερ ντε Κρο. Γιατί, όμως, είναι τόσο σημαντική; Η Ντε Σούτερ έσπασε μια σημαντική γυάλινη οροφή: είναι η πρώτη ανοιχτά τρανς γυναίκα που διορίζεται σε οποιαδήποτε υπουργική θέση στην Ευρώπη. Ο διορισμός της, έγραφε τότε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, που έχει συνεργαστεί μαζί της, είναι «σημαντικό και εμβληματικό γεγονός για κάθε φιλελεύθερη δημοκρατία». Είναι ορόσημο όχι μόνο για την τρανς κοινότητα, που μετράει εκπροσώπους της σε δημόσια αξιώματα στα δάχτυλα, αλλά και για όλους αυτούς που πιστεύουν σε μια Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς.

Ευκλείδης Τσακαλώτος πολιτικός

Ο αστάθμητος παράγοντας

Δεν είναι ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν δείχνει καμία διάθεση να αμφισβητήσει το σημερινό στάτους κβο του κόμματος, ούτε προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα. Είτε το θέλει είτε όχι, όμως, η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ (και, κατ’ επέκταση, του ευρύτερου προοδευτικού χώρου στην Ελλάδα) περνάει και μέσα από τις δικές του επιλογές. Το 2020 δεν ήταν η πρώτη φορά που τα μάτια όλων στράφηκαν επάνω του. Ηταν όμως η πρώτη φορά που οι παρεμβάσεις του προκάλεσαν αντιδράσεις στους πιο πιστούς προεδρικούς κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ. Οι αλλαγές στους ρόλους και τις αρμοδιότητες, που έγινε αφότου ανοιχτά πλέον ο Παύλος Πολάκης του απέδωσε την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, επιβράδυνε αλλά δεν σταμάτησε τις εξελίξεις. Αργά ή γρήγορα, η εσωκομματική συζήτηση θα ανοίξει και πάλι. Και τότε, για άλλη μια φορά, τα μάτια όλων αναπόφευκτα θα στραφούν στον οικονομολόγο με το βρετανικό φλέγμα. Καμιά φορά, και μόνο η καταγραφή της διαφοροποίησης αρκεί για να ταράξει τα νερά.

Ανια Τέιλορ-Τζόι ηθοποιός

Νέα βασίλισσα στο Χόλιγουντ

Το «Γκαμπί της Βασίλισσας» έκανε πρεμιέρα στο Netflix την εποχή που ο μισός πλανήτης βρισκόταν σε καραντίνα. Ολοι τότε μιλούσαν για το «Crown» και την ιστορία της βασίλισσας Ελισάβετ. Σιγά σιγά όμως μια άλλη βασίλισσα στέφθηκε νέα αγαπημένη. Η Ανια Τέιλορ-Τζόι υποδύθηκε την Μπεθ Χάρμον, επαγγελματία σκακίστρια (και εξαρτημένη από το αλκοόλ και τα χάπια) στα 60s, ισορροπώντας άψογα ανάμεσα στο χιούμορ και το δράμα. «Εξομοίωσα το πάθος της Μπεθ για το σκάκι με το δικό μου για την ηθοποιία. Ηταν ένα κάλεσμα» είπε στον «Observer». Οι κριτικοί εκθείασαν την ερμηνεία της και η ίδια αποδείχθηκε αρκετά έξυπνη για να την εξαργυρώσει. Είναι μόλις 24 ετών και έχει τρεις ταινίες στα σκαριά για την επόμενη διετία. Μια από αυτές είναι το prequel του «Mad Max», στο οποίο θα υποδυθεί τη Φουριόζα, αντικαθιστώντας τη Σαρλίζ Θερόν. Σε μια περίοδο που τα πανηγύρια είναι λίγα, η Τέιλορ-Τζόι έχει κάθε λόγο να χαίρεται.

Χρήστος Νίκου σκηνοθέτης

«Μήλα» και Οσκαρ

Ο Χρήστος Νίκου ήταν αθόρυβος, αλλά αποτελεσματικός το 2020. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν οι θερινές διακοπές τελείωναν και η Ελλάδα άρχιζε να προετοιμάζεται για το δεύτερο κύμα πανδημίας, ο νεαρός σκηνοθέτης, που δούλεψε ως βοηθός σκηνοθέτη με τον Γιώργο Λάνθιμο, έκανε το βήμα και μπήκε στο αεροπλάνο για την Ιταλία. Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο έγινε στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας. Τα «Μήλα», μια δυστοπική ταινία γυρισμένη στην Αθήνα του σήμερα με πρωταγωνιστές τον Αρη Σερβετάλη και τη Σοφία Γεωργοβασίλη, ήταν η ταινία που άνοιξε την ενότητα Ορίζοντες. Οι κριτικοί τη λάτρεψαν – και όχι μόνο αυτοί. Τα «Μήλα» είναι η ελληνική πρόταση για το Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας μεγάλου μήκους, βρήκαν εταιρεία διανομής στις ΗΠΑ και γοήτευσαν την Κέιτ Μπλάνσετ, η οποία επαίνεσε δημόσια τον σκηνοθέτη. Η διάσημη ηθοποιός δεν έμεινε εκεί: όχι μόνο ανέλαβε ως executive producer, αλλά θα είναι η παραγωγός της επόμενης (αγγλόφωνης, πλέον) ταινίας του Νίκου.

Κατερίνα Σακελλαροπούλου

Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Η διαφορετική Πρόεδρος

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου δεν ήταν από την αρχή το φαβορί για τη θέση, όμως από ένα σημείο και μετά ήταν η μόνη λογική επιλογή για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος του ΣτΕ, θαυμάστρια της Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, έμελλε να γίνει η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Την υποψηφιότητά της στήριξαν 261 βουλευτές, όμως η ορκωμοσία της έγινε σε μια βουβή αίθουσα λόγω πανδημίας. Από τη σημειολογία και μόνο, η Σακελλαροπούλου είχε βγει κερδισμένη. Ωστόσο δεν έμεινε σε αυτήν. Την περίοδο της πρώτης καραντίνας άρχισε τις αναρτήσεις για τα θέματα που την αφορούν, όπως οι κοινωνικές ανισότητες και το περιβάλλον. Οταν της επέτρεψαν, ταξίδεψε από τον Εβρο μέχρι το Καστελλόριζο. Δεν φοβήθηκε να πει τη γνώμη της για τον τρόπο ανακοίνωσης των νεκρών της πανδημίας, θυμίζοντας πως δεν είναι «μόνο αριθμοί», ενώ λίγες ημέρες πριν μοίρασε φαγητό στο κέντρο της Αθήνας. Νέος αέρας, νέο προφίλ στο Προεδρικό.

Σωτήρης Τσιόδρας λοιμωξιολόγος

Ο δικός μας γιατρός

Οσοι έχουν περάσει κάποια στιγμή από το νοσοκομείο «Αττικόν», μπορεί να τον προσπέρασαν στους διαδρόμους. Και εκείνοι και οι υπόλοιποι, όμως, τον γνωρίσαμε ένα απόγευμα του Μαρτίου από τις τηλεοπτικές οθόνες. Ο Σωτήρης Τσιόδρας ήταν ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας που θα μας εξηγούσε τι συμβαίνει. Φορούσε γυαλιά και είχε ύφος αρκούντως επιστημονικό όταν μας είπε πως θα έπρεπε να πλένουμε τα χέρια μας, να κρατάμε αποστάσεις από τους ανθρώπους μας και να μένουμε σπίτι όσο το δυνατόν πιο πολύ. Ηταν εκεί όσο άλλαζε η καθημερινότητά μας, συμπονετικός αλλά και αυστηρός. Μας μάλωσε, μας έμαθε, μας συγκίνησε, μας παρηγόρησε και μας έδωσε ελπίδα. Μας κοίταξε στα μάτια και μας είπε την αλήθεια. Την ημέρα που έκανε το εμβόλιο, το δικό του σήμα της νίκης ήταν το πιο αντιπροσωπευτικό απ’ όλα. Κυρίως γιατί όλοι ξέρουμε, και αυτός που χαμογελούσε και εμείς που τον παρακολουθούσαμε, πως η οριστική νίκη αργεί ακόμα.

Τζο Μπάιντεν – Κάμαλα Χάρις

προεδρικό δίδυμο των ΗΠΑ

Δημοκρατική επαναφορά

Η εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν ξεκίνησε χλιαρά: ο υποψήφιος των Δημοκρατικών ήταν μεγάλος σε ηλικία, χαμηλών τόνων, άνδρας και λευκός. Επελέγη γιατί οι Δημοκρατικοί πίστεψαν πως μπορεί να προσελκύσει τους μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι είχαν αρχίσει να αμφισβητούν το ύφος και τις πρακτικές του Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό που έλειπε στον Μπάιντεν ήταν η προοπτική του μέλλοντος. Κι αυτή τη βρήκε στην υποψήφια αντιπρόεδρο, Κάμαλα Χάρις, τη μαύρη γερουσιαστή από την Καλιφόρνια. Ανακοινώνοντας πως δεν θα διεκδικήσει δεύτερη θητεία λόγω ηλικίας, ο Μπάιντεν επί της ουσίας άνοιξε τον δρόμο για τη Χάρις και μια νεότερη γενιά κομματικών στελεχών. Μαζί κέρδισαν τις πιο κρίσιμες αμερικανικές εκλογές των τελευταίων δεκαετιών, απέναντι σε έναν δύσκολο αντίπαλο που τρεφόταν από fake news και μισαλλοδοξία. Ψηφίστηκαν γιατί υποσχέθηκαν να σώσουν την ψυχή της Αμερικής – ίσως ακόμα και την ψυχή του δυτικού κόσμου. Στην πορεία, απέδειξαν ότι ο λαϊκισμός, στη χειρότερη μορφή του, δεν είναι ανίκητος.