Αναζήτηση
Σε αναζήτηση νέων συμμαχιών και νέων προορισμών οδήγησε την ελληνική διπλωματία η κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων σε διάφορα επίπεδα το 2020. Την ίδια στιγμή οι συμφωνίες του Αβραάμ, που έφεραν την ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες αραβικές χώρες δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για αναδιάταξη των συμμαχιών και ανάδυση νέων σχημάτων συνεργασίας που τείνουν να αλλάξουν τον διπλωματικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.
Εκτός πλαισίου παραμένει – προς το παρόν – λόγω του αναθεωρητισμού της η Τουρκία, με την Αθήνα να βρίσκεται μπροστά σε μία ευκαιρία δημιουργίας ενός συμμαχικού άξονα με τις χώρες του αραβικού κόσμου και το Ισραήλ, που μπορούν να ενδυναμώσουν τη διπλωματική της ισχύ, να αποτελέσουν τείχος απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα και να ενισχύσουν τον ρόλο της ως παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή.
Η σχολή
Ιδιαίτερη σημασία για την Αθήνα αποκτούν οι σχέσεις της με το Ισραήλ, με το διευρυμένο σχήμα 3+1 Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ + ΗΠΑ να επιδιώκει ρυθμιστικό ρόλο στην περιοχή. Οι σχέσεις Αθήνας – Τελ Αβίβ έχουν στρατηγικό χαρακτήρα, με τη συνεργασία να ενισχύεται διαρκώς και στον αμυντικό τομέα. Ενδεικτική η συμφωνία για τη δημιουργία Σχολής Πολεμικής Αεροπορίας στην οποία κατέληξαν οι δύο χώρες αξίας 1,68 δισ. δολαρίων και διάρκειας 20 ετών.
Μία συμφωνία η οποία όπως υπογράμμισε ο ΥΠΑΜ του Ισραήλ, Μπένι Γκατζ αντικατοπτρίζει τις άριστες σχέσεις Ελλάδας – Ισραήλ, θα δημιουργήσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας και στις δύο χώρες και θα προωθήσει τη σταθερότητα στη Μεσόγειο. Η συμφωνία που θα υπογραφεί είναι η μεγαλύτερη συμφωνία για αμυντική προμήθεια μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας μέχρι σήμερα και περιλαμβάνει την προμήθεια 10 αεροσκαφών M-346 (Lavi), τη συντήρηση αεροσκαφών Τ-6 (Efroni) καθώς και την παροχή προσομοιωτών, εκπαίδευσης και υλικοτεχνικής υποστήριξης.
Την ίδια στιγμή η Αθήνα προχωρά και την ενίσχυση των σχέσεών της με τη Σαουδική Αραβία. Οι δύο χώρες έχουν ήδη έρθει σε συνεννόηση για την παραχώρηση μίας συστοιχίας Patriot από την Αθήνα στο Ριάντ, η οποία αναμενόταν να υπογραφεί στα μέσα Δεκεμβρίου στη Σαουδική Αραβία, ωστόσο αναβλήθηκε λόγων των περιορισμών που επιβάλλει η πανδημία, ενώ προωθείται και ευρύτερη συνεργασία στον αμυντικό τομέα. Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να γίνουν οι τελικές συνεννοήσεις για τη στάθμευση στη Σούδα μαχητικών F-15 και τη συμμετοχή τους σε ασκήσεις συνεκπαίδευσης με δυνάμεις της Πολεμικής Αεροπορίας. Η εν λόγω άσκηση προγραμματίζεται να ξεκινήσει περίπου στις 10 Φεβρουαρίου.
Οι προγραμματιζόμενες ασκήσεις Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας έχουν τραβήξει εδώ και μέρες την προσοχή των τουρκικών ΜΜΕ, που αναπαράγουν τις πληροφορίες χαρακτηρίζοντας τις εξελίξεις ως «απειλή» και προσπάθεια «εκφοβισμού» απέναντι στην Τουρκία. Τα τουρκικά ΜΜΕ αναφέρονται και στο «τόξο» που διαμορφώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο απέναντι στην Αγκυρα, τονίζοντας παράλληλα την αγορά των γαλλικών μαχητικών Rafale από την Ελλάδα, αλλά και την αμυντική συνεργασία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τις ΗΠΑ αλλά και το Ισραήλ.
Υπενθυμίζεται ότι ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αναφερθεί επανειλημμένα στην διάθεση της Αγκυρας για ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, καθώς και σε συνομιλίες των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας με το Κάιρο.
Ομαλοποίηση
Εξελίξεις στην περιοχή αναμένεται να φέρει και η απόφαση για ομαλοποίηση των σχέσεων ανάμεσα στο Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία, με τη δήλωση που υπεγράφη στην Αλ Ούλα. Την απόφαση χαιρέτισε η Τουρκία, καθώς και το ελληνικό ΥΠΕΞ που σε ανακοίνωσή του υπογραμμίζει την ελπίδα το συγκεκριμένο βήμα να «συνεισφέρει περαιτέρω στις συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλουν οι φίλοι και εταίροι μας για την επίτευξη της ειρήνης, της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ευημερίας στην περιοχή».
Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι εάν η συμφωνία θα απομακρύνει το Κατάρ από την Τουρκία, που θεωρείται ως το πλέον πιθανό, με τη θέση της Ελλάδας να ενισχύεται ή αν η τουρκική διπλωματία θα καταφέρει να εκμεταλλευθεί τις εξελίξεις προς όφελός της.
