Η καταχώριση της ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο είναι ευκολότερη στην Πάτρα και δυσκολότερη στο Ηράκλειο της Κρήτης, ενώ η Θεσσαλονίκη έχει τον μικρότερο αριθμό διαδικασιών για την καταχώριση της ιδιοκτησίας και την υψηλότερη βαθμολογία στον δείκτη ποιότητας ζωής. Η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση «Doing Business στην Ευρωπαϊκή Ενωση 2020: Ελλάδα» της Παγκόσμιας Τράπεζας, παραμένει ακόμη το μόνο κράτος-μέλος της ΕΕ χωρίς ένα πλήρως ψηφιοποιημένο Κτηματολόγιο. H χώρα μας, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια προβλήματα με τα δικαιώματα και τις συναλλαγές, κυρίως λόγω απουσίας μιας πλήρους καταγραφής της ακίνητης περιουσίας.
Υστερούμε…
Στην έκθεση εξετάστηκαν έξι ελληνικές πόλεις (Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Πάτρα και Ηράκλειο) και φάνηκε πως η χώρα μας βρίσκεται πίσω από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα της διαχείρισης γης, καθώς για τη μεταβίβαση ακινήτου από μια ιδιωτική εταιρεία σε άλλη στην Ελλάδα απαιτούνται κατά μέσο όρο 10,7 διαδικασίες σε διάστημα δύο μηνών, με κόστος 4,9% της αξίας του ακινήτου. Και ενώ το σχετικό κόστος είναι αντίστοιχο με τον μέσο όρο της ΕΕ, οι έλληνες επιχειρηματίες πρέπει να προβούν σε διπλάσιες ενέργειες και να περιμένουν έναν μήνα περισσότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ για την εγγραφή του ακινήτου τους.
Στο μεταξύ, σε ό,τι αφορά την ποιότητα του δείκτη διαχείρισης γης, οι περισσότερες ελληνικές πόλεις έχουν με διαφορά τις χαμηλότερες βαθμολογίες στην ΕΕ – και ορισμένες διεθνώς. Κατά μέσο όρο, συγκεντρώνουν βαθμολογία 6,8 με ανώτατη βαθμολογία το 30, γεγονός που σημαίνει 16 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Η ακτινογραφία
Η καταχώριση ιδιοκτησίας είναι ευκολότερη στην Πάτρα και δυσκολότερη στο Ηράκλειο. Η Πάτρα ξεχωρίζει ως προς την ταχύτητα, καθώς η μεταβίβαση ακινήτων μεταξύ δύο εταιρειών της πόλης ολοκληρώνεται σε 24 ημέρες. Εναν μήνα πιο σύντομα από τον μέσο όρο των ελληνικών πόλεων αναφοράς της έκθεσης. Από την άλλη πλευρά, η ίδια διαδικασία διαρκεί περισσότερο στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο, όπου απαιτούνται περισσότεροι από τέσσερις μήνες.
Παρά τον χρονοβόρο χαρακτήρα, η Θεσσαλονίκη διακρίνεται ανάμεσα στις άλλες πόλεις που εξετάστηκαν, καθώς έχει τον μικρότερο αριθμό των απαιτούμενων διαδικασιών για την καταχώρηση ιδιοκτησίας και την υψηλότερη βαθμολογία στον δείκτη ποιότητας διαχείρισης της γης.
Τα αποτελέσματα αυτά είναι η άμεση συνέπεια της μεγαλύτερης προόδου που σημείωσε η Θεσσαλονίκη, κατά τους συντάκτες της έκθεσης, στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης του Κτηματολογίου. Παρόλο που η διαδικασία της καταχώρισης βασίζεται σε πανεθνικό νομοθετικό πλαίσιο, η εφαρμογή και ο αριθμός των διαδικασιών κυμαίνεται από 10 διαδικασίες στο Ηράκλειο και στη Θεσσαλονίκη και 11 σε άλλες πόλεις.
Βασικός παράγοντας
Κατά το «Doing Business στην Ευρωπαϊκή Ενωση 2020: Ελλάδα» ένας παράγοντας που επηρεάζει τη διακύμανση στον αριθμό των διαδικασιών είναι η ανομοιομορφία στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης του Κτηματολογίου σε κάθε πόλη.
Στο Ηράκλειο, στην Πάτρα και στη Θεσσαλονίκη οι περισσότερες, αν όχι όλες, οι εγγραφές είναι πλέον αρμοδιότητα του νεοσυσταθέντος μεταβατικού κτηματολογικού γραφείου. Στις άλλες πόλεις η εγγραφή πρέπει να πραγματοποιηθεί και στο υποθηκοφυλακείο και στο μεταβατικό κτηματολογικό γραφείο.
Η απόκλιση
Η μεγαλύτερη απόκλιση στις ελληνικές πόλεις παρατηρείται στον απαιτούμενο χρόνο που απαιτείται για την εγγραφή ενός ακινήτου, το οποίο κυμαίνεται από έναν μήνα περίπου στην Πάτρα, στην Αθήνα, στη Λάρισα και στην Αλεξανδρούπολη έως περισσότερο από δύο μήνες στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο. Συνήθως στις πόλεις στις οποίες η μεταρρύθμιση έχει προχωρήσει λιγότερο η διαδικασία της καταχώρισης είναι συντομότερη. Διαρκεί δύο εβδομάδες στην Αθήνα και τρεις εβδομάδες στην Αλεξανδρούπολη και στη Λάρισα.
