Αναζήτηση
Το πρωί της Τετάρτης, τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στην ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν και την Ουάσιγκτον, η οποία θα μοιάζει με την… Πράσινη Ζώνη της Βαγδάτης. Άλλωστε, οι πάνω από 20.000 στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών, προκειμένου να μην επαναληφθούν όσα συνέβησαν στις 6 Ιανουαρίου με την εισβολή μαινόμενων Τραμπιστών στο Καπιτώλιο, είναι περισσότεροι από όσους βρίσκονται σήμερα στο Ιράκ και το Αφγανιστάν μαζί…
Σήμερα το πρωί, ωστόσο, υπάρχει κάτι άλλο που θα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, των πολιτικών επιτελείων και των πάσης φύσης αναλυτών, στις ΗΠΑ και σε πολλές ακόμη γωνιές του πλανήτη. Πρόκειται για την τελευταία (;) πράξη του Ντόναλντ Τραμπ προτού αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο η οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα είναι η ανακοίνωση δεκάδων ονομάτων καταδικασμένων για διάφορα εγκλήματα που θα λάβουν προεδρική χάρη ή αναστολή εκτέλεσης των ποινών τους.
Οι δράστες και ο ηθικός αυτουργός
Ανάμεσά τους, μάλιστα, δεν αποκλείεται να συμπεριλαμβάνονται και κάποιοι από τους καταληψίες του αμερικανικού «ναού της δημοκρατίας». Διότι ο Τραμπ μπορεί να εξαναγκάστηκε να αποκηρύξει τις ενέργειές τους, ποτέ όμως δεν έκρυψε ότι θεωρεί απολύτως δίκαια τα κίνητρα που επικαλέστηκαν για την «ανταρσία» τους. Αυτός είναι και ο λόγος, εξάλλου, που επικαλείται ουσιαστικά για να δικαιολογήσει το γεγονός ότι θα γίνει ο πρώτος πρόεδρος μετά από ενάμιση σχεδόν αιώνα ο οποίος δεν θα παραδώσει την εξουσία στον διάδοχό του, θεωρώντας ότι του έκλεψε τη νίκη.
Παρ’ όλα αυτά και με δεδομένο ότι ο απερχόμενος πρόεδρος έχει αποδείξει πως είναι ικανός για όλα, ο μεγάλος γρίφος μοιάζει να βρίσκεται αλλού: Θα τολμήσει, άραγε, να δώσει χάρη και στον ίδιο του τον εαυτό, απαλλάσσοντάς τον προκαταβολικά από τις μελλοντικές κατηγορίες που πιθανότατα θα του απαγγελθούν;
Το σίγουρο, με βάση τις δημοσιογραφικές πηγές, είναι ότι ο ίδιος έχει θέσει το θέμα στις συζητήσεις με τους πιο στενούς και έμπιστους συνεργάτες που του έχουν απομείνει. Πολύ περισσότερο που σε ανάρτησή του στο Twitter, το 2018, είχε ισχυριστεί πως έχει «απόλυτο δικαίωμα» να δώσει χάρη στον εαυτό του. Ωστόσο, όπως σημειώνει το Reuters, δεν είναι βέβαιο ότι αυτό ισχύει.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού πρακτορείου, ακόμη και οι ειδικοί είναι διχασμένοι αναφορικά με το εάν και κατά πόσο το σύνταγμα των ΗΠΑ επιτρέπει κάτι τέτοιο. Η αναφορά που υπάρχει σε αυτό είναι ότι ο εκάστοτε πρόεδρος «θα έχει την εξουσία να απονέμει χάρη και αναστολή για εγκλήματα κατά των ΗΠΑ, εκτός από περιπτώσεις μομφής». Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως η εξαίρεση αφορά και στην διαδικασία την οποία έχουν εκκινήσει οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο – δεν είναι όμως σαφές τι γίνεται εάν η πρόταση απορριφθεί, κάτι που για την ώρα είναι και το πλέον πιθανό σενάριο, λόγω των συσχετισμών στη Γερουσία.
Ο Νίξον και η χάρη από τον Φορντ
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία φορά που ετέθη παρόμοιο ζήτημα ήταν το 1974, όταν ένα μέλος του νομικού συμβουλίου του υπουργείου Δικαιοσύνης αποφάνθηκε πως το σύνταγμα δεν έδινε το δικαίωμα στον τότε πρόεδρο, Ρίτσαρντ Νίξον, να δώσει χάρη στον εαυτό του – με τον ίδιο να παραιτείται την ίδια χρονιά, εξαιτίας της εμπλοκής του στο σκάνδαλο Watergate.
«Η βασική αρχή που δεν επιτρέπει σε κανέναν να κρίνει και να δικάζει τη δική του περίπτωση σημαίνει πως ο πρόεδρος δεν είναι σε θέση να δώσει χάρη στον εαυτό του», έγραψε ο παραπάνω αξιωματούχος. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι υπήρχε ένα «παράθυρο για να γίνει αυτό: Να υποβάλει προσωρινά την παραίτησή του ο Νίξον, να λάβει χάρη από τον εν ενεργεία αντιπρόεδρο που θα τον αντικαταστήσει και στη συνέχεια να επιστρέψει στα καθήκοντά του.
Φυσικά, τέτοιο σενάριο δεν «παίζει» στην περίπτωση του Τραμπ. Παράλληλα, όμως, το σημείωμα του 1974 δεν έχει ουδεμία νομική ισχύ σήμερα, ούτε μπορεί να θεωρηθεί «δεδικασμένο» – ειδικά καθώς ο Νίξον έλαβε τελικά «πλήρη και άνευ όρων χάρη» από τον διάδοχό του, Τζέραλντ Φορντ, η οποία τον απάλλασσε από «κάθε έγκλημα το οποίος ενδέχεται να είχε διαπράξει σε βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών ως πρόεδρος».
Το Reuters σημειώνει, παράλληλα, πως για να αποφανθεί κάποιο αμερικανικό δικαστήριο αναφορικά με τη νομιμότητα ή μη της παροχής χάριτος στον Τραμπ από τον ίδιο τον Τραμπ, είναι αναγκαίο να του απαγγείλει επισήμως κατηγορία το υπουργείο Δικαιοσύνης και, στη συνέχεια, η χάρη να εξεταστεί στη διαδικασία ως μέρος της νόμιμης υπεράσπισης.
Φυσικά, όλα αυτά είναι θεωρητικά και θα έχουν αξία μόνο στην περίπτωση που ο Τραμπ αποφασίσει να απονείμει σήμερα χάρη και στον εαυτό του. Κοντός ψαλμός…
