Ευθύνες της ηγεσίας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στην υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι με τους 102 νεκρούς δείχνουν τόσο με τις απολογίες τους κατηγορούμενοι από το χώρο της ΕΛ.ΑΣ και της Τροχαίας, όσο μάρτυρες οι οποίοι εξετάστηκαν ενώπιον του 6ου τακτικού ανακριτή Αθανάσιου Μαρνέρη, ο οποίος διενεργεί τη δικαστική έρευνα.
Κατηγορούμενοι και μάρτυρες εξεταζόμενοι από τον ανακριτή, επικαλούμενοι συγκεκριμένα στοιχεία, ανέφεραν ότι τόσο η Αστυνομία όσο και η Τροχαία διέθεταν και τις δυνάμεις και τα μέσα για να προχωρήσουν σε επιχείρηση απομάκρυνσης των πολιτών τις κρίσιμες ώρες της φονικής πυρκαγιάς -επιχείρηση που θα μπορούσε να είχε αποδειχθεί σωτήρια- αλλά δεν προχώρησαν γιατί δεν είχαν την εισήγηση της Πυροσβεστικής, όπως απαιτεί ο νόμος.
Συγκεκριμένα, κατηγορούμενος από την Τροχαία απολογούμενος αρνήθηκε την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από αμέλεια με βάση την οποία κλήθηκε σε απολογία και υποστήριξε ότι δεν δόθηκε ποτέ εισήγηση για την απομάκρυνση των πολιτών από το Ν. Βουτζά και το Μάτι.
Οι διάλογοι
Ανακριτής: Σε περίπτωση που υπήρχε τέτοια εισήγηση, εσείς ως Τροχαία και η ΕΛ.ΑΣ, είχατε τη δυνατότητα να συνδράμετε στην απομάκρυνση των πολιτών από τις παραπάνω περιοχές;
Κατηγορούμενος: Βεβαίως και μπορούσαμε γιατί είχαμε και τη δυνατότητα και επαρκείς δυνάμεις και τα μέσα προκειμένου να ενημερώσουμε και να απομακρύνουμε τους πολίτες σε ασφαλές μέρος. Πιο συγκεκριμένα, εάν το αργότερο μέχρι τις 17.45 δινόταν η εισήγηση από την πυροσβεστική προς τον αρμόδιο φορέα και εν συνεχεία ενημερωνόταν η ΕΛ.ΑΣ και η Τροχαία, ακολούθως δε δινόταν εντολή από το Κέντρο Επιχειρήσεων προς εμάς να συνδράμουμε σε μία τέτοια επιχείρηση απομάκρυνσης των πολιτών, είναι βέβαιο ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί επιτυχώς και αυτό το λέω με βεβαιότητα και με βάση τα 30 χρόνια που υπηρετώ στο Σώμα.
» Προς ενίσχυση θα σας πω και ένα παράδειγμα: Όταν άκουσα στον ασύρματο ότι η φωτιά διήλθε τη Λ. Μαραθώνος , περί 18.20 -18.25 πήγα αμέσως στο ξενοδοχείο ΜΥΡΤΩ και την ταβέρνα ΒΑΣΙΛΗΣ όπου βοηθήσαμε από εκεί να εξέλθουν όλα τα οχήματα στο αντίθετο ρεύμα της Μαραθώνος με κατεύθυνση από Μάτι προς Αθήνα. Αυτό συνέβη γύρω στις 18.30. Συνεπώς εφόσον μπορούσαμε να προβούμε σε διάσωση ακόμα και στις 18.30 , πόσο δε αν μας είχε δοθεί η εντολή, να προβούμε στην απομάκρυνση πολιτών 45 λεπτά με 1 ώρα πριν. Σκεφτείτε ότι από τη Λ. Μαραθώνος μέχρι τη θάλασσα είναι 500-600 μέτρα, που σημαίνει ότι ο μέσος κάτοικος της περιοχής θα μπορούσε το αργότερο μέσα σε 15 λεπτά να βρίσκεται σε ασφαλές σημείο κοντά στη θάλασσα. Συνεπώς υπήρχε και χρόνος και επαρκείς δυνάμεις προκειμένου να γινόταν η εκκένωση και μάλιστα με ασφαλή τρόπο. Εμείς είμασταν πανέτοιμοι, ωστόσο δεν δόθηκε εισήγηση από την Πυροσβεστική.
(…) Όλες τις πρωτοβουλίες τις πήρα μόνος μου ενημερώνοντας φυσικά τους ανωτέρους μου. Έκανα το αδύνατο δυνατό στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου και όλα αυτά χωρίς κατεύθυνση ή τη συνδρομή της Πυροσβεστικής.
Ανακριτής: Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι κατά το χρόνο της πυρκαγιάς υπήρξε μποτιλιάρισμα , με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους;
Κατηγορούμενος: Κατ΄αρχήν δεν είχε δοθεί εισήγηση από την Πυροσβεστική απομάκρυνσης των πολιτών από τις κατοικίες τους με ασφαλή τρόπο. Με το δεδομένο αυτό οι κάτοικοι αιφνιδιάστηκαν, πανικοβλήθηκαν καθόσον είδαν ξαφνικά τη φωτιά μπροστά τους. Έφυγαν όλοι μαζικά προς τα αυτοκίνητά τους και κατευθύνθηκαν προς τη θάλασσα που θεωρείτο ασφαλής τόπος. Ωστόσο και εφόσον τους κυνηγούσε η φωτιά και δεν υπήρχε η δυνατότητα να ανέβουν προς τη Λ. Μαραθώνος , αφού η φωτιά τους κυνηγούσε από τη Λ. Μαραθώνος προς τα κάτω , ήτοι προς τη θάλασσα, επέλεξαν υποχρεωτικά να κατευθυνθούν προς τη θάλασσα . Αυτό είχε συνέπεια να δημιουργηθεί μεγάλο μποτιλιάρισμα , να τους προλάβει η φωτιά και άλλοι να αφήνουν τα αυτοκίνητά τους και να κατευθύνονται πεζοί προς τη θάλασσα και άλλοι να εγκλωβίζονται από τη φωτιά. Επαναλαμβάνω πως αν είχε δοθεί εισήγηση από τον επίγειο επικεφαλής της πυροσβεστικής που είχε τη δυνατότητα και το χρόνο να το κάνει , κυρίως όμως από το συντονιστή του ελικοπτέρου που βρισκόταν στην περιοχή και είχε πλήρη εικόνα της επικινδυνότητας της κατάστασης, είναι βέβαιο ότι θα είχαν ενημερωθεί όλοι οι πολίτες στο Βουτζά και το Μάτι και έτσι θα είχαν χρόνο οι συμπολίτες μας να μετακινηθούν και με τα οχήματά τους με ασφάλεια. (…)
Το πιο σημαντικό σημείο στην εξέλιξη της πυρκαγιάς πέρα της μη επιχείρησης από εναέρια μέσα στα πρώτα 60 με 90 λεπτά από την έναρξη της πυρκαγιάς, είναι το γεγονός ότι το συντονιστικό ελικόπτερο αν και επιχειρούσε τον κρίσιμο χρόνο στην περιοχή και είχε καύσιμα για τουλάχιστον άλλα 20 λεπτά, είχε εικόνα της κατεύθυνσης και της επικινδυνότητας της πυρκαγιάς, εν τούτοις δεν εισηγήθηκε να γίνει απομάκρυνση των πολιτών, παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν στο έδαφος επαρκείς δυνάμεις (τουλάχιστον από την ΕΛΑΣ, την Τροχαία και τους εθελοντές ) για την επιτυχή υλοποίηση της απομάκρυνσης – εκκένωσης.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η απολογία κατηγορουμένου από την ΕΛ.ΑΣ, ο οποίος με τη σειρά του την πράξη που του αποδίδεται και απαντώντας σε ερώτηση του ανακριτή σχετικά με τη δυνατότητα απομάκρυνσης των πολιτών αναφέρει:
«Κατά πρώτον οι δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ και τη Τροχαίας από τις 17.30 και μετά ήταν υπέρ επαρκείς προκειμένου να λάβουν μέρος σε μία ασφαλή επιχείρηση απομάκρυνσης των πολιτών στο Βουτζά και το Μάτι. Ωστόσο, για να προβούν σε μία τέτοια ενέργεια, σύμφωνα με το νόμο, έπρεπε να γίνει εισήγηση από τον επικεφαλής της πυροσβεστικής προς το Δήμο ή την Περιφέρεια και εν συνεχεία εμείς αφού παίρναμε εντολή από τον Δήμο ή την Περιφέρεια θα βοηθήσουμε στην απομάκρυνση των πολιτών , όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις. Έτσι ακριβώς έγινε επιτυχώς και στην Κινέτα με πολύ λιγότερες δυνάμεις. Επίσης, ήθελα να σας επισημάνω ότι μέχρι τις 18.10 που από την ενημέρωση που είχαμε από τον επικεφαλής αξιωματικό η πυρκαγιά ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη και η ταχύτητά της ήταν μεγάλη , χωρίς να έχουμε κάποιο αίτημα είτε από τον επικεφαλής της αστυνομίας Βορειοανατολικής Αττικής , είτε από τον επικεφαλής της Τροχαίας , είτε από το σύνδεσμο της Τροχαίας που είναι στο κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ για ενίσχυση των δυνάμεών τους , εμείς στείλαμε επιπλέον δυνάμεις, κλιμακωτά συνέχεια».
«Η αστυνομία είχε από την πρώτη στιγμή και δη από τις 17.00 έως 17.40 επαρκείς δυνάμεις προκειμένου να συνδράμει σε ένα σχέδιο ασφαλούς απομάκρυνσης των πολιτών. Ωστόσο, τέτοια εισήγηση από τον εκάστοτε επικεφαλής της πυροσβεστικής , δεν δόθηκε ποτέ», όπως είπε ένας ακόμα κατηγορούμενος ο οποίος απολογήθηκε για το πλημμέλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και μάρτυρες που εξετάστηκαν από το χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αναφέρουν μεταξύ άλλων στις καταθέσεις τους τα εξής:
«Ο Δήμος Μαραθώνα ‘έχει στη διάθεσή του πυροσβεστικά οχήματα . Γνωρίζω ότι δύο από αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κατάσβεση και τα άλλα δύο είναι ανοιχτά με καρότσα. Τα δύο τα είχαν στην κατοχή τους οι εθελοντές δασοπυροσβέστες . Επίσης, έχουμε τουλάχιστον άλλα τέσσερα αστικά οχήματα τα οποία και αυτά μπορούν να συνδράμουν τόσο σε μία επιχείρηση διάσωσης, όσο και την απομάκρυνση των πολιτών μας. Εμείς είμασταν σε ετοιμότητα, ωστόσο δεν μας δόθηκε ποτέ εντολή ή εισήγηση από την πυροσβεστική προκειμένου να προβούμε σε απομάκρυνση των πολιτών . Εμείς είμασταν έτοιμοι να το κάνουμε αφού είχαμε όλο το έμψυχο και άψυχο δυναμικό για την υλοποίηση μίας τέτοιας επιχείρησης και μάλιστα από την πρώτη στιγμή , ήτοι από τις 16.41 και μετά. Μάλιστα τέτοια επιχείρηση απομάκρυνσης πολιτών θα μπορούσαμε να την είχαμε κάνει , αφού σε κάτι τέτοιο προβήκαμε περίπου στις 20.00, κατόπιν του ΣΟΠΠ αφού στείλαμε λεωφορείο μας στην Αγία Μαρίνα προκειμένου να περισυλλέξουμε συμπολίτες μας. Χωρίς εισήγηση , δεν μπορούσαμε σύμφωνα με τη νομοθεσία να προβούμε σε τέτοια επιχείρηση . Άλλωστε για την υλοποίηση της χρειάζεται να παίρνουμε κατευθύνσεις από την πυροσβεστική διότι αυτή είναι που γνωρίζει την κατεύθυνση της πυρκαγιάς».