Σε δόσεις και πάντως όχι εντός του έτους, λόγω των τεράστιων προβλημάτων που προκαλεί στην οικονομία η πανδημία, σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο να καταβάλει τα αναδρομικά από τις επικουρικές και τα δώρα στην περίπτωση που η απόφαση του ΣΤΕ – η οποία αναμένεται να εκδοθεί μέχρι το Πάσχα – είναι υπέρ των συνταξιούχων.
Κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος τόνιζε ότι σε περίπτωση που το ανώτατο δικαστήριο δικαιώσει τους συνταξιούχους, θα πρόκειται για μια τεράστια δημοσιονομική «βόμβα», με κόστος στο οποίο το Δημόσιο με τα σημερινά δεδομένα δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί.
Πάντως τα σενάρια για την επικείμενη απόφαση του ΣτΕ είναι δύο:
1. Η καταβολή αναδρομικών 11μήνου στις επικουρικές συντάξεις με τα ανάλογα δώρα για 1,2 εκατ. συνταξιούχους.
2. Η πληρωμή αναδρομικών στις επικουρικές για 400.000 συνταξιούχους που έχουν υποβάλει αγωγές ως τον Οκτώβριο του 2020 και πάντως όχι μετά τα αναδρομικά 11μήνου που πληρώθηκαν στις κύριες συντάξεις.
Σύμφωνα με το Δημόσιο, τα διεκδικούμενα αναδρομικά ξεκινούν από 2,6 δισ. ευρώ εφόσον καταβληθούν μόνο για το 11μηνο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 (723 εκατ. για τα αναδρομικά των επικουρικών και 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα), ενώ αν προστεθούν και οι περαιτέρω διεκδικήσεις των δημοσίων υπαλλήλων για την περίοδο πριν από τον Ιούνιο του 2015 αγγίζουν τα 4,2 δισ. ευρώ (επιπλέον 1,6 δισ. ευρώ).
Πρωτοφανείς συνθήκες
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο υπόμνημα του υπουργείου Εργασίας προς το ΣτΕ, αφού χαρακτηρίζεται η παγκόσμια ύφεση σε ετήσια βάση ως η χειρότερη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αναφέρεται το «εξαιρετικά αντίξοο και αβέβαιο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον» και, τέλος, γίνεται επίκληση των περιορισμένων δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας να καταβάλει σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους τα αναδρομικά ποσά για τα δώρα και τα επιδόματα, που κόπηκαν από τις κύριες και επικουρικές συντάξεις κατά το παρελθόν.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, λόγω της κρίσης του κορωνοϊού, η απασχόληση θα μειωθεί 5,1% επιφέροντας μείωση αμοιβών 8,1%, ενώ ήδη η ελληνική κυβέρνηση έχει λάβει 62 κατηγορίες μέτρων συνολικής αξίας 31,437 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 23,891 δισ. ευρώ αφορούν το 2020 και 7,546 δισ. ευρώ αναμένεται να επηρεάσουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2021. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στο έλλειμμα του επικουρικού κλάδου του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΕΤΕΑΕΠ) αλλά και συνολικότερα στη δημοσιονομική «τρύπα» που αναμένεται να δημιουργηθεί στον φορέα. Συγκεκριμένα, τονίζεται ότι η απόφαση θα έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες για τη βιωσιμότητα του συστήματος, με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στις συντάξεις των νυν συνταξιούχων και ασφαλισμένων. Επίσης, γίνεται αναφορά στην πρόσφατη αύξηση των επικουρικών συντάξεων στο ύψος που είχαν στις 31 Δεκεμβρίου του 2014, η οποία επίσης οδήγησε σε έλλειμμα έως το 2024. Ηδη, για το 2020 το πρώην ΕΤΕΑΕΠ για τον τομέα της επικούρησης προχώρησε στη ρευστοποίηση περιουσίας ύψους 375 εκατ. ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός για το 2021 παρουσιάζει έλλειμμα που εκτιμάται σε 275 εκατ. ευρώ.
Ενδεικτικό της σοβαρής οικονομικής κρίσης είναι το γεγονός ότι κατά τη συζήτηση στις 15/1 στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας – σχετικά με τις διεκδικήσεις των αναδρομικών σε κομμένα δώρα και επικουρικές – ο νομικός εκπρόσωπος του ΕΦΚΑ αναφέρθηκε σε ταμειακές δυσκολίες οι οποίες οφείλονται στην πανδημία και έκανε λόγο για κίνδυνο στη βιωσιμότητα του ΕΦΚΑ, που θα αναγκαστεί να ρευστοποιήσει τα περιουσιακά του στοιχεία.
Οπως επισημαίνουν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, η κρίση του ΣτΕ θα είναι πιλότος κατ’ αρχήν για όλες τις δίκες που εκκρεμούν και για όλες τις υποθέσεις συνταξιούχων που έχουν προσφύγει, τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο του 2020, όταν και καταβλήθηκαν τα αναδρομικά από τις μειώσεις των κύριων συντάξεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 600.000 συνταξιούχοι πρέπει να έχουν προσφύγει στα δικαστήρια.
Υπενθυμίζεται ότι αναβλήθηκαν για τις 11 Μαρτίου 2021 οι τρεις από τις τέσσερις δίκες στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του Δημοσίου που επρόκειτο να γίνουν τον περασμένο Ιανουάριο.
Εξάλλου τονίζεται ότι τρία πακέτα αναδρομικών (μαζί με αυξήσεις συντάξεων) περιμένουν οι συνταξιούχοι το τρίμηνο Μαρτίου – Απριλίου. Τα τρία πακέτα αφορούν την εφαρμογή του νόμου Βρούτση όσον αφορά τους συνταξιούχους με πάνω από 30 συντάξιμα έτη, τους συνταξιούχους που εργάζονται καθώς και τους κληρονόμους.