Δεν ξέρω τι θα γίνει στο Ισραήλ εάν δεν υπάρξει πολιτική αλλαγή». Η Μεράβ Μιχαέλι είναι κατηγορηματική. Και έτοιμη να αναλάβει την πρόκληση. Την περασμένη εβδομάδα αναδείχθηκε με ποσοστό 77% ηγέτις του Εργατικού Κόμματος στις εσωκομματικές εκλογές, νικώντας την παλαιά φρουρά του κόμματος που ίδρυσε το εβραϊκό κράτος το 1948. Στόχος της να διασώσει το κόμμα της ιστορικής Αριστεράς του Ισραήλ, στο οποίο οι δημοσκοπήσεις δεν έδιναν ελπίδα να εισέλθει στη Βουλή. Θα είναι οι τέταρτες εκλογές στο Ισραήλ σε λιγότερο από δύο χρόνια.
«Από τη δολοφονία του Γιτζάκ Ράμπιν και την πρώτη νίκη του συντηρητικού Μπενιαμίν Νετανιάχου, πριν από 25 χρόνια, βιώνουμε μια αδιάκοπη παρακμή της δημοκρατίας» λέει η 54χρονη Μιχαέλι, δημοσιογράφος που έχει γίνει βουλευτής εδώ και μία δεκαετία. «Χρειαζόμαστε αλλαγή, χρειάζεται να εκμεταλλευθούμε αυτή την ευκαιρία για να οικοδομήσουμε εκ νέου μια κεντροαριστερή κυβέρνηση».
Η εντυπωσιακή νίκη της στις εσωκομματικές εκλογές – παρά το γεγονός ότι ο κομματικός μηχανισμός προσπάθησε να τις αναβάλει και εκείνη αναγκάστηκε να καταφύγει στη Δικαιοσύνη – άλλαξε την κατάσταση άρδην. Ενώ το κόμμα δεν φαινόταν να συγκεντρώνει το 3,25% που απαιτείται για την είσοδο στην Κνεσέτ, μετά την εκλογή της Μιχαέλι δείχνει να εκλέγει έως και 5 βουλευτές και να μπορεί να διαπραγματευθεί την είσοδό του σε κυβέρνηση συνεργασίας.
«Καλωσόρισες στο χειρότερο αξίωμα της ισραηλινής πολιτικής» έγραψε ο αρθρογράφος Ανσελ Πφέφερ χαιρετίζοντας τη νίκη της Μιχαέλι στη «Χααρέτζ», την προοδευτική εφημερίδα στην οποία εργαζόταν η δημοσιογράφος επί χρόνια. «Είσαι η δέκατη αρχηγός του κόμματος τα τελευταία 20 χρόνια», της θύμισε ο πρώην συνάδελφός της, «κι αυτό χωρίς να μετράμε εκείνους που επανεξελέγησαν».
Η τελευταία φορά που οι Εργατικοί θριάμβευσαν στις κάλπες ήταν το 1992, με 34% των ψήφων, επί ηγεσίας Γιτζάκ Ράμπιν. Πριν από δύο δεκαετίες ο Εργατικός πρωθυπουργός Εχούντ Μπαράκ ηττήθηκε στην αυγή της δεύτερης Ιντιφάντα (2000-2005) και οι ελπίδες που είχαν εναποθέσει οι Παλαιστίνιοι στις συμφωνίες του Οσλο διαψεύστηκαν. Εκτοτε η δύναμη των Εργατικών μειωνόταν. Πραγματοποίησε μια καλή εμφάνιση στις εκλογές του 2015 με 19% – σε συμμαχία με την κεντρώα πολιτικό Τζίπι Λίβνι – και έπεσε στο 5% στις κάλπες που στήθηκαν τον Απρίλιο του 2019.
«Κάλεσα τους Εργατικούς υπουργούς να αποχωρήσουν άμεσα από την κυβέρνηση Νετανιάχου ή να φύγουν από το κόμμα» ήταν η πρώτη απόφαση της νέας επικεφαλής των Εργατικών. Αναφερόταν στον βετεράνο συνδικαλιστή Αμίρ Περέτζ και στον πρώην ηγέτη του φοιτητικού κινήματος στο Τελ Αβίβ το 2011, Ιτζίκ Σμούλι, που είναι σήμερα υπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Η δεύτερη απόφασή της ήταν να στήσει εσωκομματικές κάλπες ανοιχτές σε όλους τους ψηφοφόρους των Εργατικών ώστε να καθοριστεί η σειρά των υποψηφίων στο ψηφοδέλτιο. Και δεν διστάζει να αναφέρεται στο Παλαιστινιακό, ένα θέμα για το οποίο στο κόμμα της επικρατούσε σιωπή τον τελευταίο καιρό. «Στο Ισραήλ υπάρχει μια κοινωνική πλειοψηφία που θέλει λύση και ειρήνη με τους Παλαιστινίους, αλλά δεν υπάρχει η πολιτική βούληση για αυτό» είπε μιλώντας σε ξένους δημοσιογράφους.
Γεννημένη στην πόλη Πετάχ Τίκβα, η νέα ηγέτης των Εργατικών έγινε δημοφιλής χάρη στις εκπομπές της στον ραδιοσταθμό Galgalatz και σε τηλεοπτικά δίκτυα. Προέβαλλε συνήθως θέματα ισότητας των γυναικών, προστασίας από την έμφυλη βία και υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων. Προτού αποχωρήσει από τη «Χααρέτζ» το 2013 για να μπει στη Βουλή, έγραψε στους αναγνώστες της: «Χρειάζεται να γίνει μια ιδεολογική συζήτηση στα κόμματα, να ληφθούν ιδεολογικές αποφάσεις και να αναληφθεί δράση βάσει αυτών».
Χαρακτηριστική αστή Ασκενάζι (οι Εβραίοι που ζούσαν στην Κεντρική Ευρώπη), προοδευτική και λάτρις της καλής ζωής που ζει στο Τελ Αβίβ, η Μιχαέλι θα δυσκολευθεί να πείσει, λένε οι αναλυτές, τους συντηρητικούς σεφαραδίτες και την εργατική τάξη για τις προθέσεις της. Η καλύτερη ελπίδα της είναι το κοινωνικό πρόγραμμα των Εργατικών, καθώς η ανεργία λόγω της πανδημίας έχει ανέβει πολύ. «Το σύστημα δημόσιας υγείας που δημιούργησαν οι Εργατικοί πριν από 70 χρόνια αποτελεί τη βάση της σημερινής επιτυχίας του εμβολιαστικού προγράμματος» λέει με αυτοπεποίθηση. Η Μεράβ Μιχαέλι είναι η τελευταία ελπίδα του Εργατικού Κόμματος να εκδιώξει από την εξουσία τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στην ιστορία του Ισραήλ.