Το ρεκόρ του Μποτιτσέλι και οι άλλοι πίνακες από… χρυσάφι

Είναι ένα από τα σπάνια κοσμικά πορτρέτα του Σάντρο Μποτιτσέλι κι ένα από τα ελάχιστα πλέον έργα του που βρίσκονται σε ιδιωτικά χέρια. Είναι ο «Νέος άνδρας που κρατά εικόνα», το έργο που πωλήθηκε προ ημερών σε δημοπρασία έναντι 92,2 εκατ. δολαρίων, τιμή κατά εννέα φορές μεγαλύτερη από το προηγούμενο ρεκόρ έργου του αναγεννησιακού καλλιτέχνη (η «Μαντόνα Ροκφέλερ» είχε πωληθεί προς 10,4 εκατ. δολάρια το 2013).

Ο πίνακας που πωλήθηκε μέσα σε 4½ λεπτά και μονομάχησαν για την απόκτησή του δύο συλλέκτες – ένας από τη Ρωσία, ο οποίος και τον απέκτησε, κι ένας από την Ασία – είχε αγοραστεί το 1982 προς 1,3 εκατ. από επιχειρηματία που ασχολείται με τον τομέα των ακινήτων. Το ποσό των 92,2 εκατ. καθιστά το συγκεκριμένο έργο ως το τρίτο ακριβότερο Μεγάλου Δασκάλου που έχει πωληθεί ως σήμερα και αποτελεί αφορμή για να δούμε πώς έχει διαμορφωθεί η πρώτη πεντάδα.

450,3 εκατ. δολάρια, «O Σωτήρας του Κόσµου» (π. 1500), Λεονάρντο ντα Βίντσι

Tο σκήπτρο του ακριβότερου έργου που έχει πωληθεί ως τώρα σε δημοπρασία κρατά με διαφορά «Ο Σωτήρας του Κόσμου». Χρειάστηκαν μόλις 19 λεπτά για να εκτοξευθεί η τιμή του στα 450,3 εκατ. δολάρια το 2016 και να καταλήξει στα χέρια του υπουργείου Πολιτισμού της Σαουδικής Αραβίας. Αμφιλεγόμενο ως προς τη γνησιότητά του – πολλοί αμφισβητούν ότι πρόκειται για πρωτότυπο έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι -, μετά την πώλησή του έχει εξαφανιστεί και παρά το γεγονός ότι αναμενόταν στην αναδρομική έκθεση που διοργάνωσε το Μουσείο του Λούβρου για τα 500 χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου της Αναγέννησης, ο πίνακας δεν εμφανίστηκε ποτέ.

195 εκατ. δολάρια, «Μάρτεν Σούλµανς» και «Οπγεν Κόπιτ» (1634), Ρέµπραντ

Την ίδια χρονιά με την πώληση του «Σωτήρα του Κόσμου» έγινε και η δεύτερη ακριβότερη πώληση – ιδιωτική αυτή τη φορά, με τη μεσολάβηση οίκου δημοπρασιών – έργου ενός άλλου Μεγάλου Δασκάλου, του Ρέμπραντ. Πρόκειται για τους μοναδικούς πίνακες στους οποίους απεικονίζονται ολόσωμες μορφές διά χειρός του εκ των κορυφαίων της «χρυσής εποχής» της ολλανδικής ζωγραφικής – ένα νεόνυμφο ζευγάρι, ο Μάρτεν Σούλμανς και η Οπγεν Κόπιτ. Τα έργα που ο Ρέμπραντ φιλοτέχνησε σε ηλικία 28 ετών αποκτήθηκαν από τα Μουσεία Ράικς και Λούβρου έναντι 195 εκατ. δολαρίων, με τη δέσμευση ότι θα εκτίθενται πάντα μαζί, είτε στο ένα είτε στο άλλο μουσείο.

76,5 εκατ. δολάρια, «Η σφαγή των αθώων» (1611-12), Ρούµπενς

Η απόδοση του έργου στον Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς τον Ιούλιο του 2002 – μέχρι τότε ο πίνακας που απεικόνιζε τη βίαιη βιβλική σκηνή με φόντο τη Βηθλεέμ θεωρούνταν έργο του βοηθού του, Γιαν βαν ντε Χούκε – ήταν και η βασική αιτία που η τιμή του εκτοξεύθηκε οκτώ φορές πάνω από την ανώτατη αρχική εκτίμηση και πωλήθηκε τελικά προς 76,5 εκατ. δολάρια στον καναδό επιχειρηματία και συλλέκτη Κένεθ Τόμσον.

58,2 εκατ. δολάρια, «Ο Λωτ και οι κόρες του» (1613-14), Ρούµπενς

Μία ακόμη βιβλική σκηνή – εκείνη της αποπλάνησης του Λωτ από τις κόρες του -, διά χειρός και πάλι του Ρούμπενς, συμπληρώνει τη χρυσή πεντάδα. Το έργο που είχε κατά καιρούς αποκτηθεί από προσωπικότητες όπως ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ιωσήφ Α’ και ο πρώτος δούκας του Μάρλμπορο Τζον Τσόρτσιλ, πωλήθηκε προς 58,2 εκατ. δολάρια το 2016 και αγοράστηκε από φιλανθρωπικό ίδρυμα, το οποίο το έχει προσφέρει ως μακροχρόνιο δάνειο στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.

Μποτιτσέλι