Όταν, το 2010, η FIFA αποφάσιζε να αναθέσει στο Κατάρ να διοργανώσει το Μουντιάλ του 2022 (την πρώτη μουσουλμανική χώρα που θα έχει αυτή την… τιμή), πολλοί αναρωτήθηκαν τι σχέση μπορεί να είχε το κρατίδιο της Αραβικής Χερσονήσου με το ποδόσφαιρο, καθώς και ποια ήταν τα κριτήρια του τότε προέδρου, Σεπ Μπλάτερ (ο οποίος στη συνέχεια αποπέμφθηκε ως «μετρ» της διαφθοράς) και των συνεργατών του όταν ψήφιζαν.

Αρκετοί κατέθεσαν, επίσης, τον προβληματισμό τους για πώς θα κατάφερνε να κατασκευάσει τις απαιτούμενες υποδομές (γήπεδα και όχι μόνο) που απαιτεί μια τέτοιου επιπέδου διοργάνωση. Πηγαίνοντας δε ένα βήμα παραπέρα, απόρησαν για τη χρήση των υποδομών αυτών μετά το τέλος του Μουντιάλ, οι αγώνες του οποίου θα διαρκέσουν μόλις ένα μήνα – από τις 21 Νοεμβρίου μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, μιας και στην περιοχή εκείνη μόνο τότε επικρατούν θερμοκρασίες που επιτρέπουν να παιχτεί ποδόσφαιρο.

Ωστόσο, οι σεΐχηδες του Κατάρ και πρωτίστως ο Οίκος των Θάνι που το κυβερνά εδώ και μισό αιώνα, βάλθηκαν να διαψεύσουν τους πάντες. Κυρίως, όσον αφορά το κατασκευαστικό κομμάτι, στο οποίο αποφάσισαν να πετύχουν ένα θαύμα, χωρίς να υπολογίζουν το κόστος – ούτε σε χρήματα, τα οποία αφθονούσαν λόγω πετρελαίου, ούτε όμως και σε ανθρώπινες ζωές.

Ανθρώπινες θυσίες

Τα συγκλονιστικά στοιχεία που φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα η εφημερίδα The Guardian μαρτυρούν του λόγου το αληθές: Στη δεκαετία που έχει μεσολαβήσει, περισσότεροι από 6.500 μετανάστες εργάτες – από την Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα – έχουν πεθάνει «εν ώρα εργασίας». Κατά μέσο όρο 12 κάθε εβδομάδα, δηλαδή, γίνονταν θυσία στον βωμό των φιλόδοξων σχεδίων του Κατάρ (καλού συμμάχου του Ερντογάν, για να μην ξεχνιόμαστε…) και της FIFA.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, ο παραπάνω αριθμός – που ενδέχεται στην πραγματικότητα να είναι ακόμη μεγαλύτερος – προκύπτει από έρευνα στα επίσημα κυβερνητικά αρχεία των παραπάνω χωρών. Παρά δε το γεγονός ότι οι θάνατοι δεν έχουν κατηγοριοποιηθεί, θεωρείται βέβαιο ότι η πλειοψηφία τους αφορά τα μεγαλεπήβολα έργα που ξεκίνησαν μετά την ανάληψη του Μουντιάλ.

«Πίσω από τις στατιστικές κρύβονται αμέτρητες ιστορίες κατεστραμμένων οικογενειών, οι οποίες έμειναν χωρίς τον άνθρωπο που εξασφαλίζει το ψωμί τους, αγωνιζόμενες να διασφαλίσουν κάποιες αποζημιώσεις και γεμάτες σύγχυση αναφορικά με τις συνθήκες του θανάτου των αγαπημένων τους», σημειώνει το ρεπορτάζ.

Θάνατοι από «φυσιολογικά αίτια»

Το καθεστώς του Κατάρ αμφισβητεί φυσικά την εγκυρότητα αυτών των στοιχείων. Ισχυρίζεται, μάλιστα, ότι ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων προήλθε από φυσικά αίτια, θεωρώντας τον παράλληλα φυσιολογικό με βάση τον πληθυσμό των μεταναστών εργατών στη χώρα – καθώς και ότι οι συνθήκες εργασίας και υγιεινής για τους μετανάστες βελτιώνονται διαρκώς την τελευταία δεκαετία.

Στην ίδια γραμμή κινείται, όπως άλλωστε αναμενόταν, και η FIFA. «Η συχνότητα των ατυχημάτων στα έργα που αφορούν το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι χαμηλή σε σύγκριση με άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, σε ολόκληρο τον κόσμο», αναφέρει σε δήλωσή του ο εκπρόσωπός της.

Τα παραπάνω επιχειρήματα, βεβαίως, αμφισβητούνται έντονα. Όπως σημειώνει, για παράδειγμα, η Human Rights Watch, το Κατάρ δεν διενεργεί αυτοψίες ώστε να διαπιστωθούν τα πραγματικά αίτια των αιφνίδιων θανάτων, ενώ απαγορεύει την παρουσία ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων στις έρευνες.

«Υπάρχει μια πραγματική έλλειψη σαφήνειας και διαφάνειας όσον αφορά αυτούς τους θανάτους», σημειώνει από την πλευρά του στέλεχος της Διεθνούς Αμνηστίας. Μάλιστα, η οργάνωση έχει χαρακτηρίσει τη διοργάνωση του 2022 «Παγκόσμιο Κύπελλο της Ντροπής», παρουσιάζοντας δηλώσεις μεταναστών που κάνουν λόγο για συνθήκες οι οποίες συγκρίνονται μόνο με φυλακή ή σκλαβιά.

Παράλληλα, υπάρχουν και αραβικά ΜΜΕ που καταγγέλλουν τις ανθρωποθυσίες στο Κατάρ. Ανάμεσά τους είναι και η Arab News, που στις 8 Ιουνίου του 2019 έκανε λόγο για 1.400 νεκρούς μόνο από το Νεπάλ στη διάρκεια της κατασκευής των ποδοσφαιρικών γηπέδων.