Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης

Ο αυθεντικός, ο πρωτότυπος Λούθερ Μπλίσετ (1958-) ήταν ένας τζαμαϊκανός φορ, παίκτης στη δεκαετία του 1980 της βρετανικής Γουότφορντ: ακολούθησε την ομάδα από την 4η έως την 1η κατηγορία, αγοράστηκε κατόπιν έναντι ενός σεβαστού ποσού από τη Μίλαν, καυχήθηκε πως θα σκόραρε περισσότερα γκολ και από τον Πλατινί, αλλά τελικά πάτωσε και γύρισε με συνοπτικές διαδικασίες στη Γουότφορντ για τα μισά χρήματα.

Ο άλλος, ο ακόμα διασημότερος «Λούθερ Μπλίσετ», ήταν μια ομάδα «σαμποτέρ των ΜΜΕ», μία αναρχική κολεκτίβα ακτιβιστών και καλλιτεχνών που γεννήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 στην Ιταλία, στην Μπολόνια, για να εξαπλωθεί σε αρκετές ακόμα ευρωπαϊκές χώρες, και βάλθηκε να διασπείρει ψευδείς ειδήσεις παρασύροντας σε κολοσσιαίες γκάφες εφημερίδες, περιοδικά, ιστότοπους και τηλεοπτικά δίκτυα – «ένα είδος ομοιοπαθητικής θεραπείας κατά της αρρώστιας από την οποία υπέφερε το σύστημα της ενημέρωσης».

Ο αυθεντικός, ο πρωτότυπος Εκκλησιαστής, είναι ένα από τα 24 βιβλία της Τανάκ, της ιουδαϊκής Βίβλου, το 27ο από τα 49 της ορθόδοξης χριστιανικής Παλαιάς Διαθήκης, γραμμένο κατά την περίοδο από το 450 έως το 180 π.Χ. Ο άλλος, ενδεχομένως ακόμα πιο γνωστός σε κάποιους «Εκκλησιαστής» είναι ο τίτλος που επιλέχθηκε για την ελληνική έκδοση (το 2001, από τον εκδοτικό οίκο Τραυλός, σε μετάφραση της Χρύσας Κακατσάκη) του «Q», ενός ιστορικού μυθιστορήματος του / των «Λούθερ Μπλίσετ» που κυκλοφόρησε το 1999 και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 15 γλώσσες.

Βασισμένο σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα, γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, εστιάζει στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, μία περίοδο κατά την οποία εξεγέρσεις Αναβαπτιστών συγκλονίζουν ένα κομμάτι της Βόρειας Ευρώπης. Περισσότερο μας ενδιαφέρει επί του παρόντος όμως ένας συγκεκριμένος χαρακτήρας, ο «Q», ο απεσταλμένος του καρδιναλίου Τζοβάνι Πιέτρο Καράφα, ενός μεγάλου ιεροεξεταστή. Ο άνθρωπος αυτός όχι απλώς διεισδύει στις τάξεις των αιρετικών ώστε να τους κατασκοπεύει, στέλνοντας στο αφεντικό του εκθέσεις υπογεγραμμένες με το αρχικό του, αλλά πασχίζει να καταστρέψει τα σχέδια των αντιπάλων του ώστε να θριαμβεύσει η Αντιμεταρρύθμιση.

Οι «Λούθερ Μπλίσετ» δεν υπάρχουν πια, διαλύθηκαν τον Δεκέμβριο του 1999 έπειτα από ένα συμβολικό «σεπούκου», ένα παραδοσιακό ιαπωνικό χαρακίρι, κάποια από τα μέλη τους ωστόσο μετονομάστηκαν με το νέο έτος σε Wu Ming, που μπορεί να σημαίνει στα κινεζικά «ανώνυμοι» ή και «πέντε», γιατί πέντε ήταν αρχικά, κατόπιν έμειναν τρεις και τώρα είναι τέσσερις, μια κολεκτίβα ακροαριστερών ιταλών συγγραφέων που δεν κρύβουν μεν την ταυτότητά τους αλλά αρνούνται να δείξουν το πρόσωπό τους στην τηλεόραση ή τον Τύπο – και δήλωσαν προ ημερών πεπεισμένοι στην ανταποκρίτρια της «Monde», από τη Μπολόνια όπου εξακολουθούν να ζουν και να εργάζονται, πως η QAnon από το δικό τους μυθιστόρημα είναι άθελά τους εμπνευσμένη, το Q.

Η ιστορία αυτού του συνωμοσιολογικού κινήματος είναι πια διαβόητη. Τον Οκτώβριο του 2017, μόλις λίγους μήνες μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία, μυστηριώδες πρόσωπο αρχίζει να αφήνει αλλόκοτες πληροφορίες στο αμερικανικό φόρουμ 4chan. Κρυμμένος πίσω από το αρχικό «Q», παρουσιαζόμενος ως υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, κατορθώνει να πείσει σταδιακά εκατομμύρια ανθρώπους ότι ο Τραμπ είναι μία μεσσιανική φιγούρα που διεξάγει πόλεμο εναντίον ενός «βαθέος κράτους», μιας παγκοσμιοποιημένης δημοκρατικής ελίτ η οποία κυβερνά μυστικά τις ΗΠΑ, βασικά ολόκληρο τον κόσμο, εδώ και δεκαετίες σε σύμπραξη με ένα παιδόφιλο και σατανιστικό δίκτυο.

Στον «Εκκλησιαστή», ο «Q» μιλάει για μία μεγάλη μυστική μάχη που θα βάλει τέλος στη σύγκρουση. Στις ΗΠΑ, η QAnon μιλούσε και εξακολουθεί να μιλάει, παρά την ήττα του Τραμπ, για μία τελική «καταιγίδα», που θα συμπαρασύρει οριστικά τους κακούς σατανιστές παιδόφιλους κρατούντες. Η φωνή ή οι φωνές που κρύβονται πίσω της, μάλιστα, αναφέρθηκαν πρόσφατα στον «Κοχελέτ», «εκείνον που απευθύνεται στα πλήθη», τον «Εκκλησιαστή» της Παλαιάς Διαθήκης – από αυτόν άντλησαν έμπνευση και οι Wu Ming για το δικό τους «Q». Πιάστηκαν άρα στην ίδια τους την παγίδα;

«Είναι σαν να κατηγορούνταν οι Beatles για τα εγκλήματα του Τσαρλς Μάνσον, που λέει ότι εμπνεύστηκε από ένα από τα τραγούδια τους», υπερασπίζονται εαυτούς στη «Monde». Η συνωμοσιολογία δεν είναι, στα μάτια τους, παρά μία μορφή παραστρατισμένου αντικαπιταλισμού, κόντρα στον οποίο θα έπρεπε να αφηγηθούμε μία άλλη ιστορία, αλλά αληθινή, αυτή τη φορά – «γιατί έχουμε όλοι ανάγκη να καταλαβαίνουμε τον κόσμο μέσα από ιστορίες».

Αυτή, λοιπόν, μπορεί να είναι, όπως θα μπορούσε βέβαια και να μην είναι, η απαρχή της αμερικανικής QAnon, που έχει ήδη απλώσει τα πλοκάμια της, προσαρμοζόμενη κάθε φορά στις εντόπιες συνθήκες, σε πολλές ακόμη χώρες ανά τον κόσμο. Την απαρχή της ελληνικής QAnon, πάλι, μπορεί εύκολα να την εντοπίσει όποιος κρατά τα μάτια του καθαρά στα τεκταινόμενα των ημερών, στις βορβορώδεις σκιές πέριξ της υπόθεσης Λιγνάδη και της χυδαίας κομματικοποίησής της. Αρκετά όμως ως εδώ. Μια στάλα σεβασμός για τα θύματα.

* Μία από τις γνωστότερες φράσεις του βιβλικού «Εκκλησιαστή».