Προκαλούν πραγματικό σοκ τα στοιχεία που έρχονται στη δημοσιότητα για την σεξουαλική κακοποίηση των ανηλίκων στην Ελλάδα. Οι πρόσφατες εξελίξεις με το ελληνικό metoo και την καταιγίδα αποκαλύψεων περιστατικών σεξουαλικής επίθεσης ή παρενόχλησης έχουν ανοίξει τον ασκό Αιόλου καθώς, εκτός των άλλων, παρατηρείται αύξηση των αναφορών και των ανώνυμων μαρτυριών σε γραμμές βοήθειας, ψυχολόγους ή ακόμη και συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα.
Ανατριχιαστικά στοιχεία
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, ένα στα πέντε παιδιά στην Ελλάδα έχει δεχθεί κάποιας μορφής σεξουαλική παρενόχληση, 1 στα 13 παιδιά έχει υποστεί σωματική επαφή με τον δράστη, ενώ περίπου 1 στα 30 έχει πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού.
Κατά μέσο όρο το 2020, κάθε εβδομάδα που περνούσε ένα ανήλικο παιδί έπεφτε θύμα βιασμού, ενώ την τελευταία πενταετία κατά μέσο όρο 43 παιδιά κάθε χρόνο έπεφταν θύματα βιασμού.
Τα σοκαριστικά στοιχεία προκύπτουν από καταγγελίες που έχουν γίνει σητν Ελληνική Αστυνομία, ωστόσο είναι γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό κρουσμάτων παραμένει στο σκοτάδι.
Τα τελευταία πέντε χρόνια οι αστυνομικοί έχουν ασχοληθεί συνολικά με 1.028 περιπτώσεις βιασμών, απόπειρες, προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας, κατάχρηση σε ασέλγεια, αποπλάνηση παιδιών, κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια, με τον αριθμό των θυμάτων να ανέρχεται σε 1.181.
Μόνο μέσα στο 2020, οι αστυνομικές Αρχές ασχολήθηκαν συνολικά 244 υποθέσεις εκμετάλλευσης γενετήσιας ζωής ανηλίκων, με τα θύματα να φτάνουν τα 278, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει ο «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής». Οι τρομακτική αυτοί αριθμοί όμως δεν αποτυπώνουν το πραγματικό πρόβλημα, με το πρόσφατο κύμα καταγγελιών του #metoo, να αποκαλύπτει ότι όσοι δεν κατάφεραν να μιλήσουν στις αρχές ενδεχομένως να είναι πολύ περισσότεροι. Ενήλικοι, σήμερα βρίσκουν την δύναμη να σπάσουν τη σιωπή τους, φέρνοντας στη δημοσιότητα ένα σκοτεινό κύμα εγκληματικής δράσης που σε μεγάλο βαθμό παρέμενε κρυμμένο για πολλά χρόνια κάτω από το… χαλί του φόβου και των τραυμάτων που δεν επουλώθηκαν.
Άτομα εμπιστοσύνης οι δράστες
Σύμφωνα με τα στοιχέια τα ανήλικα θύματα βιασμού στην Ελλάδα είναι πάνω από 217 τα τελευταία 5 χρόνια. Η αστυνομία διαχειρίστηκε μέχρι το τέλος του 2020 συνολικά 199 υποθέσεις. Τον περασμένο χρόνο μάλιστα, τα ανήλικα θύματα βιασμού είχαν αυξηθεί κατά 82% σε σύγκριση με το 2016 και έφτασαν τα 51, περίπου ένα την εβδομάδα. Ο αριθμός θα μπορούσε να ήταν ακόμη μεγαλύτερος, καθώς μέσα στο 2020, καταγράφηκαν και 13 απόπειρες. Δραματικά μεγάλα είναι και τα νούμερα όσον αφορά τις υποθέσεων προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας και ασέλγειας, που μόνο τον περασμένο χρόνο έφτασαν τις 82 με θύματα 95 ανήλικα παιδιά.
Από το 2016, οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. έχουν διαχειριστεί 326 υποθέσεις προσβολής γενετήσιας αξιοπρέπειας ανηλίκων, με τα θύματα να φτάνουν τα 391. Μόνο το 2019, ο αριθμός των θυμάτων ήταν τριψήφιος (106), ενώ πέρυσι έφτασαν τα 78. Παράλληλα μέσα στο 2020, υπήρξαν 13 υποθέσεις όπου γονείς εμπιστεύτηκαν τα παιδιά τους σε οικεία άτομα, εκπαιδευτικούς, κληρικούς ή γιατρούς και αυτά κακοποιήθηκαν σεξουαλικά.
Σε δύο άλλες περιπτώσεις, δράστες ασέλγησαν σε βάρος ανηλίκων που για λόγους υγείας δεν μπορούσαν να αντισταθούν. Μια τέτοια υπόθεση αποκαλύφθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Δυτική Αττική. Ένας 62χρονος εν ενέργεια φιλόλογος σε σχολείο της Δυτικής Αττικής, συνελήφθη από τις αρχές καθώς φαίνεται ότι κακοποιούσε σεξουαλικά για 7 χρόνια έναν 15χρονο σήμερα μαθητή με αυτισμό. Οι γονείς του αγοριού που είχαν για χρόνια εμπιστευτεί το παιδί τους στον καθηγητή λόγω συγγένειας, αντιλήφθηκαν πρόσφατα πως κάτι δεν πάει καλά.
Το αγόρι τους εκμυστηρεύτηκε τον Γολγοθά που περνούσε κάθε φορά που επισκεπτόταν το σπίτι του καθηγητή για μάθημα. Ο 62χρονος εκμεταλλευόμενος την διανοητική κατάσταση του παιδιού ασελγούσε επανειλημμένα σε βάρος του, ενώ σε μια τουλάχιστον περίπτωση το έκανε παρουσία 4 ατόμων.
Εκτός από τις περιπτώσεις βιασμών και ασέλγειας, οι αρμόδιες υπηρεσίες τις ΕΛ.ΑΣ. διαχειρίστηκαν μέσα στο 2020 και 53 υποθέσεις αποπλάνησης ανηλίκων με τα θύματα να φτάνουν τα 63. Από το 2016, ο αριθμός των δηλωμένων περιστατικών που έχει καταγράψει η αστυνομία φτάνει τα 327, με τα θύματα να αγγίζουν τα 370, περισσότερα από 70 το χρόνο.
«Μαμά με πήρε κάποιος και μου κατέβασε το βρακάκι. Μετά με ακουμπούσε με… κάτι από πίσω». Με αυτά τα ανατριχιαστικά λόγια είχε περιγράψει στην εμβρόντητη μητέρα του ένα 5χρονο κορίτσι την σεξουαλική παρενόχληση που δέχτηκε λίγες βδομάδες πριν από έναν 20χρονο Πακιστανό. Το αποτρόπαιο περιστατικό ασέλγειας, είχε καταγραφεί στις 9 Ιανουαρίου σε ιππικό όμιλο της Ανατολικής Αττικής, με τον δράστη να συλλαμβάνεται από τις αρχές. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις που ανήλικα παιδιά τόσο μικρής ηλικίας βρίσκουν τρόπο να μιλήσουν για αντίστοιχα περιστατικά.
Ομερτά δραστών – Σιωπούν τα θύματα
Ενοχή, φόβος και ντροπή από την μακροχρόνια κακοποίηση που έχουν υποστεί εμποδίζουν τα παιδιά να μιλήσουν. Σε αρκετές περιπτώσεις, ειδικότερα στις πολύ μικρές ηλικίες, δεν αντιλαμβάνονται καν την σεξουαλική κακοποίηση. «Είναι πιο εύκολο όταν ο δράστης είναι άγνωστος, δεν σχετίζεται με το θύμα, τότε το παιδί σχεδόν άμεσα εκμυστηρεύεται.
Όσο πιο κοντά είναι ο δράστης, τόσο περισσότερα χρόνια κάνει να το αποκαλύψει», διευκρινίζει η Δρ. Κωνσταντίνα Κωστάκου, ψυχολόγος της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Ανηλίκων. Διαφορετικές ηλικίες, αποκαλύπτουν σε διαφορετικούς χρόνους και με διαφορετικό τρόπο την κακοποιητική σχέση.
«Στις μικρές ηλικίες των, 5-7 ετών τα παιδιά αποκαλύπτουν τυχαία το περιστατικό. Θεωρούν ότι είναι παιχνίδι με τον θείο, τον προπονητή κτλ. Στην προεφηβεία, τα θύματα αποκαλύπτουν συνήθως όταν οι πράξεις γίνουν ένα κλικ πιο παραβιαστικές. Τότε αρχίζει να υπάρχει φόβος, εκεί μπορεί να εκμυστηρευτεί ένα παιδί. Στην εφηβεία τα θύματα είναι πιο συνειδητοποιημένα, αν οι πράξεις έχουν συμβεί στο παρελθόν», περιγράφει η Δρ. Κωνσταντίνα Κωστάκου.
Ανατριχιαστικές μαρτυρίες
Τα «ανατριχιαστικά» μυστικά των ανήλικων θυμάτων κακοποίησης, αποκαλύπτονται εδώ και λίγο καιρό σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Ασφάλειας στον 8ο όροφο της Γ.Α.Δ.Α., με την επίπονη διαδικασία των καταθέσεων να βιντεοσκοπείται.
«Αυτό βοηθάει για να μην υπάρχουν επαναλαμβανόμενες καταθέσεις από τα παιδιά. Να μην τα υποβάλουμε συνέχεια σε αντίστοιχες δύσκολες διαδικασίες», δηλώνει η Δρ. Κωνσταντίνα Κωστάκου μια από τους ψυχολόγους που διαχειρίζονται αυτές τις ειδικού και λεπτού χειρισμού καταθέσεις. Μέσα στον χώρο βρίσκεται ο ψυχολόγος, ενώ μέσω ακουστικού επεμβαίνει όταν κρίνεται σκόπιμο ανακριτικός υπάλληλος που επιβλέπει εκτός του δωματίου τη διαδικασία. Όλα τα ανήλικα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης πριν την κατάθεση αξιολογούνται σε ψυχολογικό και συναισθηματικό επίπεδο, ενώ ενημερώνονται και για όλα τα στάδια της διαδικασίας. Τελικός στόχος η εξομολόγηση σε ένα ασφαλές περιβάλλον.
Πού πρέπει να απευθύνονται τα θύματα και οι γονείς τους:
Μαζί για το Παιδί: 11525.
Γραμμή για τα Παιδιά: 800 1132000.
24ωρη τηλεφωνική γραμμή Αμεσης Κοινωνικής Βοήθειας: 197.
Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας (Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού): 210 7715.791.
Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος: 11188.
Γραμμή βοηθείας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου: 210 6007.686 – SafeLine.gr.