Το πλάνο για την σταδιακή επαναφορά της χώρας σε λειτουργία, μετά την παρατεταμένη παράλυση που έχει προκαλέσει το ακορντεόν των lockdown εξετάζει η κυβέρνηση, εν μέσω της κορύφωσης του τρίτου κύματος της πανδημίας που αποδεικνύεται το πιο ανθεκτικό και επικίνδυνο έως τώρα.
Παρόλο που τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας καθιστούν απαγορευτική κάθε σκέψη για άμεση επιστροφή στην ομαλότητα, το κυβερνητικό επιτελείο επιθυμεί να προετοιμάσει από τώρα τα βήματα που θα ακολουθήσει όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν προκειμένου η επανεκκίνηση της οικονομία, αλλά και της κοινωνίας -ας μην ξεχνάμε τα σχολεία- να γίνει κατά το δυνατόν ομαλά και γρήγορα.
Το κυβερνητικό επιτελείο το κατακλύζει ένα ιδιότυπο μείγμα συναισθημάτων για την πορεία της πανδημίας στην χώρα μας.
Από την μία υπάρχει ανησυχία για την διάδοση του κορωνοϊού στην κοινότητα ιδίως μέσω των μεταλλάξεων και, από την άλλη μελετάται κάθε λεπτομέρεια προκειμένου να ξεκινήσει το άνοιγμα της αγοράς μέσα στον μήνα.
Με δεδομένο πως εντός της εβδομάδας ίσως και να ξεπεράσουμε τα 3.000 κρούσματα, ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι επιστήμονες τονίζουν στις δημόσιες παρεμβάσεις τους πως, παρά την ανάγκη να επανέλθει η κοινωνία και η οικονομία σε μία κανονικότητα, είναι πρόωρο να μιλάμε για άρση του lockdown.
Τα κυβερνητικά στελέχη, πάντως τα τελευταία 24ωρα, έχουν «αποκαλύψει» τον σχεδιασμό τους μιλώντας για επιθυμία να επανέλθει η οικονομική δραστηριότητα μετά τα μέσα Μαΐου.
Ο χάρτης άρσης του lockdown
Τον οδικό χάρτη αυτού του σχεδίου φρόντισε να αποκαλύψει εν μέρει η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, περιγράφοντας τις τρεις φάσεις κατά τις οποίες θα γίνει η έξοδος από το lockdown.
Όλα αυτά τη στιγμή που πληθαίνουν οι φωνές των ειδικών που ζητούν να ανοίξουν κάποιες δραστηριότητες με αυστηρό μεν έλεγχο, καθώς από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένουν αποκλιμάκωση στα κρούσματα κοροναϊού.
Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, ο οποίος μιλώντας στον ΘΕΜΑ 104,6 την Δευτέρα τόνισε πως η κυβέρνηση εξετάζει το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας από τις 22 Μαρτίου, με πρώτα απ’ όλα το λιανικό εμπόριο.
Όπως δήλωσε, «το βασικό μας σενάριο είναι ότι από τη μεθεπόμενη εβδομάδα θα αρχίσει να λειτουργεί με μια κανονικότητα η οικονομία. Ωστόσο έχουμε εναλλακτικά σενάρια, ώστε να σταθμίζουμε τα ταμειακά μας διαθέσιμα για τη στήριξη που θα πρέπει να παρέχουμε. Είμαστε εδώ για να στηρίξουμε την κοινωνία όσο χρειαστεί. Αλλά όσο παρατείνεται η κατάσταση, τόσο μειώνεται και η δυνατότητα για όσο το δυνατό μεγαλύτερη κάλυψη των υφιστάμενων απωλειών».
Οι τρεις φάσεις της επιστροφής στην ομαλότητα
Τα δεδομένα δέιχνουν -με κάθε επιφύλαξη- πως η αρχή της εξόδου από το τούνελ του κοροναϊού θα γίνει στις 22 Μαρτίου και θα εξελιχθεί σε τρεις φάσεις.
Η πρώτη φάση θα αφορά το άνοιγμα λιανεμπορίου και σχολείων έως τα τέλη Μαρτίου. Στόχος της κυβέρνησης είναι αυτή τη φορά να ανοίξουν αντίστροφα οι σχολικές μονάδες. Δηλαδή πρώτα τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, τα οποία έχουν μείνει για πολύ καιρό κλειστά και στη συνέχεια τα δημοτικά. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως η κα. Πελώνη δεν έκανε καμία αναφορά, κατά τη διάρκεια της σημερινής ενημέρωσης, στο άνοιγμα των δημοτικών σχολείων, τα οποία φαίνεται να μην βρίσκονται στη λίστα της κυβέρνησης.
Μάλιστα, σύμφωνα, με την κυβερνητική εκπρόσωπο δεν αναμένεται να υπάρξει παράταση του σχολικού έτους, ένα από τα σενάρια που είχε στο τραπέζι το υπουργείου Παιδείας προκειμένου να καλυφθεί η ύλη στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
«Προσβλέπουμε και ελπίζουμε πως το λιανεμπόριο θα ανοίξει πριν το τέλος Μαρτίου, εφόσον τα επιδημιολογικά δεδομένα το επιτρέψουν. Ο σχεδιασμός είναι να ανοίξουν τα Γυμνάσια και τα Λύκεια πριν το τέλος του μήνα», ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Πελώνη κατά τη χθεσινή ενημέρωση.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μάλιστα έθεσε την 22η Μαρτίου ως μια από τις ημερομηνίες που μπορεί να ανοίξει το λιανικό εμπόριο.
«Το βασικό μας σενάριο είναι ότι από τη μεθεπόμενη εβδομάδα θα αρχίσει να λειτουργεί με μια κανονικότητα η οικονομία. Ωστόσο έχουμε εναλλακτικά σενάρια, ώστε να σταθμίζουμε τα ταμειακά μας διαθέσιμα για τη στήριξη που θα πρέπει να παρέχουμε. Είμαστε εδώ για να στηρίξουμε την κοινωνία όσο χρειαστεί. Αλλά όσο παρατείνεται η κατάσταση, τόσο μειώνεται και η δυνατότητα για όσο το δυνατό μεγαλύτερη κάλυψη των υφιστάμενων απωλειών».
Μάλιστα η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Αθήνα-Πειραιά, Ματίνα Παγώνη τάχθηκε υπέρ του ανοίγματος τόσο των σχολείων όσο και καταστημάτων από την ερχόμενη Τρίτη 16 Μαρτίου.
«Τα αποτελέσματα από τα ισχύοντα μέτρα θα φανούν σε περίπου 10 ημέρες. Γι’ αυτό δεν έχει νόημα να μην ξεκινήσουμε από την επόμενη εβδομάδα να ανοίξουν σχολεία και καταστήματα με τους όρους που έχουμε πει και με αυστηρό έλεγχο. Νομίζω ότι θα είναι καλύτερα ο κόσμος να πάει στα καταστήματα, να φύγει και αυτή η ψυχολογική πίεση που έχει. Τα πάρτι που γίνονται είναι από αντίδραση, καθώς τα παιδιά δεν μπορούν να παραμένουν άλλο κλεισμένα», επισήμανε η κ. Παγώνη.
Όπως εξήγησε, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, παρά την πίεση που υφίσταται το σύστημα υγείας, εδώ και 2 εβδομάδες υπάρχει ενδονοσοκομειακός πόλεμος σε κάθε νοσοκομείο, καθώς έχουν ενωθεί κλινικές κι έχουν διπλασιαστεί τα κρεβάτια ασθενών για COVID.
Ακολουθεί η εστίαση
Στη συνέχεια και εφόσον δεν παρατηρηθεί έκρηξη κρουσμάτων από το άνοιγμα του λιανεμπορίου και των σχολείων, θα ξεκινήσει η δεύτερη φάση.
Αυτή θα περιλαμβάνει το άνοιγμα της εστίασης εντός του Απριλίου μόνο σε εξωτερικούς χώρους.
Μάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μετάδωσε το MEGA, ή επικρατέστερη ημερομηνία για το άνοιγμα της εστίασης είναι η 12η Απριλίου. Εφόσον δεν το επιτρέπουν τα επιδημιολογικά δεδομένα, τότε το άνοιγμα θα μεταφερθεί μια εβδομάδα, δηλαδή στις 19 του ίδιου μήνα.
Η εν λόγω ημερομηνίες δεν επιλέχθηκαν τυχαία, αφού από την κυβέρνηση θέλουν προλάβουν τα μαγαζιά το Πάσχα, το οποίο είναι τρεις εβδομάδες μετά τη 12η Απριλίου.
Εφόσον ανοίξουν λοιπόν, μέχρι και τη Δευτέρα του Πάσχα, η εστίαση θα λειτουργεί σε ανοιχτούς χώρους.
Σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες του MEGA, τα μέτρα αυτή τη φορά θα είναι πολύ πιο αυστηρά από αυτά που είχαμε συνηθίσει πριν το κλείσιμό της, τον περασμένο Νοέμβριο.
Συγκεκριμένα, σε κάθε τραπέζι θα μπορούν να κάθονται έως τέσσερα άτομα.
Ακόμα, το σχέδιο είναι να γίνονται πολύ συχνά τεστ στους εργαζόμενους. Τα χρήματα για τα covid test θα καλυφθούν εν μέρει από την κυβέρνηση. Δηλαδή, θα επιδοτηθούν οι εργοδότες για να κάνουν πιο συχνά τεστ στους εργαζόμενους, όπως έγινε με τις σόμπες εξωτερικού χώρου.
Η εστίαση έχει δεχτεί ίσως το μεγαλύτερο πλήγμα, με τα καταστήματα να είναι κλειστά για 5 και πλέον μήνες. Αυτός είναι ο λόγος που από την κυβέρνηση ρίχνουν ιδιαίτερο βάρος στο άνοιγμα της και θέλουν να στηρίξουν τον κλάδο με κάθε τρόπο, ώστε να μπορέσει να επανέλθει.
Από την πλευρά του ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης μιλώντας στον ΣΚΑΪ 100,3 τόνισε ότι το Πάσχα είναι μια πιθανή περίοδος για να ανοίξει η εστίαση, όμως σε εξωτερικούς χώρους.
Στο άνοιγμα κάποιων δραστηριοτήτων αναφέρθηκε και ο Καθηγητής Ιατρικής του πανεπιστημίου της Γενεύης, Μανώλης Δερμιτζάκης μιλώντας στο MEGA.
Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να ανοίξουν κάποιες δραστηριότητες με αυστηρό έλεγχο, όπως τα ραντεβού στα μαγαζιά, τα τραπεζάκι έξω στην εστίαση και τα πολλά τεστ στα σχολεία.
«Είναι ένα άνοιγμα ευρύ αλλά ελεγχόμενο», σχολίασε.
Το πρόβλημα είναι τα κυλιόμενα lockdown, τα οποία δημιουργούν τεράστια αβεβαιότητα στον κόσμο και τον κάνουν να αισθάνεται ότι δεν υπάρχει έλεγχος.
«Όταν περιορίζεις την ελευθερία πάρα πολύ και για πολύ καιρό, αυτά είναι τα αποτελέσματα», τόνισε και πρόσθεσε ότι το μοντέλο που έχουμε τώρα δε δουλεύει.
«Η πανδημία έχει ξεφύγει επειδή όλα είναι κλειστά. Επειδή έχει γίνει περιορισμός όλων των δραστηριοτήτων, ο κόσμος βρίσκει διεξόδους σε δραστηριότητες σε μη συντεταγμένο περιβάλλον με αποτέλεσμα την μετάδοση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Δερμιτζάκης. Στις υπόλοιπες χώρες υπάρχει περιορισμός μέτρων αλλά οι δραστηριότητες έχουν διοχετευτεί σε χώρους όπου οι πολίτες είναι ασφαλείς και ελεγχόμενοι.
Ο καθηγητής πρότεινε ένα άνοιγμα που θα βοηθήσει στο να συγκρατήσουμε τα κρούσματα, αν όχι να τα μειώσουμε.
«Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα άλλο περιβάλλον που θα αποσυμπιέσει την ψυχολογία των πολιτών και θα τους κάνει να είναι πιο συντεταγμένοι στη συμπεριφορά τους», εξήγησε.
Κραυγή αγωνίας των επιχειρηματιών της εστίασης
Την ίδια ώρα και τα νέα από την εστίαση δεν είναι καλά, αφού συμπληρώνει πλέον πέντε μήνες λουκέτου. Ο κλάδος, βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, έκλεισε το 2020 με απώλειες 2,28 δισ. ευρώ ή με μείωση τζίρου κατά 37,7% σε σύγκριση με το 2019.
Από την έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) προκύπτει ότι για εννέα στις δέκα μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις ο μέσος όρος πτώσης του κύκλου εργασιών το 2020 ήταν 51,7%.
Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΒΕΕ, το 43,24% των επιχειρήσεων εστίασης δεν έχει ταμειακά διαθέσιμα, το 8,11% έχει ταμειακά διαθέσιμα που επαρκούν για λιγότερο από ένα μήνα, για το 14,19% φτάνουν τα χρήματα για ένα μήνα ακόμη και το 16,22% έχει ταμειακά διαθέσιμα για δύο μήνες ακόμη.
Οι υπόλοιπες δραστηριότητες
Τέλος, στην τρίτη και τελευταία φάση αναμένεται -εφόσον έχουν πάει καλά οι προηγούμενες δύο- να μπούμε τον Μάιο.
Η τρίτη φάση θα σημάνει ουσιαστικά και τη σταδιακή επανεκκίνηση του τουρισμού.
Βέβαια, αυτό θα κριθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πορεία του εμβολιασμού στη χώρα, αλλά και από την καθιέρωση του ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού.
Μάλιστα η σχετική πρόταση της προέδρου της Κομισιόν, όπως η ίδια ανέφερε στην επιστολή τους προς τους ευρωπαίους ηγέτες αναμένεται να υιοθετηθεί στις 17 Μαρτίου και θα πρέπει οι σχετικές διαδικασίες να έχουν ολοκληρωθεί εντός τριών μηνών.
Σύμφωνα μάλιστα με τις πληροφορίες, τον Ιούνιο αναμένεται να ολοκληρωθεί το άνοιγμα της χώρας, αφού τότε σχεδιάζεται να «σηκώσουν» ρολά bar και γυμναστήρια.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του MEGA, βάσει των σημερινών επιδημιολογικών δεδομένων, το άνοιγμα της εστίασης θα γίνει είτε στις 12 Απριλίου, είτε μια εβδομάδα αργότερα, δηλαδή στις 19 του ίδιου μήνα.
Πάντως, μέχρι στιγμής, επικρατέστερη είναι η 12η Απριλίου, ούτως ώστε να προλάβουν τα καταστήματα το Πάσχα, το οποίο είναι τρεις εβδομάδες μετά.
Μέχρι και τη Δευτέρα του Πάσχα, δηλαδή για τρεις εβδομάδες, η εστίαση θα λειτουργεί σε ανοιχτούς χώρους.
Αυστηρά μέτρα για να μην ξεφύγει η κατάσταση
Σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες του MEGA, τα μέτρα αυτή τη φορά θα είναι πολύ πιο αυστηρά από αυτά που είχαμε συνηθίσει πριν το κλείσιμό της, τον περασμένο Νοέμβριο.
Συγκεκριμένα, σε κάθε τραπέζι θα μπορούν να κάθονται έως τέσσερα άτομα.
Ακόμα, το σχέδιο είναι να γίνονται πολύ συχνά τεστ στους εργαζόμενους. Τα χρήματα για τα covid test θα καλυφθούν εν μέρει από την κυβέρνηση. Δηλαδή, θα επιδοτηθούν οι εργοδότες για να κάνουν πιο συχνά τεστ στους εργαζόμενους, όπως έγινε με τις σόμπες εξωτερικού χώρου.
Η εστίαση έχει δεχτεί ίσως το μεγαλύτερο πλήγμα, με τα καταστήματα να είναι κλειστά για 5 και πλέον μήνες. Αυτός είναι ο λόγος που από την κυβέρνηση ρίχνουν ιδιαίτερο βάρος στο άνοιγμα της και θέλουν να στηρίξουν τον κλάδο με κάθε τρόπο, ώστε να μπορέσει να επανέλθει.
Στο άνοιγμα της εστίασης αναφέρθηκε σήμερα και ο υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ 100,3. Ο κ. Γεωργιάδης τόνισε ότι το Πάσχα είναι μια πιθανή περίοδος για να ανοίξει η εστίαση, όμως σε εξωτερικούς χώρους.
Συμφωνά με τον υπουργό λόγω της προόδου στο κομμάτι των εμβολιασμών είμαστε πολύ κοντά στο να αρχίσει αυτό να φαίνεται και στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. «Περάσαμε τη θύελλα και το ναυάγιο και αρχίζουμε να βλέπουμε την ξηρά», τόνισε χαρακτηριστικά.
Κραυγή αγωνίας από τους ανθρώπους της εστίασης
Με τις τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις να έχουν ήδη βάλει λουκέτο, πορεύεται σε ένα σκοτεινό τούνελ, ενώ οι παράγοντες της αγοράς προειδοποιούν για τα χειρότερα εάν σύντομα δεν βρεθεί τρόπος η αγορά να ανοίξει, αλλά και εάν δεν ληφθούν νέα μέτρα οικονομικής στήριξης για τις επιχειρήσεις οι οποίες είναι οι πλέον πληττόμενες από την πανδημία.
Δρόμοι της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων πόλεων της χώρας που έσφυζαν από ζωή, με δεκάδες επιχειρήσεις εστίασης και καφέ καθημερινά να φιλοξενούν χιλιάδες καταναλωτές, είναι εδώ και έναν χρόνο έρημοι, με τους επιχειρηματίες και τους εργαζομένους να βρίσκονται σε απόγνωση. Μόνο τη χρονιά που πέρασε οι απώλειες στον κλάδο ξεπέρασαν τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι επιχειρηματίες λένε πώς χάθηκε η περίοδος των εορτών των Χριστουγέννων, χάνονται οι Απόκριες και η Καθαρή Δευτέρα, η ελπίδα που έμεινε είναι να μη χαθεί και το Πάσχα και να μπορέσουν έστω και με αυστηρότερα μέτρα σύντομα να «στρώσουν» τραπέζια.
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), Γιώργος Καββαθάς, αναφερόμενος στον Γολγοθά που «ανεβαίνει» η εστίαση και οι άνθρωποί της τονίζει ότι βιώνουν από τον περασμένο Μάρτιο του 2020 ένα αδιέξοδο.
Ο τζίρος έχει κατακρημνιστεί, οι επιχειρήσεις έχουν αποκλειστεί από τον τραπεζικό δανεισμό, ενώ η ρευστότητα είναι μηδενική για περίπου τα 2/5 των επιχειρήσεων, ενώ ακόμα και τα δάνεια που δόθηκαν σε επιχειρήσεις του κλάδου ανήλθαν μόλις στο 0,5% του συνόλου των δανείων που εκταμίευσαν οι τράπεζες.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι υποχρεώσεις που έχουν συσσωρευτεί είναι πολλές και τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση δεν ήταν ικανά να δώσουν διέξοδο, ενώ φοβάται την επόμενη ημέρα εάν δεν υπάρξει σωστός σχεδιασμός από την πολιτεία.
