Τράπεζες και εταιρείες τηλεπικοινωνιών βρέθηκαν στο στόχαστρο της κριτικής, όχι μόνο του Συνηγόρου του Καταναλωτή, αλλά και των μελών της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, που ενημερώθηκαν σήμερα από τον επικεφαλής της Ανεξάρτητης Αρχής, Λευτέρη Ζαγορίτη, επί της ετήσιας έκθεσης του 2019.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή, ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής για τις υπέρμετρες καταχρηστικές προμήθειες των τραπεζών και τις υψηλές χρεώσεις για τη χρήση δεδομένων κινητής τηλεφωνίας από τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, σε μια περίοδο, όπως τονίστηκε από όλους, που η πανδημία του κοροναϊού άλλαξε τα δεδομένα της αγοράς και τις ανάγκες των καταναλωτών.
Ο κ. Ζαγορίτης χτύπησε «καμπανάκι κινδύνου» και για την «άμεση ενίσχυση και στελέχωση του Συνηγόρου του Καταναλωτή», τονίζοντας ότι από το 2020 που ξεκίνησε το πρόβλημα με την πανδημία, άρχισε να παρουσιάζεται και κατακόρυφη αύξηση των αναφορών. Όπως είπε, οι καταγγελίες αφορούν κυρίως στη χρήση του ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ τα 23 άτομα που στελεχώνουν την Αρχή, καλούνται να διεκπεραιώσουν έναν τεράστιο όγκο δουλειάς, αναλαμβάνοντας ο καθένας μέχρι και 80 υποθέσεις τον μήνα.
«Έχουμε 35 οργανικές θέσεις. Ήταν καλυμμένες οι 28, χάσαμε όμως μερικούς με απόσπαση και πέσαμε στους 23, ενώ έχουμε και δύο-τρεις περιπτώσεις που εργάζονται με προβλήματα υγείας. Ζήτησα να καλυφθούν 7 οργανικές θέσεις, μου δόθηκαν δύο, οι οποίες εκκρεμούν στο ΑΣΕΠ. Ελπίζω οι αρμόδιοι υπουργοί να ενισχύσουν την Αρχή και να επιτρέπονται οι αποσπάσεις κατά παρέκκλιση, όπως ισχύει και για το ΑΣΕΠ, για να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες. Γιατί με 14.000 υποθέσεις, δεν βγαίνει. Χρεώνεται με 60 και 80 υποθέσεις το μήνα ο κάθε συνάδελφος», τόνισε ο κ. Ζαγορίτης.
«Τον Φεβρουάριο, είχαμε 1262 αναφορές. Αντιλαμβάνεστε την ανάγκη ενίσχυσης προσωπικού. Ελπίζουμε ότι μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα εγκριθεί το προσωπικό. Δεν είμαστε υπηρεσία που έχει πλεόνασμα. Κάνουμε ένα συνεχή αγώνα. Όμως έχει και η φιλοτιμία τα όριά της και ο επαγγελματισμός και εμείς ήδη τα έχουμε ξεπεράσει», ανέφερε ο επικεφαλής της Αρχής.
Φόβος για πλειστηριασμούς
Αίσθηση προκάλεσε, η αναφορά του κ. Ζαγορίτη για το πρόβλημα των πλειστηριασμών, μετά από επισημάνσεις του βουλευτή της ΝΔ, Γιάννη Λοβέρδου, για την ανάγκη προστασίας των δανειοληπτών από ακραίες συμπεριφορές των ιδιωτικών εταιρειών διαχείρισης των «κόκκινων δανείων»: «Με το ελάχιστο προσωπικό που έχει η Αρχή, φοβάμαι για όταν θα ανοίξουν οι πλειστηριασμοί», απάντησε ο κ. Ζαγορίτης.
«Γιατί πράγματι, πέρασαν από τις τράπεζες σε ιδιωτικές εταιρίες, και δεν μπορώ να φανταστώ τι θα συμβεί όταν θα βγάλουν από το σπίτι τους, με τρόπο μαζικό, αυτούς που έχουν οφειλές. Οφείλω να παρακαλέσω και την Επιτροπή σας να συνδράμει. Ζήτησα 10 άτομα από τον αρμόδιο υπουργό και άκουσα ένα «Αααα!» και κατέβηκα στους έξι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Συνήγορος του Καταναλωτή.
Αυθαιρεσίες τραπεζών: Υπέρμετρες προμήθειες και σκόπιμη χρηματική επιβάρυνση των τηλεπικοινωνιών
Εκτενή αναφορά έγινε από τους εκπροσώπους του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά και εκ μέρους των βουλευτών που συμμετείχαν στην Επιτροπή, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές από τις τράπεζες και τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών.
Όπως είπε ο κ. Ζαγορίτης, από το 2019 υπάρχει μια αύξηση 13% των αναφορών σε σχέση με το 2018, και το 47% των καταγγελιών αφορούν τράπεζες για καταχρηστικούς όρους.
«Έχουμε κάνει συστάσεις στις Τράπεζες, αλλά μας γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια και συνεχίζουν την ίδια πολιτική», ανέφερε χαρακτηριστικά και προσέθεσε: «Έχουμε παρέμβει σε αυθαιρεσίες τραπεζών για επιπλέον χρεώσεις κατά δανειοληπτών. Διαβιβάσαμε όλες τις περιπτώσεις στην Ένωση Τραπεζών, για να μας πουν ποιες είναι οι απόψεις τους. Εμείς εξετάζουμε το ζήτημα και αν διαπιστωθούν υπέρμετρες χρεώσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να τις στείλουμε στην Τράπεζα της Ελλάδος για να επιληφθεί».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η αναπληρώτρια Συνήγορος του Πολίτη, Βασιλική Μπόλου, που σημείωσε χαρακτηριστικά: «Καλέσαμε τις τράπεζες να μειώσουν τις χρεώσεις διατραπεζικών χρεώσεων με ουσιαστικό τρόπο. Δυστυχώς, δεν έχουν μειώσει τις προμήθειές τους. Είχαμε πολλές αναφορές για μεγάλες χρεώσεις για τα τηλεφωνικά κέντρα εξυπηρέτησης πελατών των τραπεζών, γιατί ήταν 5ψηφια νούμερα και οι καταναλωτές έπαιρναν τα «μπουγιουρτί» με λογαριασμούς 15 ευρώ για 10 λεπτά. Χρέωναν τον χρόνο αναμονής. Κάναμε παρέμβαση και έβαλαν 10ψηφια νούμερα με χρέωση αστικής μονάδας. Το ίδιο κάναμε και προς την ΔΕΗ και τον ΔΕΔΔΗΕ, για να μην έχουν επιπλέον χρεώσεις οι καταναλωτές».
Αυθαιρεσίες εταιρειών τηλεπικοινωνίας και αιχμές Ζαγορίτη για την ΕΕΕΤ
Το ίδιο έντονες ήταν και οι επικρίσεις για τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, με τον κ. Ζαγορίτη να αφήνει αιχμές για μη καλή συνεργασία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) με τον Συνήγορο του Καταναλωτή.
«Το διάστημα 2018-2019, ένα μεγάλο κομμάτι των υποθέσεων αφορούσε στις ηλεκτρονικές τηλεπικοινωνίες, ιδίως τα 5ψήφια νούμερα. Είχαμε βομβαρδισμό αναφορών και κυριολεκτικά κάναμε αγώνα, γίναμε πιεστικοί, αγενείς, για να αλλάξει ο κώδικας δεοντολογίας, πιέσαμε για αλλαγή της νομοθεσίας», ανέφερε ο κ. Ζαγορίτης και συνέχισε:
«Υπήρξε μεγάλη δυσκολία συνεννόησης με την ΕΕΤΤ. Στα 5ψηφια δώσαμε κυριολεκτικά αγώνα. Αναρωτιόμουν γιατί δεν κλείνει μια εταιρεία. Άλλαξε ο κώδικας δεοντολογίας μετά από πίεση δική μας, άλλαξε αναγκαστικά η νομοθεσία και έκλεισαν οι εταιρείες αυτές που έβγαζαν λεφτά σε ένα δωματιάκι, γιατί τους έδιναν στέγη οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Ζητήσαμε να γίνουν υπόλογες και οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Πώς μπορούσαν να παίρνουν τα ποσοστά τους, αλλά να μην έχουν καμία ευθύνη;».
Ιδιαίτερα επικριτικός για την ΕΕΤΤ, εμφανίστηκε ο κ. Ζαγορίτης, και στο θέμα της ευρυζωνικής τηλεφωνίας.
«Πρέπει, χθες, η Εθνική Επιτροπή Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών, να είχε κάνει την εισήγησή της για την ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο, προς τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη, ώστε να βγει η υπουργική απόφαση, για να μην οχυρώνονται οι εταιρείες πίσω από τον υπουργό. Δεν υπάρχει χρόνος. Χρειαζόμαστε το ίντερνετ να είναι παντού, γρήγορο, αποτελεσματικό και σε προσιτές τιμές. Έχουμε το πιο ακριβό ίντερνετ, παρά τις διαβεβαιώσεις για διόρθωση σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχουν πολλές αναφορές για το ίντερνετ. Δεν μπορεί, ενώ η εταιρεία έχει την υποχρέωση να δίνει ταχύτητα 24 και να την πληρώνει ο καταναλωτής, να έχει 2. Θα πρέπει η ΕΕΤΤ να κάνει κάτι. Να βγάλει την ευρυζωνική με ικανοποιητικές ταχύτητες και να μην την πληρώνουμε τόσο ακριβά», επεσήμανε ο κ. Ζαγορίτης.
Από την πλευρά του, ο βοηθός Συνηγόρου του Πολίτη, Ευθύμιος Τσίγκας, υπογράμμισε ότι «η νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε λόγω της πανδημίας ανέδειξε το πρόβλημα της τηλεργασίας σε σχέση με τις αυξημένες ανάγκες των καταναλωτών».
«Πολλοί καταναλωτές, που απευθύνθηκαν στους παρόχους, διαπίστωσαν προβλήματα. Το κρίσιμο είναι να υπάρχει ισότιμη αποτελεσματική πρόσβαση στην τηλεργασία. Πρέπει να ληφθούν αποφάσεις. Η τηλεργασία δεν θα μειωθεί, αλλά θα αυξηθεί – και οι δικές μας προσπάθειες είναι στη κατεύθυνση για ισότιμη πρόσβαση», διαβεβαίωσε ο κ. Τσίγκας.
Αύξηση των καταγγελιών για το ηλεκτρονικό εμπόριο
Το ηλεκτρονικό εμπόριο, μετά την εμφάνιση της πανδημίας, βρίσκεται ψηλά στη λίστα των καταγγελιών των καταναλωτών, με τον κ. Ζαγορίτη να κάνει λόγο για «κορυφή του παγόβουνου» και έξαρση παραβατικότητας, και την αναπληρώτρια Συνήγορο του Πολίτη, Βασιλική Μπόλου, για «έντονη αυξητική τάση».
Όπως είπε μάλιστα ο κ. Ζαγορίτης, «ενώ το 2019 οι τηλεπικοινωνίες είχαν την πρώτη θέση και τη δεύτερη το λιανεμπόριο, το 2020 αντιστράφηκαν οι κλάδοι και είχαμε πρώτο το λιανεμπόριο με 37%, και στη δεύτερη θέση είχαμε τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, με 24% και 25% ποσοστό αναφορών».
«Μεγάλος όγκος των αναφορών αφορούσε στην ενέργεια, την ύδρευση, μεταφορές και ταξίδια, όπου εκεί είχαμε μεγάλη αύξηση το 2020 λόγω της πανδημίας», σημείωσε και προσέθεσε: «Από το 2020 είχαμε μια σταθερή αύξηση των υποθέσεων, λόγω της πανδημίας, της τάξεως του 15,7%, ειδικά για το λιανεμπόριο. Ναι μεν μειώθηκε ο τζίρος του, αλλά υπήρξε έξαρση της παραβατικότητας, κυρίως στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Βρέθηκαν εταιρείες που εισέπραξαν χρήματα μέσω διαδικτύου, ενώ δεν παρέδωσαν ποτέ παραγγελία.
Το 2018, είχαμε το 8% των υποθέσεων αυτών που αφορούσαν στο λιανεμπόριο, γύρω δηλαδή στις 814 υποθέσεις, το 2019 ανέβηκαν στις 1.400 και το 2020 εκτινάχτηκαν στις 4.000 οι αναφορές για αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου, γιατί κάποιοι λειτούργησαν με τρόπο μη παραδεκτό». Όπως είπε ο κ. Ζαγορίτης, «στους παραβάτες προμηθευτές επιβάλαμε πρόστιμα, ενώ πήραμε και πιο δραστικά μέτρα, καταθέτοντας μηνυτήριες αναφορές στον εισαγγελέα, για να ελεγχθούν τα αδικήματα απάτης και υπεξαίρεσης».
Καταγγελίες για τη ΔΕΗ. «Έχει κάνει κινήσεις που παραβιάζουν το νόμο»
Απαντώντας σε επισημάνσεις βουλευτών σχετικά με τις «κρυφές χρεώσεις» που πληρώνουν οι ανυποψίαστοι καταναλωτές, ο κ. Ζαγορίτης, ανέφερε ότι «την μερίδα του λέοντος για κρυφές ρήτρες χρεώσεων, την έχει η ΔΕΗ».
«Η ΔΕΗ έχει κάνει κινήσεις που παραβιάζουν το νόμο, όπως οι χρεώσεις έγχαρτων λογαριασμών. Δεν γίνεται να χρεώνεις ένα ευρώ τον καταναλωτή, δηλαδή 6 ευρώ το χρόνο, δηλαδή να εισπράττει η ΔΕΗ 42 εκατ. ευρώ ετησίως. Αν θέλει λεφτά, να το ζητήσει. Στείλαμε έγγραφα και στο Υπουργείο Ανάπτυξης, για να ζητήσει να σταματήσει να επιβάλλει 6 ευρώ χρεώσεις το χρόνο», ανέφερε.
Ο ΔΕΔΔΗΕ και η «Μήδεια»
Αιχμηρός υπήρξε ο κ. Ζαγορίτης και για τις ευθύνες του ΔΕΔΔΗΕ, σε σχέση με τις ζημιές που υπέστησαν οι καταναλωτές με την πρόσφατη κακοκαιρία «Μήδεια».
«Θα πούνε «ανωτέρα βία». Όμως, ο καθαρισμός κλαδιών γίνεται το καλοκαίρι. Δεν περιμένεις ένα έκτακτο γεγονός να συμβεί και να πληρώσει ο κόσμος. Το ζητούμενο είναι να μην υποστεί ο καταναλωτής την ταλαιπωρία και μάλιστα σε αστικές περιοχές – αυτά είναι απαράδεκτα! Δεν μπορεί ο ΔΕΔΔΗΕ να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που συμπεριφέρεται στους καταναλωτές, ούτε μπορεί να έχεις εξοφλήσει ένα λογαριασμό, να έχεις φύγει από την εταιρεία και να έχεις πάει σε άλλο πάροχο και να έρχεται μετά από πέντε χρόνια και να σου στέλνει φουσκωμένες χρεώσεις», είπε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε ο κ. Ζαγορίτης, το «ποσοστό επίλυσης των εξωδικαστικών διαφορών φθάνει στο 82% έως 83%, με το 72% να είναι υπέρ των καταναλωτών και το 11% να επιλύονται υπέρ των προμηθευτών».