Νέα δεδομένα δημιούργησε στην κτηματαγορά η πανδημία του νέου κοροναϊού, σύμφωνα με έρευνα της «Cerved Property Services», που δημοσιεύθηκε στο euro2day, η οποία καταγράφει τις τάσεις για τα γραφεία, τα καταστήματα λιανικής και τους βιομηχανικούς χώρους-logistics.
Τα γραφεία – Ζήτηση για σύγχρονους χώρους
Όπως εκτιμά η εταιρεία, εάν το ποσοστό της τηλεργασίας παραμείνει υψηλό θα τεθούν νέοι κανόνες στην αγορά και στον τρόπο λειτουργίας των γραφείων. Όμως, στην κατηγορία των γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών, θα υπάρχει σταθεροποίηση των τιμών των αποδόσεων και των μισθωμάτων, λόγω της έλλειψης σύγχρονων χώρων.
Το 2020 καταγράφηκαν νέες μακροχρόνιες μισθώσεις 70.000-80.000 τ.μ. Στα νέα πράσινα πρότυπα λειτουργίας των κτιρίων, παρατηρείται μειωμένη προσφορά χώρων, με αποτέλεσμα την σημαντική αύξηση των μισθωμάτων. Όσον αφορά την εκτίμηση για το 2021, η προσθήκη νέων βιοκλιματικών γραφειακών χώρων θα προσεγγίσει τα 90.000 τ.μ.
Κατά το 2020, η ζήτηση για παλαιότερης τεχνολογίας κτίρια γραφείων ήταν ιδιαίτερα χαμηλή, με αποτέλεσμα οι ελεύθεροι προς ενοικίαση γραφειακοί χώροι, στην ευρύτερη Περιφέρεια της Αττικής, να φθάσουν στο 8,6% επί του συνόλου των διαθέσιμων χώρων για επαγγελματική χρήση.
Εν τούτοις, σε ζώνες με σημαντική συγκέντρωση ποιοτικών χώρων γραφείων, όπως ο άξονας γύρω από την Λεωφόρο Κηφισίας έως την ευρύτερη περιοχή των Βορείων Προαστίων, η διαθεσιμότητα γραφειακών χώρων προς ενοικίαση περιορίσθηκε στο 6,76%. Αντίθετα, σε κτίρια με πιο σύγχρονα πρότυπα κατασκευής τους, οι ελεύθεροι, προς ενοικίαση, χώροι δεν ξεπέρασαν το 5%.
Οι αποδόσεις γραφείων σύγχρονων προδιαγραφών στο κέντρο της Αθήνας και στους βασικούς άξονες συγκέντρωσης γραφείων έχουν σταθεροποιητικές τάσεις και κινήθηκαν κατά κανόνα στο 7%, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις καταγράφηκαν χαμηλότερες αποδόσεις.
Τα καταστήματα λιανικής – Οι μεγάλοι ηττημένοι της πανδημίας
Με την εξέλιξη του κοροναϊού αλλάζουν σταδιακά και κάποια από τα καταναλωτικά πρότυπα. Έτσι, σε πρόσφατη έρευνα της Mastercard, τρεις από τους τέσσερις ερωτηθέντες καταναλωτές απάντησαν ότι για τις αγορές τους προτιμούν τα συνοικιακά καταστήματα σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Στα νέα δεδομένα της αγοράς λόγω κοροναϊού, αρκετές εταιρείες με καταστήματα σε προβεβλημένα σημεία λιανικής διαπραγματεύονται την προσαρμογή των μισθωμάτων που πληρώνουν σε χαμηλότερα επίπεδα. Το νέο μάλιστα μοντέλο που τείνει να επικρατήσει είναι οι μισθώτριες εταιρείες να διαπραγματεύονται τα μισθώματα ως ποσοστό του κύκλου εργασιών τους.
Οι σταδιακές on line αγορές έχουν διαμορφώσει μία έντονα ανοδική τάση, η οποία έχει οδηγήσει σε διπλασιασμό των πωλήσεων μέσω ηλεκτρονικών δικτύων, σε σχέση με την περίοδο πριν από την εφαρμογή των lockdowns.
Με τα τρέχοντα δεδομένα, περί το 20% των πωλήσεων, εν γένει, εμπορικών επιχειρήσεων πραγματοποιούνται μέσω Διαδικτύου και το 80% μέσω της φυσικής παρουσίας των πελατών στα καταστήματά τους. Παρόλα αυτά, μόλις το 20% επί του συνόλου των εμπορικών επιχειρήσεων έχουν αναπτύξει εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου
Βιομηχανικοί χώροι-Logistics
Το Θριάσιο συγκεντρώνει το 68% της ζήτησης για μισθωμένους χώρους logistics, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι κατά το 2020 προτέθηκαν νέοι χώροι 100.000 τ.μ., ενώ στο 2021 αναμένεται να εγκατασταθούν άλλα 100.000 τ.μ. χώρων αποθήκευσης.
Όσον αφορά το επενδυτικό ενδιαφέρον για τους χώρους logistics, αυτό δεν προέρχεται μόνο από τους θεσμικούς επενδυτές της ευρύτερης αγοράς ακινήτων, αλλά και τις μεγάλες εγχώριες και πολυεθνικές εταιρείες.
Η σημαντική ενίσχυση της διεθνούς ζήτησης σε χώρους logistics και κατά την περίοδο της πανδημίας προέρχεται και από τα δεδομένα της μεγάλης μεγέθυνσης των on line αγορών. Έτσι, στην Ευρώπη, το ποσοστό αυτό έφθασε στο 16% έναντι 14,5 % στις ΗΠΑ και 27% στην Κίνα.
