Από 70% έως 100% αυξήθηκαν την τελευταία 30ετία (1991-2020) τα επεισόδια έντονης βροχόπτωσης στην Αθήνα (πάνω από 30, 40 και 50 χιλιοστά/ημέρα) σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 1961-1990. Σύμφωνα με την ανάλυση των ειδικών, τη χρονική περίοδο 1991-2020 σχεδόν διπλασιάστηκε το ποσοστό της συνολικής βροχόπτωσης. Ειδικότερα, την προαναφερόμενη 30ετία, η συνολική βροχόπτωση έφτασε στο 30% από 16% που ήταν την περίοδο 1961-1990. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει αύξηση της ραγδαιότητας των βροχοπτώσεων στην περιοχή. Κι αυτό ανεξάρτητα από τις όποιες μεταβολές του μέσου ύψους ή των συνολικών ημερών βροχόπτωσης.
Την ανάλυση υπογράφουν ο καθηγητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) Νίκος Μιχαλόπουλος και η κύρια ερευνήτρια στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/ΙΕΠΒΑ δρ Δήμητρα Φουντά. Η δημοσίευση της μελέτης έγινε στο τελευταίο newsletter του Εθνικού Δικτύου για την Κλιματική Αλλαγή, Climpact.
Τα επιστημονικά ευρήματα για το 2020 αλλά και για την τελευταία δεκαετία προκαλούν ανησυχία στους ειδικούς για το κατά πόσο είναι δυνατόν να επιτευχθούν οι στόχοι που τέθηκαν στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Σε αυτήν, οι κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να περιορίσουν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον τρέχοντα αιώνα κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προ-βιομηχανική περίοδο. Ωστόσο, κατά τους δύο επιστήμονες, τα δεδομένα του 2020 δείχνουν πόσο εύκολο είναι να καταρριφθεί σύντομα ο στόχος αυτός. Γιατί; Επειδή κατά τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, με θερμοκρασία σε παγκόσμιο επίπεδο ίση με 14,9 βαθμούς Κελσίου και περίπου 1,2 βαθμούς υψηλότερη από τα επίπεδα της προ-βιομηχανικής περιόδου 1850-1900, το 2020 συγκαταλέγεται παγκοσμίως ανάμεσα στα τρία θερμότερα έτη όλων των εποχών μαζί με το 2016 και το 2019.
Η θερμότερη δεκαετία
Οπως αναφέρουν ο Νίκος Μιχαλόπουλος και η Δήμητρα Φουντά, η δεκαετία 2011-2020 υπήρξε η θερμότερη δεκαετία που έχει καταγραφεί παγκοσμίως, με τη Μεσόγειο να θεωρείται μία από τις πλέον ευάλωτες περιοχές του κόσμου. Σύμφωνα με το αρχείο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η δεκαετία αυτή ήταν συνολικά η θερμότερη όλων των εποχών (με μέση θερμοκρασία 19,03 βαθμούς Κελσίου). Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τα έξι θερμότερα έτη των τελευταίων 160 χρόνων στην Αθήνα σημειώθηκαν κατά το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα. Η δεκαετία αυτή, κατά τους ειδικούς, ήταν ήδη κατά 1,5 βαθμό Κελσίου θερμότερη σε σχέση με τη μέση θερμοκρασία της περιόδου 1860-1900, η οποία συνήθως χαρακτηρίζεται «προ-βιομηχανική» και σχεδόν 0,4°C θερμότερη από την προηγούμενη δεκαετία (2001-2010) που ήταν η δεύτερη θερμότερη από το 1860.
Τα ρεκόρ του 2020
Με μέση θερμοκρασία ίση με 19,2 βαθμούς Κελσίου το 2020 συγκαταλέγεται στα έξι θερμότερα έτη όλων των εποχών (από το 1860) στην Αθήνα, με πρώτα τα έτη 2010 (19,6 βαθμούς Κελσίου) και 2016 (19,3 βαθμούς Κελσίου).
Επίσης, ο περσινός Σεπτέμβριος και ο Δεκέμβριος υπήρξαν οι θερμότεροι όλων των εποχών, κυρίως ως προς την ελάχιστη νυχτερινή θερμοκρασία. Τις θερμές συνθήκες του Δεκεμβρίου του 2020 ακολούθησε και το ξεκίνημα του 2021, με το πρώτο δεκαήμερο του περασμένου Ιανουαρίου να καταγράφει τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουν εμφανιστεί ποτέ κατά τον συγκεκριμένο μήνα.
Οι θερμοκρασίες 14,8, 18,3 και 12,1 βαθμών Κελσίου που αντιστοιχούν στη μέση, μέση μέγιστη και μέση ελάχιστη θερμοκρασία του πρώτου δεκαημέρου του 2021 ήταν σχεδόν κατά πέντε βαθμούς μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες μέσες κλιματικές τιμές τής πιο πρόσφατης περιόδου αναφοράς (1981-2010) στον ιστορικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο.