Bir zamanlar Kibris. Ή αλλιώς «Μια φορά κι έναν καιρό στην Κύπρο»… Χρόνος Δεκέμβριος του 1963, οι μέρες των διακοινοτικών ταραχών που ονομάστηκαν «Ματωμένα Χριστούγεννα» και τόπος η «νεαρή» Κυπριακή Δημοκρατία. Με αυτό το σίριαλ θα πούμε τη «δική μας αλήθεια», είπε ο τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, επισκεπτόμενος τα γυρίσματα. Ωστόσο, αυτή η «αλήθεια» έχει πολλές εκδοχές. Και μερικές είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Ιδιαίτερα σε «μέρες γκαστρωμένες», όπως αυτές που ζούμε. Το σίριαλ βγήκε στον αέρα συμβολικά την 1η Απριλίου, στο κρατικό τουρκικό κανάλι TRT1, με στόχο να αιμορραγήσουν οι πληγές.
Το παραμύθι ξεκινά… Μια ευκατάστατη οικογένεια Τουρκοκυπρίων, με αδέρφια, παιδιά και εγγόνια να μεγαλώνουν μαζί και να ανησυχούν για τα σχέδια του προέδρου Μακαρίου για το μέλλον της Κύπρου. Και το μοναστήρι του Κύκκου, ως αρχηγείο της «ΕΟΚΑ», που εμφανίζεται να συνεχίζει τη δράση της ως παραστρατιωτικής οργάνωσης. Νίκος Σαμψών – ο μετέπειτα πραξικοπηματίας και έως τότε εκτελεστής στις διαταγές του Γρίβα – και ο Γεώργιος Γρίβας – πρώην χίτης, ιδρυτής της ΕΟΚΑ – υπόσχονται ότι θα κάνουν τους Τουρκοκυπρίους να παρακαλάνε να φύγουν από την Κύπρο.
«Αθώος» πολιτικός που αγανακτεί από τα δεινά του «λαού του» ο Ραούφ Ντεκτάς (ιδρυτής της παραστρατιωτικής εθνικιστικής TMT), «διαβολικός» παπάς ο Μακάριος, «Πόντιοι Πιλάτοι» και «αμέτοχοι» οι Βρετανοί. «Αγνή» μητέρα-πατρίδα η Τουρκία. Και η ΤΜΤ «δώρο» για τη σωτηρία των Τουρκοκυπρίων. Στην ΤΜΤ, την οργάνωση που υπονόμευε την προσέγγιση των δύο κοινοτήτων στήνοντας αιματηρές προβοκάτσιες γίνεται αναφορά και στους τίτλους της σειράς. Ενας φόρος τιμής σε αυτούς που παραδέχτηκαν ότι δεν δίστασαν να σφαγιάσουν Τουρκοκυπρίους, όπως άλλωστε και ο Γρίβας, δεν δίστασε να στρέψει τα όπλα της εναντίον Τουρκοκυπρίων αλλά και αριστερών Ελληνοκυπρίων.
Τα «Ματωμένα Χριστούγεννα», που υποτίθεται ότι εξιστορεί το σίριαλ, αλλά και ο βομβαρδισμός της Τηλλυρίας από τουρκικές δυνάμεις με βόμβες ναπάλμ, που δεν αναφέρθηκε, ήταν μερικές μόνο από τις κορυφώσεις των διακοινοτικών ταραχών στην Κύπρο. Ο τρόμος είχε φωλιάσει στο νησί ξανά. Οι σφαγές, οι απαγωγές, τα καμένα χωριά, οι αγριότητες του Σαμψών, ήταν όλα αλήθεια. Αλλά όχι μονόπλευρα. Τουρκοκύπριοι σκότωναν Ελληνοκύπριους και Ελληνοκύπριοι δολοφονούσαν Τουρκοκύπριους. Και με αρκετούς βρετανικούς «αστερίσκους». Κανείς δεν ήταν αθώος. Και το σχέδιο προχωρούσε χωρίς εκπλήξεις μέχρι το 1974.
«Σου είχα πει να μην το δεις»
Δεν παρακολούθησα με ψυχραιμία. Δεν ήμουν αντικειμενική. Εχασα τις λεπτομέρειες στον θυμό μου. Αυτή η «αλήθεια» του Τατάρ, η «αλήθεια» της Τουρκίας, η «αλήθεια» που δικαιολογεί τη διχοτόμηση έχει πολλά σκοτεινά σημεία και τόσες παραλείψεις και διαστρεβλώσεις που μετατρέπεται σε προπαγάνδα μίσους.
«Σου είχα πει να μην το δεις, simdi gecmis olsun (περαστικά)» μου λέει ο Αμπντουλάχ στο τηλέφωνο. Το facebook έχει πλημμυρίσει με αντιδράσεις από τα Κατεχόμενα. Οι Τουρκοκύπριοι χαρακτηρίζουν το σίριαλ ντροπή και καλούν τον κόσμο να απέχει: «Το σίριαλ αυτό είναι ντροπή, αλλά αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι χειρότερο από ντροπή. Καταδικάζω όποιον συνέβαλε στη δημιουργία αυτού του τρομερού προπαγανδιστικού υλικού. Ντροπή σας. Με αυτό τον τρόπο πλήττετε την αξιοπιστία της τραγωδίας που πραγματικά πέρασαν οι Τουρκοκύπριοι». «Δεν μπορούμε να διαβάσουμε την ιστορία της Κύπρου στα επίσημα βιβλία. Δεν εγκαταλείψαμε όμως. Δεν παραιτηθήκαμε. Είμαστε όλοι μέρος αυτής της ιστορίας. Εχουμε ακούσει για την αλληλεγγύη μεταξύ των δύο κοινοτήτων, για τον αγώνα, για την καταπίεση, από κάθε πλευρά. Φυσικά δεν θα ξεχάσουμε, αλλά θα συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον. Δεν θα αφήσουμε σκοτεινό το μέλλον από τα παλιά τραύματα».
Το ερώτημα είναι θα μπορέσουμε ποτέ να αποδεχθούμε και να πούμε την Ιστορία ολόκληρη, χωρίς παραλείψεις, συγκαλύψεις, ωραιοποιήσεις, και με το θάρρος και το θράσος να δείξουμε τι πραγματικά έκανε ο καθένας από το 1955 μέχρι το 1974; Μπορούμε να σταματήσουμε να δείχνουμε με το δάχτυλο και να ζητήσουμε ο ένας από τον άλλον συγγνώμη, χωρίς «αλλά»;
