Ηπανδημία επιβάλλει και στην ΕΕ να ανοίξει ξανά τη συζήτηση περί ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου με στόχο να δώσει – σε επίπεδο θεωρίας και δηλώσεων αρχικά – απαντήσεις για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων που ενισχύθηκαν. Η «Κοινωνική Ευρώπη» είναι μεταξύ των προτεραιοτήτων και της πορτογαλικής προεδρίας της ΕΕ, με τους στόχους να αναμένεται να αναπτυχθούν στην Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής του Πόρτο στις 7 Μαΐου.
Τις προτάσεις της Αθήνας για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου απέστειλε στην πορτογαλική προεδρία και στα κράτη-μέλη της ΕΕ ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, στη βάση και των όσων συζητήθηκαν κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του ιδίου στην Πορτογαλία τον Ιανουάριο. Το έγγραφο που βρίσκεται στη διάθεση των «ΝΕΩΝ» απαριθμεί εννέα στόχους που προτείνει η Αθήνα, ξεκινώντας από την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και την ουσιαστική κοινωνική προστασία με σύγκλιση προς τα πάνω του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, του κατώτατου μέσου μισθού και με ισχυρά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης.
Επίσης προτείνεται η έναρξη διαβούλευσης για τον καθορισμό ικανοποιητικού βιοτικού επιπέδου των ευρωπαίων πολιτών, με έμφαση στις αγροτικές περιοχές και τα νησιά. Δράσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Μέριμνα για την ανεργία της νέας γενιάς, την εκπαίδευση, το brain drain, το προσφυγικό ζήτημα και δη τους ασυνόδευτους ανηλίκους.
Στους στόχους της Αθήνας αναφέρεται και η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, με αύξηση της ανθεκτικότητας και της επιδημιολογικής επαγρύπνησης του υγειονομικού τομέα. Η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης Υγείας, η διασύνδεση ευρωπαϊκών φαρμακευτικών, βιομηχανικών και περιβαλλοντικών στρατηγικών. Η αναγνώριση του φαρμακευτικού τομέα ως στρατηγικής σημασίας. Η διάθεση των ιατρικών δεδομένων και ένα κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας ως τμήμα της ευρωπαϊκής στρατηγικής.
Σημειώνεται η ανάγκη καταπολέμησης των διακρίσεων, ιδίως εις βάρος ευάλωτων ομάδων, με επαγρύπνηση για φαινόμενα ρατσισμού, αντισημιτισμού και ρητορικής μίσους.
Αναφορά γίνεται και στην ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου σχετικά με την ισότητα των φύλων για τη μακροπρόθεσμη κάλυψη όλων των επαγγελματικών και άλλων δραστηριοτήτων, καθώς και για την κατάργηση των ανισοτήτων στις αμοιβές.
Στις ελληνικές προτάσεις υπάρχει παράγραφος επίσης για την προστασία από την ενδοοικογενειακή βία και τη βία κατά των γυναικών, ενώ στους στόχους εντάσσεται και η εξέταση των πτωτικών δημογραφικών τάσεων στην Ευρώπη, σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις τους στα συστήματα κοινωνικής προστασίας.
Οι προτάσεις της Αθήνας σημειώνουν ότι στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Ατζέντας θα πρέπει να υπάρξει βελτίωση των εργασιακών προτύπων και πρακτικών σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO), αλλά και η αξιοποίηση της εξωτερικής εμπορικής πολιτικής της Ενωσης, για να διασφαλιστεί ότι τρίτες χώρες που δεν κατοχυρώνουν εξίσου τους εργαζομένους δεν έχουν αθέμιτο συγκριτικό πλεονέκτημα.
