Νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας προβλέπει τη διεύρυνση των δικαιούχων που λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη, τη σύντμηση της διαδικασίας για την έκδοση συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση και την απλοποίηση του υπολογισμού των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ. Η Μεγάλη Τετάρτη είναι η επικρατέστερη ημερομηνία πληρωμής για την πρώτη μηνιαία προκαταβολή των 360 ή 384 ευρώ (ανάλογα σε ποια κατηγορία ανήκει ο ασφαλισμένος) καθώς και για τα αναδρομικά που αναλογούν στους μήνες καθυστέρησης απονομής της σύνταξης των εν αναμονή συνταξιούχων.
Ειδικότερα, η σχετική τροπολογία αναπροσαρμόζει τα κατώτατα όρια των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, ώστε να μπορεί να λάβει σύνταξη μεγαλύτερος αριθμός ασφαλισμένων που τίθενται «εκτός» από το σύστημα. Ετσι προβλέπεται η απλοποίηση του συστήματος περί διακανονισμού οφειλών προς τον ΕΦΚΑ. Το επιτρεπτό όριο οφειλής προς τον ΕΦΚΑ προκειμένου να λάβει ο σφαλισμένος σύνταξη ανέρχεται συνολικά σε 20.000 ευρώ για τον ΟΑΕΕ, σε 15.000 για τον ΕΤΑΑ και σε 4.000 ευρώ για τον ΟΓΑ. Με τη νομοθετική παρέμβαση το όριο για τους ασφαλισμένους αγρότες θα ανέλθει στα 6.000 ευρώ και για τους αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους του πρ. ΕΤΑΑ (γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς) το όριο θα φτάσει τις 20.000 ευρώ, ενώ θα απλοποιηθούν και οι διαδικασίες επιμερισμού των οφειλών. Σήμερα οι οφειλές επιμερίζονται σε κεφάλαιο και προσαυξήσεις. Για παράδειγμα, η οφειλή των 20.000 ευρώ προς τον ΟΑΕΕ διακρίνεται σε κεφάλαιο ύψους 14.000 ευρώ και προσαυξήσεις – πρόστιμα ύψους 6.000 ευρώ με αποτέλεσμα να απορρίπτονται οι αιτήσεις ρύθμισης της οφειλής και αποπληρωμής της μέσω της σύνταξης, εάν το ποσό της κύριας οφειλής υπερέβαινε τις 14.000 ευρώ, ακόμη κι αν το σύνολο της οφειλής δεν ξεπερνά τις 20.000 ευρώ. Με τη νέα διάταξη καταργείται η υφιστάμενη διάκριση, κάτι που απλοποιεί τις διαδικασίες και διευκολύνει και τους ασφαλισμένους.
Αίρονται εξαιρέσεις
Παράλληλα με την ίδια τροπολογία θα επιτυγχάνεται άρση πολλών εξαιρέσεων στη χορήγηση της προσωρινής σύνταξης έτσι ώστε να διασφαλίζεται το εισόδημα των συνταξιούχων μετά την έξοδό τους από τον εργασιακό βίο. Σήμερα προσωρινή σύνταξη λαμβάνουν περίπου 40.000 υποψήφιοι συνταξιούχοι, δηλαδή μόνο το 20% αυτών που περιμένουν στην «ουρά».
Οι περισσότεροι δικαιούχοι προσωρινών συντάξεων είναι πρώην δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ από τον ιδιωτικό τομέα μόνο 1 στους 3 λαμβάνει προσωρινή.
Με βάση το νομικό πλαίσιο δε μπορούν να λάβουν προσωρινή σύνταξη όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση, δηλαδή η πλειοψηφία των ασφαλισμένων, όσοι έχουν οφειλές, οι αγρότες του ΟΓΑ, όσοι λαμβάνουν κομμάτι της σύνταξης από άλλα κράτη (Γερμανία, ΗΠΑ, Αυστραλία) και όσοι χρειάζεται να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια ασφάλισης με αποτέλεσμα να μένει εκτός της απονομής ένας στους δύο ασφαλισμένους. Με τη νέα διάταξη καταργούνται τα εμπόδια για τους εν αναμονή συνταξιούχους που εντάσσονται στο καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης, βρίσκονται σε εκκρεμότητα για την αναγνώριση πλασματικών ετών ή είναι ασφαλισμένοι του πρ. ΟΓΑ οι οποίοι στο εξής θα λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη. Ωστόσο θα συνεχίσουν να μη δικαιούνται την παροχή όσοι οφείλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ, αλλά οι τροποποιήσεις που προωθούνται και σε αυτόν τον τομέα θα δώσουν σε περισσότερους το δικαίωμα χορήγησης προσωρινής σύνταξης.
Πάντως επισημαίνεται ότι οι υποβολές αιτήσεων που υποβλήθηκαν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ για τη χορήγηση προκαταβολής σύνταξης ήταν λιγότερες από τις αναμενόμενες. Οι αιτήσεις που εγκρίθηκαν ανέρχονται σε 36.088, τη στιγμή που οι εκκρεμείς αιτήσεις για κύρια σύνταξη υπερβαίνουν τις 150.000.
Η αιτία σύμφωνα με τους ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση είναι ότι οι εν αναμονή συνταξιούχοι φοβούνται ότι η χορήγηση της προκαταβολής θα αποτελέσει «άλλοθι» ώστε να καθυστερήσει περισσότερο η έκδοση της οριστικής τους σύνταξης. Το υπουργείο εργασίας πάντως έχει διαβεβαιώσει ότι αυτό δεν θα συμβεί.
Αναλυτικά, περίπου ένας στους τρεις εν αναμονή συνταξιούχους υπέβαλε αίτηση για προκαταβολή σύνταξης.
Μέσα σε 21 ημέρες υποβλήθηκαν 44.593 αιτήσεις. Από τις 41.366 οριστικοποιημένες αιτήσεις, οι 36.088 πέρασαν στο στάδιο της επεξεργασίας προκειμένου οι δικαιούχοι να λάβουν την προκαταβολή σύνταξης και τα αναδρομικά πριν από το Πάσχα.
Οσον αφορά στις υπόλοιπες, 4.375 απορρίφθηκαν καθώς οι αιτούντες λάμβαναν ήδη σύνταξη, 648 αφορούσαν διεθνείς συντάξεις που δεν ήταν εξαρχής στο πεδίο της ρύθμισης, ενώ για άλλες 255 δεν υπήρχε απόφαση Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ).
Σύμφωνα πάντως με τα στοιχεία του συστήματος Ατλας, στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου εκκρεμούσαν 152.949 αιτήσεις συντάξεων.