Στη «γειτονιά» της πρώην ΕΣΣΔ, οι Λευκορώσοι είχαν πάντα τη φήμη φιλήσυχων και απολιτίκ. Μέχρι τον περασμένο Αύγουστο, όταν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για πρωτοφανή νοθεία στις προεδρικές εκλογές. Ο επί 26 χρόνια πρόεδρος Αλεξάντρ Λουκασένκο επίσης αιφνιδίασε όταν, από «αστείος επαρχιώτης», όπως τον παρουσίαζαν τα μίντια, μεταμορφώθηκε σε δικτάτορα, καταπνίγοντας στο αίμα τις διαδηλώσεις και φυλακίζοντας χιλιάδες άτομα. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» η επικεφαλής της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας Σβετλάνα Τιχανόβσκαγια – που «άθελά της» ανέλαβε αυτόν τον ρόλο, μετά τη φυλάκιση του συζύγου της από το καθεστώς – λέει ότι οι Λευκορώσοι κουράστηκαν να περιμένουν τον Λουκασένκο να εγκαταλείψει αυτοβούλως την εξουσία. Μιλάει για το σήμερα και το αύριο της Λευκορωσίας, σχολιάζει τη στήριξη της Μόσχας στο καθεστώς Λουκασένκο ενώ αναφέρεται και στα θέματα που αναμένεται να συζητήσει την Πέμπτη με τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια.

Ποιοι είναι οι λόγοι των μαζικών διαμαρτυριών που έγιναν στη Λευκορωσία;

Οι άνθρωποι κουράστηκαν, κυρίως οι νεότεροι, άτομα μορφωμένα, με εξοικείωση στο Διαδίκτυο, που ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Ηθελαν άλλες συνθήκες ζωής και άλλες προοπτικές. Αρχικά ήταν εξέγερση κατά της εκλογικής νοθείας. Αλλά το καθεστώς έκανε το μεγάλο σφάλμα όταν για τρεις μέρες μετέτρεψε τη χώρα σε κόλαση και όλοι είδαν με τα μάτια τους τι είναι ικανό να κάνει και συνειδητοποίησαν ότι δεν θέλουν να ζουν έτσι. Υστερα από αυτό ο κόσμος διαδήλωνε και κατά της βίας και κατά του ίδιου του δικτάτορα. Και συνεχίζει μέχρι σήμερα και θα συνεχίζει.

Γιατί, παρά την τεράστια κοινωνική πίεση, ο Λουκασένκο παραμένει στην εξουσία;

Η μοναδική στήριξη του καθεστώτος είναι ο φόβος που καλλιεργείται με τη βοήθεια των σιλοβικί (υπηρεσίες επιβολής του νόμου, ένστολες και μη). Υπήρχαν αύξηση διώξεων, ξυλοδαρμοί, βασανιστήρια, βιασμοί, αύξηση ποινών για ειρηνική διαμαρτυρία ή για οποιαδήποτε έκφραση πολιτικής θέσης. Οι άνθρωποι φοβούνται. Για μεγάλο διάστημα πάλεψαν ανοιχτά και τώρα αυτή η μάχη πέρασε σε πιο συγκεκαλυμμένη μορφή.

Ποιος είναι ο ρόλος του Κρεμλίνου στην «επιβίωση» Λουκασένκο; Θα παίξει ρόλο αυτό στις μελλοντικές σχέσεις με τη Ρωσία και τους Ρώσους;

Το Κρεμλίνο παρείχε στήριξη πολιτική και οικονομική, με την οποία ο Λουκασένκο μπόρεσε να ανεβάσει τους μισθούς των σιλοβικί και να κρατηθεί στην εξουσία. Αν σταματούσε να παρέχει οποιαδήποτε βοήθεια, η κατάσταση θα λυνόταν πολύ γρήγορα. Σήμερα δεν ξέρουμε τι διαπραγματεύσεις εξελίσσονται υπογείως. Μπορεί να ετοιμάζεται ξεπούλημα της κρατικής βιομηχανίας, διότι η πολιτική και οικονομική στήριξη κοστίζει ακριβά και η αδυναμία στην οποία βρέθηκε η χώρα εξαιτίας του δικτάτορα μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης. Γι’ αυτό όλες οι συμφωνίες που θα υπογραφούν αυτό το διάστημα θα πρέπει να θεωρηθούν παράνομες και να επανεξεταστούν. Οσον αφορά τις σχέσεις με τη Ρωσία στο μέλλον, θέλουμε να είναι φιλικές, πραγματιστικές και διάφανες, χωρίς συμφωνίες «κάτω από το τραπέζι», όπως σήμερα. Ωστόσο διαχωρίζουμε το Κρεμλίνο από τους Ρώσους, με τους οποίους οι Λευκορώσοι είχαν και θα έχουν φιλικές σχέσεις.

Ως τι αντιμετωπίζουν τον Λουκασένκο οι ξένοι ηγέτες που συναντάτε;

Ως μη νόμιμο πρόεδρο που διατηρεί την εξουσία με τη βία. Εμείς επιμένουμε διαρκώς ώστε όλες οι δημοκρατικές χώρες να μην αναγνωρίσουν τις εκλογές ως τετελεσμένες και τον Λουκασένκο ως νόμιμο πρόεδρο. Και ζητούμε να είναι συνεπείς, εφόσον δεν τον αναγνώρισαν – δεν μπορούν να κάνουν οποιονδήποτε διάλογο με αυτόν. Ζητούμε την πολιτική απομόνωση του Λουκασένκο.

Είστε ικανοποιημένοι με τη στάση της ΕΕ ή περιμένατε κάποιες πιο ριζικές κινήσεις;

Είμαστε ικανοποιημένοι όσον αφορά το γεγονός ότι δεν αναγνώρισε τις εκλογές και τον Λουκασένκο ως νόμιμο πρόεδρο. Το διάστημα των μεγάλων διαδηλώσεων η στήριξη ήταν εμφανής και σε επίπεδο δηλώσεων αλληλεγγύης και στήριξης στα θύματα. Θα θέλαμε πιο ευρεία λίστα κυρώσεων, ώστε να συμπεριληφθούν μεταξύ άλλων οι δικαστές που επιβάλλουν εξοντωτικές ποινές στους διαδηλωτές. Επίσης, θα θέλαμε, με τους μηχανισμούς που υπάρχουν σε διεθνές επίπεδο, να εκδικάζονται υποθέσεις των βασανιστών καθώς αυτό δεν μπορεί προς το παρόν να γίνει στη Λευκορωσία.

Τι θα συζητήσετε με τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια;

Θέλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τη μη αναγνώριση του Λουκασένκο, για τη μη παράδοση των διαπιστευτηρίων του έλληνα πρεσβευτή στο Μίνσκ. Είναι μια λεπτή και σημαντική πολιτική κίνηση και παράδειγμα για άλλους πρεσβευτές. Επίσης, ευγνωμοσύνη για τη στήριξη των κυρώσεων της ΕΕ. Πρέπει να μιλήσουμε και για τη μελλοντική συνεργασία. Στη Λευκορωσία υπάρχουν πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και δεν θα αλλάξει κάτι για αυτές. Οι συνθήκες συνεργασίας θα γίνουν πιο διαφανείς και δίκαιες, καθαρές και σαφείς. Θα θέλαμε να μιλήσουμε για τη βοήθεια στη Λευκορωσία, οικονομική ή πολιτική, τη δεδομένη στιγμή. Αλλά ο μεγάλος μας πόνος είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι, οι άνθρωποι που επλήγησαν από τις διώξεις, από ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια και θα θέλαμε ίσως να οργανώσουμε κάποιο πρόγραμμα αποκατάστασης στην Ελλάδα για εκείνους που θα αποφυλακιστούν.

Τελευταία Νέα