Η Ελλάδα μπορεί να διαχειριστεί το υψηλό χρέος και την επιστροφή στην ανάπτυξη με αρωγό αφενός τα ευρωπαϊκά κονδύλια ανάκαμψης και τους ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης και αφετέρου την καλή εκτέλεση της φιλόδοξης μεταρρυθμιστικής ατζέντας της κυβέρνησης επισημαίνει ο Αλφρεντ Κάμερ, διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» με αφορμή τις εαρινές διασκέψεις του Ταμείου. Ο διάδοχος του Πολ Τόμσεν τονίζει ότι μόλις η ανάκαμψη εδραιωθεί, η Ελλάδα θα πρέπει να σημειώσει σταθερή πρόοδο στην ενδυνάμωση των δημόσιων οικονομικών της, ενώ αποκλείει την ανάγκη ενός νέου προγράμματος.
Lockdown, αργοί εμβολιασμοί, πολλά κρούσματα. Πόσο άσχημα επηρεάζεται η οικονομία της ΕΕ; Πότε θα επιστρέψει σε προ Covid επίπεδα;
Το τελευταίο κύμα λοιμώξεων και lockdown θα επηρεάσει την ανάπτυξη τους πρώτους μήνες του έτους. Ωστόσο, αναμένουμε ότι η ανάπτυξη θα αρχίσει να αυξάνεται το δεύτερο τρίμηνο και η ΕΕ να επιτυγχάνει ανάπτυξη περίπου 4,5% το 2021 και 3,9% το 2022, επαναφέροντας την παραγωγή της ΕΕ σε προ πανδημίας επίπεδα, αλλά όχι στην πορεία που αναμέναμε πριν από την πανδημία.
Το Ταμείο Ανάκαμψης καθυστερεί. Πριν από λίγους μήνες η Κρισταλίνα Γκεοργίεβα επεσήμανε στο Eurogroup την ανάγκη περισσότερων χρημάτων σε περίπτωση δυσμενών σεναρίων. Υπάρχει ανάγκη;
Το πακέτο NGEU θα προσφέρει σημαντική ώθηση στην ανάκαμψη τα επόμενα χρόνια, εάν τα κονδύλια δαπανηθούν για έργα υψηλής ποιότητας και, κυρίως, αν συνοδεύονται από μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την παραγωγικότητα και τη δυνητική ανάπτυξη. Οι χώρες συνεργάζονται στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη διαμόρφωση των εθνικών τους σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και αναμένεται να δημοσιοποιηθούν έως τα τέλη Απριλίου. Το NGEU θα προσφέρει σημαντικές επιχορηγήσεις σε χώρες της ΕΕ με χαμηλότερο εισόδημα και σε αυτές που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι επιχορηγήσεις του NGEU αναμένεται να είναι περίπου 9% του ΑΕΠ. Αυτό μπορεί να χρηματοδοτήσει σημαντικές δαπάνες και επενδύσεις που σχετίζονται με την πανδημία για αρκετά χρόνια. Οι χώρες παρέχουν σημαντική δημοσιονομική στήριξη φέτος, με τη ζώνη του ευρώ να έχει επεκτατική δημοσιονομική θέση. Επιπλέον, οι χώρες έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να προσαρμόζουν τη δημοσιονομική στήριξη στις ανάγκες της πανδημίας. Πρόσθετη δημοσιονομική στήριξη και καινοτόμες πολιτικές – που θα βοηθήσουν τους εργαζομένους να βρουν νέες ευκαιρίες σε αναπτυσσόμενους τομείς – θα μείωνε τις μόνιμες απώλειες παραγωγής. Ο πιο σημαντικός παράγοντας για τον ρυθμό της ανάκαμψης, ωστόσο, είναι η δυναμική της πανδημίας. Το κλειδί είναι ο έλεγχός της.
Στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ποιες είναι οι πιο ενδεδειγμένες προϋποθέσεις για χρέος και έλλειμμα με στόχο υγιείς δημοσιονομικά θέσεις;
Σε γενικές γραμμές, οποιαδήποτε αναθεώρηση πρέπει να στοχεύει στην απλοποίηση των κανόνων για να είναι ευκολότεροι στην επικοινωνία, την παρακολούθηση και την επιβολή. Ο σχεδιασμός οποιωνδήποτε νέων μετα-πανδημικών κανόνων θα πρέπει να λάβει υπόψη τις κληρονομιές της κρίσης όσον αφορά τα αυξημένα επίπεδα χρέους. Ταυτόχρονα, ενώ η δημοσιονομική βιωσιμότητα πρέπει να εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο, οι νέοι κανόνες θα πρέπει να αναγνωρίζουν άλλες πολιτικές προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Το ΔΝΤ δημοσίευσε πρόταση για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ το 2015. Ενώ υπήρχαν πολλές από τις ίδιες ανησυχίες τότε, εξετάζουμε με νέα ματιά το θέμα υπό το φως της επακόλουθης εμπειρίας μας και του μετα-πανδημικού τοπίου.
Το ΔΝΤ ήταν υπέρ λιγότερο αυστηρών δημοσιονομικών στόχων για την Ελλάδα. Ποια πορεία θα οδηγήσει την Ελλάδα προς βιώσιμα δημοσιονομικά και ισχυρή ανάκαμψη;
Πράγματι, το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει να μην τεθούν υπερβολικά υψηλοί δημοσιονομικοί στόχοι για την Ελλάδα, οι οποίοι θα μπορούσαν να βλάψουν την ανάπτυξη και την κοινωνική ένταξη και να μην είναι βιώσιμοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η πανδημία έχει καταστήσει ακόμη πιο περίπλοκη τη δημοσιονομική κατάσταση. Οπως σε πολλές χώρες, η πανδημία οδήγησε σε αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος, τόσο λόγω των χαμηλότερων εσόδων όσο και λόγω της ανάγκης για αυξημένες δαπάνες για να βοηθηθούν επιχειρήσεις και εργαζόμενοι και για άλλες μορφές στήριξης, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης. Η δημοσιονομική στήριξη δεν πρέπει να αποσυρθεί πρόωρα καθώς αυτό θα δημιουργούσε μόνιμη ζημιά από την πανδημία. Μόλις η ανάκαμψη εδραιωθεί, η δημοσιονομική κατάσταση θα ομαλοποιηθεί καθώς τα μέτρα στήριξης σε επιχειρήσεις και εργαζομένους θα γίνονται όλο και πιο στοχευμένα, οδεύοντας έπειτα προς σταδιακή κατάργηση. Η Ελλάδα θα είναι επίσης ένας από τους κύριους αποδέκτες της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης τα επόμενα χρόνια, η οποία αναμένεται να προσφέρει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη και
να βοηθήσει να μπει πάλι το χρέος σε καθοδική τροχιά. Φυσικά, μόλις περάσει η πανδημία και η ανάκαμψη εδραιωθεί, η Ελλάδα θα πρέπει να σημειώσει σταθερή πρόοδο στην ενδυνάμωση των δημόσιων οικονομικών της.
Θα ανακάμψει η Ελλάδα από αυτό το σοκ ή θα οδηγηθεί σε νέο Mνημόνιο;
Δεν υπάρχει λόγος να περιμένουμε ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί μια νέα ρύθμιση του Ταμείου. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα έκανε μια ακόμη σημαντική προπληρωμή στο ΔΝΤ. Με αποφασιστική ευρωπαϊκή υποστήριξη, οι όροι χρηματοδότησης είναι ιδιαίτερα ευνοϊκοί και η Ελλάδα μπορεί να διαχειριστεί τόσο την ανάκαμψη όσο και το υψηλό της χρέος. Επίσης οι προσπάθειες των Aρχών να προωθήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις εν μέσω της πανδημίας είναι αξιέπαινες και υποστηρίζουμε πλήρως τη φιλοδοξία της κυβέρνησης να βελτιώσει το επιχειρηματικό κλίμα, να επιταχύνει την ψηφιοποίηση και να εξισορροπήσει το μοντέλο παραγωγής προς πράσινο και εξαγωγικό προσανατολισμό. Προφανώς, η εκτέλεση θα είναι καθοριστικής σημασίας και ελπίζουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να βασιστεί στην ισχυρή κοινωνική συνοχή που είδαμε στην αρχή της επιδημίας.
Eχουν γίνει αρκετές αξιολογήσεις για τα Mνημόνια. Ποια λάθη έγιναν;
Δεχόμαστε συχνά την ερώτηση αυτή και όπως παρατηρείτε υπήρξαν αρκετές αυστηρές αξιολογήσεις της βοήθειας του ΔΝΤ στη ζώνη του ευρώ. Καταλήγω σε τέσσερα γενικά μαθήματα από αυτές τις εκθέσεις. Πρώτον, πολιτική σταθερότητα και δίκαιη κατανομή των βαρών είναι απαραίτητες για να υπάρξει εγχώρια ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων. Δεύτερον, απαιτείται ρεαλισμός για το τι μπορεί να γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τρίτον, οι αξιόπιστες δεσμεύσεις για την ελάφρυνση του χρέους αποτελούν προϋπόθεση για την επιτυχία του προγράμματος σε συνθήκες όπως αυτές που αντιμετώπισε η Ελλάδα. Και τέλος, στο πλαίσιο της ζώνης του ευρώ, είναι ζωτικής σημασίας η ύπαρξη ισχυρής συνεργασίας με τα διάφορα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τις ρυθμιστικές και τις εποπτικές Αρχές.
