Αποφασισμένος και με διάθεση να καταβάλλει προσπάθειες ώστε να καταστεί εφικτό να υπάρξει κοινός τόπος για έναρξη διαπραγματεύσεων στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας δηλώνει ότι πάει ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στη Γενεύη για την άτυπη πενταμερή. Μιλώντας στα «ΝΕΑ», κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Νίκος Αναστασιάδης προειδοποιεί εμμέσως πλην σαφώς τόσο την ΕΕ όσο και τη διεθνή κοινότητα ότι αποδοχή της διχοτόμησης της Κύπρου – στη βάση των δύο κρατών που επιμένει η Τουρκία – θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας όπου υπάρχουν αποσχιστικά κινήματα, εντός και εκτός Ευρώπης. Σημειώνει παράλληλα την πλήρη στήριξη της Αθήνας, δηλώνει προβληματισμένος για τη στάση της Τουρκίας και ξεκαθαρίζει ότι ένα αδιέξοδο δεν θα επηρεάσει μόνο τους Ελληνοκύπριους αλλά και τους Τουρκοκύπριους, τονίζοντας και τις έντονες αντιδράσεις της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην προσπάθεια που ήδη κάνει η Αγκυρα να αλλάξει τον χαρακτήρα της από κοσμικό σε ισλαμικό.
Την επόμενη εβδομάδα ξεκινάει η άτυπη πενταμερής στη Γενεύη, με την Τουρκία και τον Ερσίν Τατάρ να επιμένουν σε «λύση» δύο κυρίαρχων κρατών. Τι ελπίδες και τι δυνατότητες υπάρχουν;
Βεβαίως, εμμονή στη θέση, όπως εκφράζεται από τον κ. Τατάρ αλλά και την Τουρκία, σίγουρα οδηγεί σε αδιέξοδο. Αυτό που θέλω να ελπίζω είναι ότι κατά τη διάρκεια της πενταμερούς θα καταλάβουν ότι δεν οδηγούνται πουθενά. Δεν οδηγούνται πουθενά, νοουμένου ότι η εντολή του γενικού γραμματέα είναι να εργαστεί ώστε να βρεθεί μια λύση στη βάση της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Συνεπώς, δεν μπορεί ούτε ο γενικός γραμματέας να βοηθήσει υπό αυτή την έννοια.
Για να μπορεί να εργαστεί, υποθετικά, προς την κατεύθυνση των αξιώσεων της Τουρκίας θα πρέπει να προσφύγει στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να αλλάξουν οι όροι εντολής του, κάτι το οποίο δεν μπορεί να κάνει από μόνος του. Εκτός αν και οι δύο πλευρές, όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος, συμφωνούν. Εγώ ξέρω με ποιες θέσεις πάω. Αυτό που έχει σημασία είναι εμείς τι κάνουμε και τι προσπαθούμε να επιτύχουμε. Πάω με πλήρη αποφασιστικότητα, απόλυτα καλή διάθεση, να συνεχίσω στη βάση των όσων έχουν συμφωνηθεί. Είτε μέσω των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, είτε μέσω των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, είτε μέσω του κοινού ανακοινωθέντος της 11ης Φεβρουαρίου 2011 με τον κ. Ερογλου που είναι από το ίδιο κόμμα του κ. Τατάρ, είτε μέσω των συγκλίσεων που έχουμε πετύχει, ακόμα και βασισμένοι στο πλαίσιο Γκουτέρες, το οποίο έδινε την ευκαιρία, εάν επιτυγχάνονταν συμφωνίες στα έξι σημεία, να έχουμε μια στρατηγική συμφωνία που θα δημιουργούσε τις προοπτικές να εξευρεθούν και στα υπόλοιπα των εκκρεμούντων θεμάτων οι λύσεις.
Αυτή είναι η δική μου θέση, αυτή θα είναι η εμμονή μου και η προσπάθειά μου. Κατά τις σημερινές επαφές με τον Πρωθυπουργό και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουμε μια ομόθυμη τοποθέτηση στήριξης που είναι σημαντική. Οπως είναι ομόθυμη και η τοποθέτηση της Ευρώπης, η οποία απορρίπτει τα δύο κράτη, και αυτή είναι και η θέση του διεθνούς παράγοντα, οι οποίοι δεν διανοούνται να ανοίξουν το κουτί της Πανδώρας, γιατί μετά θα έχουμε Κεμπέκ στον Καναδά, Σκωτία στο Ηνωμένο Βασίλειο, Καταλωνία στην Ισπανία και όχι μόνο – είναι μια σειρά προβλημάτων που θα δημιουργήσει μια ανάλογη «λύση».
Περιμένετε παρέμβαση από την ΕΕ αν η Τουρκία εμφανιστεί αδιάλλακτη και δυναμιτίσει τις συνομιλίες;
Πιστεύω ότι ήδη με τις δεδηλωμένες θέσεις της ΕΕ δίνεται ένα ισχυρό μήνυμα προς την Τουρκία ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αποδεχτούν μια λύση προς την κατεύθυνση που επιδιώκει η Αγκυρα, δηλαδή των δύο κρατών. Συνεπώς, δεν αποδέχονται ποτέ να υπάρχουν δύο κυπριακά κράτη, δεν αποδέχονται ποτέ την αναγνώριση ενός ξεχωριστού κράτους, διότι δημιουργούν εκείνες τις προϋποθέσεις που θα πλήξουν τα ίδια τα κράτη – μέλη εκεί και όπου υπάρχουν αποσχιστικά κινήματα. Αρα, ευελπιστούμε, όχι τόσο στην άτυπη πενταμερή, παρότι και εκεί η ΕΕ θα είναι παρούσα όχι με τον ύπατο εκπρόσωπο, αλλά με κάποιους άλλους αξιωματούχους, ότι δεν μπορούν να λείπουν από έναν διάλογο ουσίας.
Είστε αισιόδοξος ή ανησυχείτε για ενδεχόμενη αποτυχία;
Θα πω ότι είμαι ιδιαίτερα προβληματισμένος. Δεν μπορώ να κάνω προβλέψεις καθώς όλα θα εξαρτηθούν από τη στάση την οποία θα τηρήσει η Τουρκία. Επαναλαμβάνω ότι η δική μας πλευρά θα πάει με κάθε καλή διάθεση, με απόλυτη βούληση να συνεισφέρει δημιουργικά στο να επαναληφθεί ο διάλογος που θα οδηγήσει τις δύο κοινότητες να συμβιώσουν ειρηνικά, στη βάση της λύσης όπως έχει συμφωνηθεί και σε Συνόδους Κορυφής μεταξύ των δύο ηγετών και μέσα από τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και βεβαίως στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Δεν παύουμε να είμαστε μια χώρα – μέλος της Ευρώπης. Η Κύπρος έχει ενταχθεί στο σύνολό της, ολόκληρη, στην ΕΕ, απλά δεν εφαρμόζεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο εκεί και όπου δεν ασκεί έλεγχο η Κυπριακή Δημοκρατία.
Και βεβαίως ανησυχώ για ένα ενδεχόμενο αδιέξοδο, αλλά αυτό δεν πρέπει να κάμπτει την αποφασιστικότητα διεκδίκησης εκείνου που είναι το ορθό για τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Διότι θα δείτε ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχουν σοβαρότατες αντιδράσεις και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα ως αποτέλεσμα των απροκάλυπτων επεμβάσεων της Τουρκίας στα εσωτερικά και της προσπάθειας να μετατρέψει την τουρκοκυπριακή κοινότητα – η οποία είναι περισσότερο κοσμική – σε μια ισλαμική κοινότητα. Να της δώσουν δηλαδή θρησκευτικό χαρακτήρα, να δώσουν άλλη διάσταση στα ίδια τα χαρακτηριστικά τής ταυτότητας των Τουρκοκυπρίων, κάτι που απορρίπτεται. Βεβαίως είναι μεγάλος ο αριθμός των εποίκων και αυτό είναι ένα πρόβλημα, το οποίο επίσης δημιουργεί η μη λύση του Κυπριακού.