Οταν χτίζονταν πολιτικές καριέρες – Τέσσερα πρόσωπα που κυριάρχησαν την προηγούμενη δεκαετία

Πώς χτίζει κανείς πολιτική καριέρα; Αν πιστέψει τη φιλοσοφικά διατυπωμένη συμβουλή, πρέπει να δέσει το αμάξι του σ’ ένα αστέρι. Το μακρινό 2011 ορισμένοι έδεσαν το δικό τους στο κύμα αγανάκτησης που φούσκωνε στις πλατείες προτού προσδεθούν στο άρμα του ανερχόμενου Τσίπρα. Πολλοί είδαν στα λιθόστρωτα του Συντάγματος μια ευκαιρία, λίγοι όμως κατάφεραν πραγματικά να βρεθούν στο προσκήνιο της πολιτικής χαϊδεύοντας τα αφτιά του πλήθους που φώναζε «πάρτε το Μνημόνιο και φύγετε από δω». Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιάνης Βαρουφάκης, Γιώργος Κατρούγκαλος και Πάνος Καμμένος – παρά τη φαινομενική τους ανομοιογένεια – αποτελούν τα χαρακτηριστικότερα δείγματα του είδους του πολιτικού που κυριάρχησε το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας που πέρασε. Τι κι αν στο διάσημο πια φωτογραφικό στιγμιότυπο από το αυτοσχέδιο πάνελ της λαϊκής συνέλευσης την «ημέρα διαβούλευσης και ενημέρωσης για το χρέος» κάθονταν μόνο οι τρεις αριστεροί δίπλα στον Δημήτρη Καζάκη;

Ευκλείδης Τσακαλώτος

Πριν αναγκαστεί το 2017 να χτυπήσει το καμπανάκι στη Γουόλ Στριτ ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε ρίξει τη γροθιά του στον ευρωπαϊκό καπιταλισμό το καλοκαίρι των Αγανακτισμένων, διαφωτίζοντας τους θιασώτες της αμεσοδημοκρατίας για τους τρόπους διαγραφής του ελληνικού χρέους. Το σχετικό βίντεο υπάρχει ακόμη στο YouΤube. Πρέπει πάντως να τού αναγνωριστεί πως ενώ διαλάλησε τον μαρξισμό του και κατά τη διάρκεια των υπουργικών του χρόνων – ίσως όχι τόσο δυνατά όσο ο σύντροφος Κατρούγκαλος -, επέδειξε αξιοπρόσεκτο για συριζαίο πραγματισμό εφαρμόζοντας τα συμφωνηθέντα με τους εταίρους. Το μοναδικό που θα μπορούσαν να του προσάψουν οι ανικανοποίητοι – κι ενίοτε αψίκοροι – άσπονδοι εσωκομματικοί του φίλοι είναι ότι ως τσάρος της Οικονομίας δήλωνε τόσο συχνά την ταξική του μεροληψία, ώστε σχεδόν έσπρωξε τη μεσαία τάξη – τους ψηφοφόρους που χαρίζουν στο εκάστοτε κόμμα την εξουσία δηλαδή – στην αγκαλιά του πολιτικού τους αντιπάλου. Ωστόσο, εκείνοι τον επικρίνουν γι’ άλλα.

Γιάνης Βαρουφάκης

Εκείνη την περίοδο ορισμένα εγχώρια μίντια ανακαλύπτουν το βαρουφακικό ταλέντο στην πρόκληση. Η ερμηνεία του στον ρόλο του αγωνιστή ενάντια σε όσους θέλουν να μετατρέψουν τη χώρα σε χρεοδουλοπαροικία πείθει τόσο το κοινό που στις κάλπες του 2015 του χαρίζει την πρωτιά σε ψήφους στην ακομμάτιαστη τότε Β’ Αθηνών. Κι αυτή με τη σειρά της την υπουργική καρέκλα στον έκτο της οδού Νίκης – απ’ όπου θα αρχίσει η παγκόσμια μιντιακή καριέρα του. Οι «New York Times» θα κάνουν ανάλυση του αντισυστημισμού του βασισμένη στην απουσία γραβάτας από την γκαρνταρόμπα του. Τα βρετανικά ΜΜΕ θα ερμηνεύσουν τους συμβολισμούς του δερμάτινου τζάκετ που φόρεσε σε επίσημη επίσκεψη στο Λονδίνο. Το «Paris Match» θα τον φωτογραφίσει σαν σελέμπριτι στην ταράτσα του με θέα την Ακρόπολη. Στο απόγειο της σταδιοδρομίας του – τότε που πληροφόρησε την αγάπη του πως έκλεισε τις τράπεζες – θα δημοσιευθεί το πορτρέτο του στον «New Yorker». Εκτοτε ο πολιτικός του ναρκισσισμός έπρεπε να αρκεστεί σε διαλέξεις ενώπιον γερμανών αριστερών ή στη θέση του αρχηγού ενός μικρού κόμματος. Ο Γιάνης Βαρουφάκης, όμως, θα έχει πάντα την ταινία που γύρισε ο Γαβράς για την περήφανη διαπραγμάτευση με βάση το σενάριό του.

Γιώργος Κατρούγκαλος

Σύμφωνα με ένα αγγλικό τσιτάτο αν οι νόμοι είχαν φωνή να μιλήσουν, θα έκαναν φρικτά παράπονα για τους δικηγόρους. Εδώ, πάλι, θα λέγαμε πως αν το Σύνταγμα είχε φωνή, θα παραπονιόταν φρικτά για τους συνταγματολόγους. Ειδικά όσους το επικαλέστηκαν μια δεκαετία πριν προκειμένου να προτείνουν λαϊκίστικες κι ανεφάρμοστες λύσεις για τη μεγαλύτερη κρίση που γνώρισε η Ελλάδα στη μεταπολιτευτική της ιστορία. Οπως ο Γιώργος Κατρούγκαλος, που αρθρογραφούσε για να αναδείξει την αντισυνταγματικότητα του Μνημονίου – του πρώτου, γιατί το τρίτο ήταν νεοφιλελεύθερο μεν, είχε την υπογραφή των συριζαίων κι εκείνοι όφειλαν να την τιμήσουν δε. Ακολούθησαν οι θεωρίες περί καλής βίας από το πλατό της επάρατης Ανατροπής – που τον καθιέρωσε στο αντιμνημονιακό στερέωμα -, και πολλές άλλες ριζοσπαστικές εμφανίσεις με ποσέτ ώσπου έφτασε να αφήσει το έδρανο της Ευρωβουλής για έναν υπουργικό θώκο στην Αθήνα. Η επιτυχία του είναι αδιαμφισβήτητη. Κατόρθωσε, άλλωστε, σε επτά μόλις μήνες ό,τι άλλοι συριζαίοι ευρωβουλευτές προσπαθούν χρόνια.

Πάνος Καµµένος

Ο Πάνος Καμμένος ήταν ο πρώτος που ίδρυσε κόμμα στο Facebook. Τις ημέρες που οι πλατείες γέμιζαν Αγανακτισμένους βρισκόταν ακόμη στην ΚΟ της ΝΔ. Διαγράφθηκε σχεδόν έξι μήνες μετά, κι απένειμε στον εαυτό του τον τίτλο του προέδρου στις αρχές του 2012. Κι όμως, ο Ανεξάρτητος Ελληνας είχε πιάσει καλύτερα απ’ τους υπόλοιπους το zeitgeist, το πνεύμα της εποχής. Στο κομματικό του καταστατικό, που κήρυττε την έναρξη της επανάστασης κατά της Νέας Τάξης Πραγμάτων, είχε ενσωματώσει όλες τις θεωρίες συνωμοσίας που δονούσαν την πάνω πλατεία. Ετσι, στις πρώτες εκλογές εκείνης της χρονιάς εξέλεξε 33 βουλευτές. Παρότι στις δεύτερες έπεσε στους 20, είχε θέσει τις βάσεις για να κάνει αυτό που διαφήμιζε ευθέως στην προεκλογική περίοδο του Σεπτεμβρίου του 2015 με το σποτάκι για τον μικρό Αλέξη και το τρενάκι του. Δεν έγινε απλά κυβερνητικός εταίρος της κυβερνώσας Αριστεράς. Οι αμέτρητες φορές που το μικρό κόμμα της λαϊκής Δεξιάς έδωσε τον τόνο στη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αποδεικνύουν πόσα πέτυχε ο αρχηγός του – το ίδιο κι η ομαλή ενσωμάτωση των στελεχών του στην Κουμουνδούρου όταν οι ΑΝΕΛ εξαϋλώθηκαν: το καμμενικώς πολιτεύεσθαι έγινε δεύτερη φύση του ΣΥΡΙΖΑ.