Με την χώρα να διανύει ένα από τα πιο κρίσιμα μονοπάτια – όπου από το βηματισμό των εμβολιασμών εξαρτηθούν η ασφάλεια των πολιτών και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας – κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση βρίσκονται εκ νέου στα μαχαίρια και αυτή τη φορά στο επίκεντρο της κομματικής αντιπαράθεσης βρίσκεται η διεκδίκηση της… εγχώριας “πατρότητας” της πατέντας των εμβολίων.
Εν μέσω πανδημίας, Μέγαρο Μαξίμου και ΣΥΡΙΖΑ επιδίδονται τις τελευταίες ώρες σε έναν αγώνα απόδειξης για το ποιοι είχαν καταθέσει πρώτοι το θέμα της πατέντας, με αφορμή την είδηση ότι οι ΗΠΑ, αλλά και η Κομισιόν, τάσσονται υπέρ της κατάργησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των εμβολίων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι πολίτες, κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, παρακολουθούν κομματική αντιπαράθεση με θέμα το λεπτό ζήτημα της διαδικασίας των εμβολίων, αλλά και των ίδιων των εμβολίων. Το τελευταίο 24ωρο τα εμβόλια είναι πάλι στο πολιτικό τερέν -εν μέσω μάλιστα της εμβολιαστικής διαδικασίας για την επίτευξη του τοίχους ανοσίας- με αιχμή τις πατέντες. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι «έτοιμη να συζητήσει» άρση της πατέντας για τα εμβόλια κατά της Covid, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σήμερα και όπως πρόσθεσε «για τον λόγο αυτόν είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με ποιον τρόπο η πρόταση των ΗΠΑ για την άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί των εμβολίων κατά της Covid-19 μπορεί να συμβάλει στην εκπλήρωση των στόχων αυτών».
Ξεκίνημα με Τσίπρα
Τα καρφιά ξεκίνησαν από τον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος επιτίθενται στον πρωθυπουργό, αφήνοντας αιχμές για το θέμα της πατέντας, υποστηρίζοντας πως είχε πρώτος καταθέσει το θέμα της πατέντας, και ισχυρίζεται πως τότε ο κ. Μητσοτάκης τον “χλεύαζε στη Βουλή κατηγορώντας με ότι θέλω να καταργηθεί η «ελεύθερη αγορά» με ένα νόμο κι ένα άρθρο””. “Όταν δεν κατανοείς ότι οι καιροί αλλάζουν, απλά συνεχίζεις να ζεις στον παλιό κόσμο και να υπερασπίζεσαι με πάθος τις αξίες του. Εν προκειμένω τα κέρδη των μεγάλων πολυεθνικών”, ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Η σύγκρουση συνεχίζεται με το Μέγαρο Μαξίμου να βγαίνει στην αντεπίθεση κατηγορώντας τον ΣΥΡΙΖΑ για για καλλιέργεια εντυπώσεων για την άρση των πατεντών στα εμβόλια στον απόηχο της παρέμβασης του Αμερικανου Προέδρου Τζο Μπάιντεν. Κυβερνητικές πηγές στέλνουν μήνυμα στον ΣΥΡΙΖΑ και ζητούν “να σταματήσουν να κάνουν αρνητική αντιπολίτευση σε οτιδήποτε”, ενώ θυμίζουν πως “ο κ. Τσίπρας αμφισβητούσε το εμβολιαστικό πρόγραμμα που κατήρτιζε η κυβέρνηση λέγοντας στις 6 Νοεμβρίου «μας τάζουν ένα εμβόλιο το οποίο δεν υπάρχει»”. Σημειώνουν δε ότι η πρόταση είχε διατυπωθεί σε παρέμβαση του Πρωθυπουργού στην Frankfurter Allgemeine Zeitung στις 6 Απριλίου του 2020.
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ που σε σκληρούς τόνους ζητούσε «αντί να αυτογελοιοποιείται ο κ. Μητσοτάκης για την άρση της πατέντας στα εμβόλια, να το θέσει επίσημα έστω και τώρα στην Κομισιόν». Στο στόχαστρο της Κουμουνδούρου και ο υπουργός Επικρατείας, αναφέροντας ότι “ο κ. Γεραπετρίτης ολοκλήρωσε σήμερα τον εξευτελισμό του κ. Μητσοτάκη για το θέμα της πατέντας, επιβεβαιώνοντας ποιος έκανε χθες τις γελοίες διαρροές ότι δήθεν ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέλαβε ανάλογη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.
«Εμβολιόδεντρο»
“Επειδή μάλλον ξεχνάει εύκολα, του θυμίζουμε ότι στις 15 Ιανουαρίου ο κ. Μητσοτάκης στη Βουλή, κληθείς να πάρει θέση για την πρόταση του κ. Τσίπρα να αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την άρση του καθεστώτος της πατέντας, ώστε να μπορούν να παράγονται εμβόλια μαζικότερα από περισσότερες φαρμακοβιομηχανίες, μιλούσε για «εμβολιόδεντρο» και ειρωνευόταν λέγοντας πως «πάλι καλά που δεν ζητήσατε να κρατικοποιηθούν Pfizer και AstraZeneca με ένα νόμο και ένα άρθρο»” και συνεχίζει ‘η πρόταση όμως του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και του κ. Τσίπρα από την αρχή του έτους για άρση του καθεστώτος της πατέντας στα εμβόλια, κατατέθηκε τόσο από ευρωβουλευτές και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στο ευρωκοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρώπης, όσο και σε τηλεφωνική επικοινωνία του Αλέξη Τσίπρα με τον επικεφαλής του ΠΟΥ κ. Τέντρος”.
“Να θυμίσουμε στον ΣΥΡΙΖΑ, που προσπαθεί ξανά να καλλιεργήσει εντυπώσεις, αναζητώντας θετική δημοσιότητα, ότι η πρόταση για τη χρήση των πατεντών ως παγκόσμιο αγαθό είχε διατυπωθεί σε παρέμβαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη σε στήριξη της πρότασης του Ηλία Μόσιαλου που είχε δημοσιευθεί στην Frankfurter Allgemeine Zeitung στις 6 Απριλίου του 2020”, αναφέρουν από το Μαξίμου. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι “στη συνέχεια, στις 4 Μαΐου 2020, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στη Διάσκεψη Δωρητών κατά του Κορονοϊού, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας Coronavirus Global Response δήλωνε: «Η ανακάλυψη και η απόδειξη της αποτελεσματικότητας ενός εμβολίου θα είναι μία από τις κύριες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε, ως ανθρωπότητα. Αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Το εμβόλιο θα πρέπει να παραχθεί σε επαρκείς ποσότητες, στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να είναι διαθέσιμο, σε προσιτή τιμή, σε ολόκληρο τον παγκόσμιο πληθυσμό, αρχής γενομένης από τους πιο ευάλωτους. Και πρέπει να διανεμηθεί παγκοσμίως σε ισότιμη βάση. Συνεπώς, προσυπογράφω το κάλεσμα και άλλων ηγετών που έχουν λάβει μέρος σε αυτή τη διάσκεψη, το εμβόλιο -όποτε εφευρεθεί- θα πρέπει να κηρυχθεί παγκόσμιο δημόσιο αγαθό. Πιστεύω ότι αυτό είναι μία αρχή στην οποία πρέπει να συμφωνήσουμε και ένα σημαντικό μήνυμα που όλοι πρέπει να στείλουμε σήμερα». Κι αυτή η θέση εξακολουθεί να ισχύει”.
“Ο κ. Τσίπρας εμφανίστηκε πολύ αργότερα, για να πει ότι με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα των εμβολίων στην Ελλάδα τη στιγμή που η χώρα αγωνιζόταν να εξασφαλίσει εμβόλια, και οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες έλεγαν ότι ακόμη κι αν είχαν τις πατέντες δεν θα μπορούσαν να τα παράξουν”, αναφέρουν οι ίδιες πηγές και συνεχίζουν ότι “είναι η ίδια εποχή που ο κ. Τσίπρας αμφισβητούσε το εμβολιαστικό πρόγραμμα που κατήρτιζε η κυβέρνηση λέγοντας στις 6 Νοεμβρίου «μας τάζουν ένα εμβόλιο το οποίο δεν υπάρχει» ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ στις 11 Ιανουαρίου έλεγε «ότι με το ρυθμό εμβολιασμού στην Ελλάδα δεν πρόκειται να επιτευχθεί ανοσία μέσα στο 2021» και παράλληλα εξέφραζε την αντίθεσή του στην πρόταση Μητσοτάκη για «πράσινο ευρωπαϊκό πιστοποιητικό»”.
“Καλό θα ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ, να σταματήσουν να κάνουν αρνητική αντιπολίτευση σε οτιδήποτε και να συμβάλουν στην εμβολιαστική καμπάνια προκειμένου να πειστούν όλοι οι συμπολίτες μας να κάνουν το εμβόλιο”, καταλήγουν οι ίδιες πηγές.
Νωρίτερα η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη μιλώντας στα «Παραπολιτικά» είχε τονίσει σχετικά με τις πατέντες των εμβολίων “ο κ. Τσίπρας το θυμήθηκε αργότερα, χρησιμοποίησε αυτήν την πρόταση, για να δείξει ότι θα μπορούσε, βάσει αυτής, να λυθεί το πρόβλημα των εμβολίων στην Ελλάδα. Η τότε κριτική του Πρωθυπουργού αφορούσε την πρόταση που είχε κάνει ο κ. Τσίπρας να παράγονται στην Ελλάδα τα εμβόλια, κάτι που σας θυμίζω ότι οι ίδιες οι φαρμακοβιομηχανίες είχαν πει ότι είναι αδύνατον”. Σύμφωνα με την κ. Πελώντη, η πρόταση του Αμερικανού Προέδρου αφορά την ανάγκη να καλυφθούν οι ανάγκες σε χώρες, όπως η Ινδία και οι χώρες της Αφρικής, που έχουν χαμηλή πρόσβαση σε εμβόλια. “Προφανώς είναι κάτι που θα πρέπει ν’ απασχολήσει τις ανεπτυγμένες χώρες καθώς αυτό αφορά και μεταλλάξεις στο μέλλον και τη δυνατότητα να εμβολιαστεί ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του παγκόσμιου, πλέον, πληθυσμού. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα”, προσθέτει.
Μπορεί άραγε η Ελλάδα;
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως όταν είχε βγει στη δημοσιότητα το θέμα με τις πατέντες κι αν μπορεί η Ελλάδα να κάνει παραγωγή εμβολίων τόσο ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας Θεόδωρος Τρύφωνας, όσο και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ολύμπιος Παπαδημητρίου, διευκρίνισαν ότι ακόμα και αν επιτρεπόταν από την ΕΕ, δεν μπορούν οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες να διαθέσουν στο άμεσο μέλλον εμβόλια για τον κορωνοϊό.
Όπως τόνισαν, η παραγωγή βιολογικού φαρμάκου είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και θα χρειάζονταν 18 μήνες από τη στιγμή που θα υπογραφόταν συμφωνία για την παραγωγή των εμβολίων.
«Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει την τεχνογνωσία και είναι έτοιμη να συνεργαστεί και να παράσχει τις υπηρεσίες της χωρίς όφελος σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό», ανέφερε ο κ. Τρύφωνας, ενώ απαντώντας ειδικότερα, στα ερωτήματα βουλευτών αν η Ελλάδα μπορεί να παράγει εμβόλια, σημείωσε:
«Η παραγωγή βιολογικού φαρμάκου έχει μια συγκεκριμένη και χρονοβόρα διαδικασία. Αν θεωρήσουμε ότι σε ενάμιση χρόνο θα έχουμε ανάγκη εμβολίων μπορεί να δημιουργήσουμε χωρίς όφελος εμβόλια. Έχουμε τη πρόθεση αλλά θέλει τουλάχιστο ενάμιση χρόνο. Είναι πολύ συγκεκριμένη και σύνθετη η διαδικασία παραγωγής εμβολίων. Παράλληλα, στην Ελλάδα υπάρχει έλλειψη ειδικών μονάδων, είναι πολύ δύσκολο να παραχθεί έγκαιρα. Δυστυχώς είναι περιοριστικός ο χρόνος για τα εμβόλιαενώ θα χρειαστεί μια επένδυση ύψους 25 με 30 εκατ. ευρώ για την οποία δεν ξέρεις αν τον επόμενο χρόνο θα χρειαστούν».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε από την πλευρά του και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ολύμπιος Παπαδημητρίου.
«Το σπάσιμο της»πατέντας δεν είναι κάτι που μπορεί να συζητηθεί, γιατί η Ελλάδα είναι μέρος της ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει έρθει σε συμφωνία με σειρά εταιριών και η απόφαση μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να ληφθεί. Μια παραγωγή βιολογικού φαρμάκου που θα εξυπηρετούσε μόνο την Ελλάδα δεν θα ήταν βιώσιμη ακόμα και με κρατική ενίσχυση γιατί και έτοιμοι δεν είμαστε και χρειάζεται μεγάλη επένδυση για την παραγωγή εμβολίου το οποίο του χρόνου ίσως να μην χρειάζεται» ανέφερε.
