Σε Οδυσσέα Ελύτη, Ρήγα Φεραίο και Κατίνα Παξινού, αλλά και σε θέματα γεωγραφίας, πολιτεύματος και κοινωνικής ένταξης διαγωνίστηκαν την Κυριακή οι υποψήφιοι για την απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας. Η πρεμιέρα του νέου συστήματος πολιτογράφησης συνοδεύτηκε από αντιδράσεις, καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση έκανε λόγο για δυσθεώρητα εμπόδια, γεγονός που, όπως υποστηρίζει, είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη προσέλευση στη διαδικασία.
Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, η συμμετοχή άγγιξε το 89,7% των συνολικών αιτήσεων που είχαν κατατεθεί (2.425), ενώ όπως αναφέρθηκε σημαντικό ποσοστό όσων δεν προσήλθαν στα 20 εξεταστικά κέντρα ήταν κρούσματα Covid-19. Εκείνοι που δεν κατάφεραν να λάβουν μέρος στη διαδικασία θα λάβουν πίσω τα χρήματα που είχαν καταβάλει για το παράβολο συμμετοχής και θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στις επόμενες εξετάσεις, που έχουν οριστεί για τις 7 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», οι εξετάσεις ήταν προφορικές και γραπτές, ενώ οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν και στην κατανόηση προφορικών διαλόγων και γραπτών κειμένων. Ενα εξ αυτών ήταν το άρθρο με θέμα «Γιατί δίνουμε δώρα» γραμμένο από την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Ελπίδα Παναγιωτουνάκου και δημοσιευμένο σε ιστοσελίδα, με βάση το οποίο οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις κατανόησης, να επιλέξουν συνώνυμες και αντώνυμες λέξεων και να συντάξουν ένα κείμενο 80-100 λέξεων υπό τη μορφή ηλεκτρονικής επιστολής. Επίσης, κλήθηκαν να αναφέρουν, μεταξύ άλλων, τέσσερις γεωγραφικούς νομούς και τέσσερα πελάγη της Ελλάδας, να απαντήσουν σε ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών με θέματα όπως «με ποιον πολέμησε η Ελλάδα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο» ή «ποιοι ήταν αντίπαλοι στον Πελοποννησιακό Πόλεμο», να εξηγήσουν με 30 λέξεις «τι ήταν ο Εθνικός Διχασμός» και «τι η Εθνική Αντίσταση», να αναγνωρίσουν από φωτογραφίες τον Ελευθέριο Βενιζέλο, το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού, την Οδό των Λεόντων στη Δήλο, να απαντήσουν αν ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης εκείνος που πήρε Οσκαρ για τη μουσική της ταινίας «Ποτέ την Κυριακή» και αν η Κατίνα Παξινού υπήρξε η πρώτη ελληνίδα ηθοποιός που έλαβε Οσκαρ ερμηνείας Β’ γυναικείου ρόλου το 1944.
Σε άλλο σημείο οι υποψήφιοι ερωτούνταν πόσοι είναι οι έλληνες ευρωβουλευτές και τι αποκαλούμε «τέταρτη εξουσία» και «ναό της Δημοκρατίας», να απαντήσουν ποιος έγραψε τον Εθνικό Υμνο, να εξηγήσουν τι είναι το ΕΣΥ και να συνδέσουν τα ονόματα συνδικαλιστικών οργανώσεων με επαγγελματικούς κλάδους (όπως ΑΔΕΔΥ – Δημόσιοι υπάλληλοι κ.ο.κ).
Κατά την προφορική εξέταση μοιράστηκαν «ρόλοι» στους υποψηφίους ώστε να αναπαραστήσουν καθημερινούς διαλόγους μεταξύ τους: Τηλεφωνικές κλήσεις σε ιατρείο για κλείσιμο ραντεβού, σε αγγελίες για ενοικίαση σπιτιών ή συζητήσεις με φίλους για επίλυση προβλημάτων.
Η κριτική
Σύμφωνα με την κριτική που άσκησε ο πρώην υπουργός Εσωτερικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Χαρίτσης, τα συγκεκριμένα θέματα δεν αποδεικνύουν «το πόσο καλά είναι ενταγμένοι οι ενδιαφερόμενοι στη χώρα μας. Αλλά είναι ερωτήσεις παπαγαλίας, που ακόμη και έλληνες πολίτες δεν θα μπορούσαν να απαντήσουν». Ως προς αυτό, πηγές του υπουργείου Εσωτερικών επισημαίνουν πως χιλιάδες αιτήσεις πολιτογράφησης παραμένουν εκκρεμείς επί πολλά έτη με αποτέλεσμα αρκετοί από όσους τις είχαν καταθέσει να μη ζουν πλέον στην Ελλάδα και ως εκ τούτου να μην ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος στη διαδικασία. «Στη νέα διαδικασία πολιτογράφησης τίθενται αντικειμενικότερα κριτήρια, προκειμένου να αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός του αιτούντος με το ελληνικό κράτος και να αποφευχθούν φαινόμενα ανορθολογικής αλλά και αδιαφανούς διαδικασίας πολιτογράφησης, όπως συνέβη κατά την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όταν οι θετικές εισηγήσεις απόδοσης ελληνικής ιθαγένειας εκτοξεύτηκαν από 2.837 σε 10.219», αναφέρει το υπουργείο.
Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας, στις 31 Δεκεμβρίου 2014, τις παραμονές των εκλογών από τις οποίες προέκυψε η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εκκρεμούσαν 17.224 αιτήσεις ιθαγένειας, ενώ στις 30 Ιουνίου 2019, στο τέλος της θητείας της, οι εκκρεμείς αιτήσεις είχαν φτάσει τις 32.943. Την περίοδο 2015-2019 εκδόθηκαν 10.219 αποφάσεις πολιτογράφησης και απορρίφθηκαν 3.229, ενώ από την 1η Ιουλίου 2019, ημέρα ανάληψης της διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί 3.426 αποφάσεις ιθαγένειας και έχουν απορριφθεί 2.287.
Σημειώνεται ότι τα θέματα ήταν ενιαία σε ολόκληρη τη χώρα και πως για πρώτη φορά δοκιμάστηκε – επιτυχώς – το Σύστημα Ασφαλούς Μετάδοσης Θεμάτων του υπουργείου Παιδείας που θα χρησιμοποιηθεί και στις Πανελλαδικές Εξετάσεις.