Κάποτε η σκηνή από την ταινία «Επτά χρόνια φαγούρα» με τη Μέριλιν Μονρόε να στέκεται πάνω από τη σχάρα του μετρό της Νέας Υόρκης και τον αέρα να ανασηκώνει το φόρεμά της είχε θεωρηθεί εμβληματική. Η σταρ έδειχνε το σεξαπίλ της και με αυτήν την παρακαταθήκη της οι άνδρες της οικουμένης ένιωθαν πιο ορμητικοί, ενώ οι στυλίστες μαζί με τους διευθυντές ανδρικών περιοδικών θεωρούσαν καθήκον τους απέναντι στους αναγνώστες τους να κάνουν αναπαραγωγή της εικόνας της με άλλα μοντέλα.

Ομως το σημερινό «εδώ και τώρα» είναι μια διαφορετική στιγμή για τους εννοιολογικούς συμβολισμούς και τις επιτρεπτές σημειολογίες γύρω από τη Μέριλιν Μονρόε. Πολύ περισσότερο όταν ένα γιγάντιο άγαλμα που αναπαριστά την πόζα της από τη συγκεκριμένη σκηνή στήθηκε στην είσοδο του μουσείου τέχνης στο Παλμ Σπρινγκς της Καλιφόρνιας και διχάζει τους κατοίκους της περιοχής. Το με τίτλο «Για πάντα Μέριλιν» άγαλμα από ανοξείδωτο ατσάλι και αλουμίνιο είχε τοποθετηθεί δοκιμαστικά για δύο χρόνια, από το 2012 έως το 2014, καθώς είχε θεωρηθεί ότι θα λειτουργούσε ως τοπόσημο και πόλος έλξης τουριστών. Σήμερα ορισμένες γυναικείες επιδραστικές φωνές στο συμβούλιο του μουσείου τέχνης αλλά και άλλες μελών της επιχειρηματικής κοινότητας του Παλμ Σπρινγκς εκφράζουν έντονα την αντίθετη γνώμη τους. Αυτό το άγαλμα – αμφίβολης καλλιτεχνικής ποιότητας μεταξύ άλλων – προσβάλλει τη γυναικεία ύπαρξη. Μάλιστα, τονίζει τη φετιχιστική στερεοτυπική αντιμετώπιση με την οποία η ποπ κουλτούρα και η ανδροκρατούμενη ηγεσία του Χόλιγουντ περιέβαλλαν την ιστορία της σταρ.

Αγωγή

 Κάποιοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων – κυρίως ξενοδοχειακών καταλυμάτων – αναφέρουν ότι η αγορά τού «Για πάντα Μέριλιν» άξιζε το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων που διέθεσαν. Μάλιστα, είχαν προγραμματίσει την εγκατάσταση της ποπ κιτς φιγούρας μπροστά από το μουσείο μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Ωστόσο, κάποιοι κάτοικοι με αντίθετη γνώμη ως προς τη γοητεία των οπισθίων της Μονρόε άσκησαν αγωγή, εμποδίζοντας τα πολιτιστικά σχέδια ανάπτυξης του τουριστικού κλάδου του Παλμ Σπρινγκς. Η επόμενη ακροαματική διαδικασία έχει οριστεί για τις 20 Ιουλίου και οι διαφωνούντες υποστηρίζουν ότι ένα γιγαντιαίο άγαλμα στη διάσημη πόζα από την ταινία του Μπίλι Γουάιλντερ δεν είναι το σωστό σύμβολο τη δεδομένη στιγμή. Τουλάχιστον όχι σε αυτή την ξεχωριστή θέση, όπως είναι η είσοδος ενός μουσείου τέχνης.

Δηλαδή η Μέριλιν Μονρόε δεν ανήκει στον κόσμο της τέχνης; Μα, όχι, δεν εννοούν να την καταργήσουν από τον θρόνο που απέκτησε στην έβδομη τέχνη. «Πρόκειται για μια μάχη γύρω από την ταυτότητα του Παλμ Σπρινγκς και τον πολιτιστικό χαρακτήρα της πόλης», υποστηρίζει στο περιοδικό «Variety» η Λιζ Αρμστρονγκ, πρώην διευθύντρια του μουσείου. «Πώς θα αντιπροσωπεύει την πόλη ένα τέτοιο άγαλμα; Αυτή η τοποθέτηση των γιγάντιων οπισθίων της ντυμένων με εσώρουχα είναι το πρώτο πράγμα που βλέπετε όταν βγαίνετε από το μουσείο. Είναι τόσο προσβλητικό. Είναι ένα χαστούκι στο πρόσωπο», λέει η ίδια.

Το άγαλμα έχει την υπογραφή του Σίουαρντ Τζόνσον και πριν από την επιστροφή του στο θέρετρο του Παλμ Σπρινγκς, στη μέση της ερήμου της Καλιφόρνιας, είχε ταξιδέψει σε άλλες τοποθεσίες. Οι ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων της περιοχής σκέφτηκαν ότι η εγκατάστασή του μπροστά από το μουσείο για τουλάχιστον τρία χρόνια θα ήταν καλή επιχειρηματική κίνηση.

Χωρίς έγκριση

 Ωστόσο, το άγαλμα θα ερχόταν σε αισθητική σύγκρουση με το οικοδόμημα του 1976, το οποίο είχε σχεδιάσει ο αρχιτέκτονας Εμερσον Στούαρτ Γουίλιαμς (εκπρόσωπος του μοντερνισμού στην περιοχή και δημιουργός πολλών κατοικιών για τους σταρ που διέμεναν στο Παλμ Σπρινγκς). Κι όπως δηλώνει και η σχεδιάστρια μόδας Τρίνα Τερκ, το άγαλμα θα επισκίαζε τα αξιοθέατα τα οποία θα αναδεικνύονταν σύμφωνα με το νέο σχέδιο ανάπλασης του κέντρου της πόλης. Η ίδια μάλιστα έκανε εκστρατεία συγκέντρωσης πόρων ώστε να δημιουργηθεί επιτροπή πολιτών που θα ήγειρε αγωγή εναντίον της τοπικής Αρχής. Σύμφωνα με την αγωγή, η θέση του αγάλματος είχε προβλεφθεί να είναι μέσα σε ένα πάρκο ώστε η θέασή του να είναι λιγότερο επιθετική. Ομως οι Αρχές μετατόπισαν τη θέση του προς την είσοδο του μουσείου χωρίς να έχουν ενημερώσει τους πολίτες, γι’ αυτό και δεν είχαν δώσει την έγκρισή τους.

Αυτό που ξεκίνησε στην τοπική κοινότητα ως αισθητική ένσταση από τους ενδιαφερομένους για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Παλμ Σπρινγκς τώρα εγείρει και ερωτήματα σχετικά με το αν το άγαλμα αντιπροσωπεύει ένα σύμβολο σεξισμού. Ενα αίτημα με ονομασία #MeTooMarilyn έχει συγκεντρώσει περίπου 50.000 υπογραφές και εκφράζει την αντίθεση όσων το υπογράφουν για την τοποθέτησή του. «Ολοι γνώριζαν ότι το άγαλμα της Μέριλιν επέστρεφε, αλλά όταν διαπίστωσα ότι το δημοτικό συμβούλιο είχε κάνει αυτή την ξαφνική αλλαγή τοποθεσίας δεν το πίστευα» λέει η Τερκ. Η οποία είναι μέλος της Επιτροπής Νεότερης Αρχιτεκτονικής του Παλμ Σπρινγκς και κάτοχος μιας ιστορικής μοντερνιστικής κατοικίας της περιοχής. «Αυτό που αποφασίστηκε ήταν ότι θα υπήρχε ένας διάδρομος θέας, ο οποίος θα ήταν ο Δρόμος του Μουσείου, ένας νέος δρόμος που θα ενσωμάτωνε το μουσείο τέχνης στο κέντρο της πόλης», εξηγεί η Τερκ. «Καταγγέλλουμε λοιπόν το γεγονός ότι η Αρχή αγνόησε εντελώς το σχέδιο ανάπλασης του κέντρου της πόλης».

Για… μασκότ

Η αμερικανίδα σχεδιάστρια Τρίνα Τερκ προσθέτει στα επιχειρήματά της ότι δεν υπάρχει απόδειξη ότι η Μονρόε ανακαλύφθηκε από τους κυνηγούς ταλέντων στο Ράκετ Κλαμπ του Παλμ Σπρινγκς. Ούτε είχε σπίτι στην πόλη, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, με σκοπό να δικαιολογήσουν την απόφασή τους να την επιλέξουν για… μασκότ. «Θαυμάζω τη Μέριλιν Μονρόε ως καλλιτέχνιδα και σύμβολο της ποπ κουλτούρας, αλλά δεν νομίζω ότι το συγκεκριμένο άγαλμα είναι η καλύτερη αναπαράσταση για το ποια πραγματικά είναι», συμπληρώνει η Τερκ.

Με τη σειρά της, η πρώην διευθύντρια του μουσείου και ανεξάρτητη επιμελήτρια τέχνης Ελίζαμπεθ Αρμστρονγκ εκφράζει τη δική της ένσταση: «Σε μια εποχή που τα μνημεία παντού στην Αμερική επανεκτιμώνται, η έμφαση στη σεξουαλικοποιημένη εικόνα της σταρ δεν απηχεί το σωστό μήνυμα. Είχαμε μια μεγάλη αλλαγή παραδείγματος και αυτό το άγαλμα είναι απλά ένα παρωχημένο στερεότυπο. Δεν είναι δίκαιο για εκείνη». Η πρόσφατη προσοχή στην έννοια των δημόσιων μνημείων φέρνει την Αρμστρονγκ στο να επανεξετάσει την καταλληλόλητα του αγάλματος και να αναρωτηθεί: «Δεν μάθαμε τίποτα; Οταν ανεγείρεις κάτι τόσο ψηλό, καλύτερα να είσαι σίγουρος για το τι αντιπροσωπεύει. Αυτό το άγαλμα είναι μια υπενθύμιση για το πώς λειτουργεί ο συστημικός σεξισμός. Είναι πολύ διαφορετικό να βρίσκεται στο πάρκο, επειδή δεν έχεις το πρόσωπο κάποιου να αντικρίζει τα οπίσθιά της. Μπορεί να είναι λίγο κιτς και κάπως διασκεδαστικό για ορισμένους. Πρόκειται για τη νοσταλγία του Χόλιγουντ, αλλά κυρίως μέσα από το ανδρικό βλέμμα».

Τελευταία Νέα