Στις βουλευτικές εκλογές της 30ής Μαΐου, η κυπριακή Αριστερά υπέστη μια απρόσμενη ήττα φτάνοντας στο ιστορικό χαμηλό του 22,3% και χάνοντας 3,3% την ώρα που μετρήσεις έδειχναν και το ενδεχόμενο να γίνει οριακά πρώτο κόμμα. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη, ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Αντρος Κυπριανού δρομολόγησε τη διαδοχή του και μίλησε στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» με ειλικρίνεια για το τι έγινε, τη συνέχεια και για το δικό του προσωπικό και οικογενειακό κομμάτι.
Επειτα από δώδεκα χρόνια στην ηγεσία αποχωρείτε υπό το βάρος μιας μεγάλης εκλογικής αποτυχίας, την οποία κανείς δεν ανέμενε…
Mιας αποτυχίας, όχι μεγάλης. Παρόμοιες κατέγραψαν και τα υπόλοιπα, παλιά κόμματα. Σίγουρα ήταν απογοητευτικό και επηρέασαν και παράγοντες εξωγενείς, όπως η παροχολογία ώρες πριν από τις εκλογές. Αλλά νομίζω πως το ΑΚΕΛ πρέπει να στραφεί πρώτα στον εαυτό του. Σε ό,τι μας αφορά, λοιπόν, είναι μια σειρά από παράγοντες. Τους συζητάμε ήδη με τη βάση και στα όργανα. Πρώτα και κύρια, χάσαμε τον πρωτοποριακό μας ρόλο στην κοινωνία. Ενώ οι ΑΚΕΛιστές στο παρελθόν ήταν οι πρωταγωνιστές οπουδήποτε υπήρχε ανθρώπινη δραστηριότητα, αυτό έχει υποχωρήσει. Το δεύτερο είναι πως ο κόσμος ένιωσε ότι δεν μπορούσαμε να τον υπερασπιστούμε όπως στο παρελθόν όταν η όποια κυβέρνηση επιχειρούσε να του αφαιρέσει δικαιώματα και κατακτήσεις.
Σε τι οφείλονται αυτά; Σε οργανωτικές αδυναμίες;
Και σε οργανωτικές αδυναμίες και σε άλλα προβλήματα. Μειώθηκε η αποτελεσματικότητά μας. Εχουμε πρόβλημα γραφειοκρατίας στο ΑΚΕΛ. Δεν είναι γρήγορα τα αντανακλαστικά μας, λόγω των διαδικασιών μας. Πρέπει να τις ξαναδούμε. Αλλά και πολιτικά, δεν συνειδητοποιούμε όλοι τον ρόλο μας με τον ίδιο τρόπο. Υπήρχε πάντα η αντίληψη ότι το ΑΚΕΛ υπάρχει για να υπηρετεί τον κόσμο. Αυτό ίσως να μην το ένιωθε ο κόσμος, εδώ και καιρό.
Η υπόθεση Τζιοβάννη (σ.σ.: η εμπλοκή του βουλευτή του ΑΚΕΛ Χριστάκη Τζιοβάννη στο σκάνδαλο με τα διαβατήρια που αποκάλυψε το Αλ Τζαζίρα) επί παραδείγματι;
Σίγουρα και αυτό. Και προβλήματα διαφθοράς γενικότερα. Διότι ενώ από τα άλλα κόμματα ο κόσμος το περιμένει, οι δικοί μας οπαδοί είναι πολύ πιο απαιτητικοί. Δεν ανέχονται στον δικό τους χώρο τέτοιες σκιές.
Πέρα από αυτά, δεν προκύπτει και ένα ζήτημα σχετικά με την ιδεολογική σας ταυτότητα, η οποία δεν αφορά πια πολύ κόσμο; Μήπως χρειάζεται να μπει το ΑΚΕΛ σε διαδικασία επανίδρυσης;
Νομίζω πως υπάρχει ένα μεγάλο λάθος σε αυτή την προσέγγιση. Το ΑΚΕΛ ποτέ δεν ήταν κόμμα μεγάλων θεωρητικών αναλύσεων. Ουδέποτε αναλώναμε πολύ χρόνο σε συζητήσεις θεωρητικού επιπέδου, τι είναι μαρξισμός, λενινισμός κ.λπ. Η ιδεολογία είναι απλά το εργαλείο με το οποίο αναλύουμε τα δεδομένα.
Συνεπώς, ίσως το εργαλείο αυτό να μη λειτουργεί τόσο καλά σήμερα.
Θεωρώ ότι λειτουργεί πάρα πολύ καλά. Ενα παράδειγμα: η θέση μας στο Κυπριακό. Θεωρείτε ότι είναι λανθασμένη; Εγώ θεωρώ ότι το ΑΚΕΛ τα τελευταία χρόνια έχει σταθεροποιηθεί σε θέσεις αρχών. Ή για παράδειγμα, το Μεταναστευτικό. Ξέρουμε ότι είναι αντιδημοφιλείς οι θέσεις μας. Εάν μιλάμε για το Κυπριακό, θα αφήσουμε τη χώρα να πάει στη διχοτόμηση; Ή εάν μιλάμε για το Μεταναστευτικό, θα ξεχάσουμε ότι είμαστε άνθρωποι;
Η ήττα στις βουλευτικές εκλογές μοιάζει ακόμα πιο έντονη εάν σκεφτεί κανείς πως είχατε να αντιμετωπίσετε μια διακυβέρνηση εξαιρετικά φθαρμένη από σκάνδαλα. Και ξαφνικά, αυτή βγαίνει σχετικά κερδισμένη…
Μα γιατί το λέτε; Εχασε 3% και βγήκε κερδισμένη;
Δεδομένου του τι ανέμενε ο κόσμος να χάσει και αναλόγως να κερδίσετε εσείς.
Ξέρετε, αυτές οι παραστάσεις δημιουργούνται από τα ΜΜΕ. Σε όλη αυτή τη διαδρομή, δικαίωμά τους, κάποια ΜΜΕ, διότι πολλά θώπευαν την κυβέρνηση, την επέκριναν. Αλλά επέκριναν περισσότερο το ΑΚΕΛ. Δεν είδα ΜΜΕ να αναγνωρίζει τα καλά του ΑΚΕΛ.
Τώρα, για να επιστρέψουμε στα μετεκλογικά, αποχωρείτε από την ηγεσία. Θα συνεχίσετε όμως ως απλός βουλευτής;
Θα το δούμε με το ΑΚΕΛ μετά το Συνέδριο. Εγώ δεν έχω λόγους παραμονής στη Βουλή. Αλλά θα συζητήσουμε.
Ως ο ηγέτης του κόμματος βλέπετε κάποιο πρόσωπο το οποίο προσωπικά θεωρείτε καταλληλότερο να σας διαδεχθεί;
Θεωρώ ότι η ηγεσία του ΑΚΕΛ ειδικά αυτή την κρίσιμη περίοδο πρέπει να είναι πιο συλλογική από ποτέ. Πρέπει να μας καθοδηγήσει η ανάγκη να πάμε ενωμένοι στο Συνέδριο. Ηδη ο ΔΗΣΥ έχει αρχίσει την προεκλογική εκστρατεία για τις τοπικές εκλογές (σ.σ.: τον Δεκέμβριο) αλλά και τις προεδρικές (σ.σ.: τον Φεβρουάριο 2023). Το ΑΚΕΛ δεν μπορεί να χάνει χρόνο σε αχρείαστες συζητήσεις.
Πού θεωρείτε ότι πετύχατε και πού αποτύχατε ως γ.γ. του ΑΚΕΛ;
Αφήστε να τα δούμε με το κόμμα αυτά.
Εάν μπορούσατε, λ.χ., να πάτε πίσω στον χρόνο και να διορθώσετε κάτι το οποίο θεωρείτε μεγάλο λάθος σας, ποιο θα ήταν αυτό;
Σε πολλές στιγμές πρέπει να παραδεχτώ ότι ίσως έδειξα αναποφασιστικότητα στη λήψη άμεσων αποφάσεων.
Ναι, πολλοί υποστηρίζουν ότι η μη συγκρουσιακή σας φύση στερούσε από το ΑΚΕΛ εκείνο που είχαν οι προκάτοχοί σας, ως πιο «έντονες» προσωπικότητες.
Νομίζω πως το να έχει κάποιος έντονη προσωπικότητα δεν έχει να κάνει με τον τρόπο που το εκφράζει. Εχω απόψεις και πολλές από αυτές είναι έντονες αλλά έχω τον δικό μου τρόπο να τις διατυπώνω. Πρέπει να παραδεχτώ βέβαια πως όπως εξελίχθηκε η πολιτική και η κοινωνία δεν ακούει κανένας. Αλλά θεωρώ ότι εάν θέλεις να σε ακούσει η κοινωνία πρέπει να μιλάς με επιχειρήματα.
Μήπως το αντίθετο ισχύει; Οτι σήμερα ο κόσμος ακούει τους φωνακλάδες και τους δημαγωγούς;
Εγώ δεν μπορώ να συμπεριφερθώ έτσι.
Νιώθετε πως αυτά τα χρόνια στερηθήκατε την οικογένειά σας;
Πάρα πολύ! Προσδοκώ να αφιερώσω στη σύζυγό μου και τα εγγόνια μου όσο πιο πολύ χρόνο μπορώ.
Εχουν παράπονα;
Στα αρχικά χρόνια τα παράπονα ήταν πολλά, ναι. Με την πάροδο του χρόνου συνήθισαν. Ελπίζω ότι θα έχω τη χαρά να τους ζήσω καλύτερα τώρα.
Σκοπεύει κάποιο από τα παιδιά σας να ασχοληθεί με την πολιτική;
Οχι. Ο γιος μου ζει στο εξωτερικό μόνιμα, δεν ξέρω πότε και εάν θα επιστρέψει, η κόρη μου έχει οικογένεια και τρία παιδιά και δεν θέλει να ασχοληθεί με την πολιτική.