Η 27η Ιουνίου 2015 ήταν ημέρα Σάββατο. Η ανατολή ηλίου σημειώθηκε στις 06:03 και η δύση στις 20:53. Εδώ σταματάνε και οι ομοιότητες με τις συνηθισμένες καλοκαιρινές ημέρες. Τα πραγματικά κυνικά καύματα είχαν ξεκινήσει το προηγούμενο βράδυ, όταν ο λαοστόλιστος ηγέτης της πρώτη φορά Αριστεράς ανακοίνωσε το matchpoint της Μεταπολίτευσης. Ηταν το δημοψήφισμα – για τις 5 Ιουλίου – που θα τρομοκρατούσε πρωτίστως τον ίδιο. Το 61,31% υπέρ του «Οχι» τον έφερε μπροστά στον γκρεμό, κάτω απ’ τον οποίο έχασκε η απόλυτη φαντασίωση των δραχμιστών.

Το δημοψήφισμα που θα χρησιμοποιούσαν ως εύφλεκτη ύλη οι πάσης φύσεως «αντισυστημικοί» – και η Χρυσή Αυγή – για να λάβουν τα όνειρά τους εκδίκηση. Η κοινή κοίτη στην οποία βρίσκονταν αριστεριστές, φαιόμυαλοι και παλαιοδεξιοί λειτούργησε σαν αμορτισέρ του συριζαϊκού συστήματος. Στα χέρια τους κρατούσαν το λάβαρο του αντιευρωπαϊσμού και μάλιστα απενοχοποιημένο – το είχε τοποθετήσει εκεί ο «λαός». Την ίδια στιγμή σηκώνονταν από τα ΑΤΜ περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ – ως την Κυριακή που συνεδρίασε τo Συμβούλιο για την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος.

Κι ύστερα ξημέρωσε η Ελλάδα των 60 ευρώ ημερησίως. Η Ελλάδα των capital controls που έβλεπε τους συνταξιούχους της, αποκαρδιωμένους, να κάνουν τον γύρο του κόσμου στο καθημερινό crisis reporting. Η Ακαθάριστη Εθνική Περηφάνεια – ο μύθος με το νταούλι – έδινε τη θέση της στην επιβολή ελέγχων. Η Ελλάδα έγραφε ιστορία, κατά την περιγραφή του Στίβεν Δαίδαλου: έμπαινε σε έναν εφιάλτη απ’ τον οποίο ήθελε αργότερα να ξυπνήσει.

Δεν έβλεπαν όλοι βέβαια εφιάλτες. Ο Γιάνης Βαρουφάκης ζει το όνειρο της αντίστασης με λαϊκή εντολή. Στο Eurogroup της 27ης Ιουνίου ενισχύει την αίσθηση ότι δεν θεώρησε ποτέ τους ομολόγους του «ενήλικες στο δωμάτιο» που αντιλαμβάνονται στοιχειώδη οικονομικά. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης προτείνει να δανειστούν με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και ευρωπαϊκό επιτόκιο μέρος των 22 δισ. ευρώ από το δίκτυο της Τράπεζας της Ελλάδος, για να εξασφαλιστεί η ρευστότητα. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου αποκηρύσσει τους συντρόφους, που πυροβολούν τα πόδια τους συμμετέχοντας σε διαπραγματεύσεις με τη Μέρκελ. Ο Πάνος Καμμένος – σε μια δήλωση που ηχεί ακόμη και σήμερα ανατριχιαστική – αναφέρει στις 2 Ιουλίου δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα: «Στις δύσκολες στιγμές που περνάει ο τόπος οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας διασφαλίζουν τη σταθερότητα στο εσωτερικό της χώρας. Ενας δημοκρατικός Στρατός και οι δημοκρατικές Ενοπλες Δυνάμεις συνεχίζουν να διαφυλάσσουν με την αποστολή τους την εικόνα της χώρας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό».

Νέος διχασμός

Στο εσωτερικό πάντως ο Αλ. Τσίπρας έπρεπε να περάσει ένα νέο Μνημόνιο – σκληρότερο από εκείνα που καταδίκαζε -, δημοσιονομικά μέτρα για μία τριετία και δάνεια 86 δισ. ευρώ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζει τον δικό του εφιάλτη: του ρεαλισμού. Αλλά γρήγορα αναπτύσσει τα αντισώματα που χρειαζόταν υποτροπιάζοντας στον λαϊκισμό και τον διχαστικό λόγο. Ο συγκυβερνήτης του χάιδευε συνειδήσεις χωρίς να αποχωρεί όμως από τον «νέο Γοργοπόταμο»: «Η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί συνθηκολόγηση. Αποτελεί συνθηκολόγηση και στο ΥΠΕΘΑ λέμε ότι η συνθηκολόγηση είναι προτιμότερη από την παράδοση. Δηλώνω ξεκάθαρα ότι δεν φοβάμαι Grexit. Ενα μόνο φοβάμαι: Τον εθνικό διχασμό και τον εμφύλιο πόλεμο…».

Ο διχαστικός λόγος ήρθε για να μείνει. Ο διαπρύσιος κήρυκάς του, Παύλος Πολάκης, θα χρησιμοποιήσει ακριβώς το χρονικό ορόσημο του 2015 για να οριοθετήσει τους αντιπάλους κατά την τοξική ιδιόλεκτο: «Γκεσταμπίτες, μενουμεευρώπηδες, βαστασοϊμπλέδες… μη χαίρεστε… ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ… όσο καθυστέρηση κι αν μας παίξει ο αρχηγός σας… δεν έχει πολύ χρόνο ακόμα…» γράφει σε ανάρτηση του 2018 ο τότε αναπληρωτής υπουργός Υγείας.

Απότοκο εκείνης της περιόδου και ο ιδιοσυγκρασιακός ευρωσκεπτικισμός που μετέφερε στην ελληνική Βουλή ο αντι-πρωταγωνιστής Βαρουφάκης, στον οποίο οι συριζαίοι θα κολλήσουν τη ρετσινιά του φερώνυμου «εξαμήνου» για να αποκρύψουν τις συλλογικές ευθύνες. Διατηρώντας το αφήγημα της «χρεοδουλοπαροικίας» θα απαντάει με ακκιζόμενο ναρκισσισμό πότε στους πρώην συντρόφους και πότε στο «σκληρό κράτος της Δεξιάς». Το ΜέΡΑ25 θα παραμείνει μέχρι τις μέρες μας η ανάμνηση ότι υπήρχε κι άλλος δρόμος εκτός από το φιάσκο ΣΥΡΙΖΑ – και ευτυχώς δεν τον πήραμε.

Το βασικό συμπέρασμα ύστερα από έξι χρόνια είναι ότι τελικά επικράτησε η υπεράσπιση του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Οχι μόνο από την Κεντροδεξιά, αλλά και από τη φιλευρωπαϊκή Αριστερά, πολλά στελέχη της οποίας κατήγγειλαν την επιχείρηση «kolotoumba» του Αλ. Τσίπρα. Η διασάλευση ενός ακρογωνιαίου λίθου στην προοπτική αυτής της «παραδόξως νεωτερικής» χώρας, με την άδεια του Γιάννη Βούλγαρη, ερμηνεύει ως ένα σημείο και την επιμονή του αντι-ΣΥΡΙΖΑ αισθήματος. Και συνιστά μάλλον ειρωνεία ότι το κλίμα εκείνων των ημερών αποδίδει μία αποστροφή του Βαρουφάκη προς τους ομολόγους του στο Eurogroup (όπως καταγράφεται στην «Τελευταία μπλόφα» των Ελένης Βαρβιτσιώτη – Βικτώριας Δενδρινού, εκδ. Παπαδόπουλος): «Οι στιγμές είναι κρίσιμες και οι αποφάσεις που λαμβάνουμε ιστορικής σημασίας. Στο μέλλον ίσως μας ρωτήσουν: πού ήσασταν στις 27 Ιουνίου; Και τι κάνατε για να αποτρέψετε αυτό που συνέβη;». Σωστά ερωτήματα σε λάθος παραλήπτες. Εχουν επιστραφεί ήδη στον αποστολέα.

Τελευταία Νέα