Είναι, χωρίς αμφιβολία, οι πιο παράξενοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Ιστορία αυτοί που θα αρχίσουν την άλλη εβδομάδα στο Τόκιο.
Κατά πρώτον, δεν γίνονται στην ώρα τους, αλλά με ένα χρόνο καθυστέρηση. «Ολυμπιακοί Αγώνες Τόκιο 2020» είναι η επίσημη ονομασία τους, μόνο που βρισκόμαστε στο 2021.
Κατά δεύτερον, δεν τους θέλει ο κόσμος. Πάντα στις χώρες που διοργανώνουν τους Αγώνες υπάρχει μερίδα του πληθυσμού που αντιτίθεται, όμως στην Ιαπωνία υπό τον φόβο της μετάδοσης και διασποράς του κορωνοϊού η αντίθεση στη διεξαγωγή τους είναι σχεδόν καθολική. Πρόσφατες έρευνες της κοινής γνώμης έδειξαν ότι ένα ποσοστό των Ιαπώνων που υπερβαίνει το 80%, δεν θέλουν να γίνουν ούτε αυτό το καλοκαίρι οι Αγώνες.
Κατά τρίτον, θα διεξαχθούν χωρίς την παρουσία φιλάθλων στις κερκίδες των γηπέδων. Οχι παντού, είναι η αλήθεια. Σε κάποιες εγκαταστάσεις που θα φιλοξενήσουν αγώνες ποδοσφαίρου, μπέιζμπολ, σόφτμπολ και ποδηλασίας και βρίσκονται σε περιφέρειες, όπου το επίπεδο συναγερμού είναι χαμηλότερο και τα περιοριστικά μέτρα χαλαρότερα, θα επιτραπεί η είσοδος σε ντόπιους φιλάθλους. Αλλά στον κύριο όγκο των εγκαταστάσεων, που βρίσκονται στο Τόκιο και τις γειτονικές περιφέρειες και αντιπροσωπεύουν το 80% του συνολικού αριθμού τους, δεν θα μπορεί να μπει κανείς.
Κι αυτή είναι μια συνθήκη πρωτοφανής, που αλλοιώνει τη φυσιογνωμία της διοργάνωσης. Διότι, τι είναι στα αλήθεια οι Ολυμπιακοί Αγώνες; Η μεγαλύτερη αθλητική γιορτή του πλανήτη, στην οποία, εκτός από τους αθλητές, παίρνουν μέρος και οι φίλαθλοι δίνοντας το δικό τους χρώμα και παλμό. Με την παρουσία τους και τα ενσταντανέ που χαρίζουν στις κερκίδες, με τα πάρτι που στήνουν στις ζώνες των φιλάθλων και στους δρόμους της διοργανώτριας πόλης. Αν βγουν αυτοί από την εικόνα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι κάτι άλλο. Ψυχρό και ενδεχομένως αδιάφορο.
Αλλαγή πλάνων
Μετά την από κοινού απόφαση της ιαπωνικής κυβέρνησης και της ΔΟΕ για διεξαγωγή των Αγώνων κεκλεισμένων των θυρών προκειμένου να μην αναληφθεί το ρίσκο να μετατραπούν οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις σε εκκολαπτήρια του κορωνοϊού, οι ιάπωνες διοργανωτές προσπαθούν να αναπροσαρμόσουν τα πλάνα τους. Ψάχνουν να δουν τι θα κάνουν τους 20.000 εθελοντές (από το σύνολο των 70.000) που προόριζαν για την εξυπηρέτηση των θεατών στις εγκαταστάσεις, αλλά και τους 7.000 νοσηλευτές και ιατρικό προσωπικό, που είχαν προσλάβει για να ανταποκριθούν στις ανάγκες που δημιουργεί η παρουσία τόσων πολλών φιλάθλων, οι οποίοι όμως τώρα δεν υπάρχουν. Προσπαθούν να φτιάξουν από την αρχή τα δρομολόγια των τρένων και των άλλων δημόσιων μέσων μεταφοράς, αφού πλέον δεν υπάρχει τόσος φόρτος, αλλά και να πείσουν τους χορηγούς να μην υπαναχωρήσουν από τις συμφωνίες τους.
Οικονομικές απώλειες. Αυτό είναι ένα σοβαρό ζήτημα. Οι ιαπωνικές εταιρείες πλήρωσαν ένα ποσό που υπερβαίνει τα 3 δισ. δολάρια για χορηγίες στη διοργάνωση, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο κατά ένα ποσοστό περίπου 20% στο συνολικό μπάτζετ της (υπολογίζεται επισήμως στα 15,4 δισ. δολάρια, αν και κάποιοι άλλοι υπολογισμοί το ανεβάζουν σε πολύ μεγαλύτερο ύψος). Ομως βλέπουν τώρα πως οι δυνατότητες διαφήμισης των προϊόντων τους περιορίζονται δραματικά χωρίς την παρουσία φιλάθλων, αφού δεν είναι πια εφικτή η διοργάνωση προωθητικών events, που συνήθως πλαισιώνουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Και δυσανασχετούν.
Ετσι κι αλλιώς οι οικονομικές απώλειες που θα προκαλέσουν οι άδειες ολυμπιακές εγκαταστάσεις δεν είναι διόλου αμελητέες. Το κόστος από τη μη διάθεση των εισιτηρίων ανέρχεται στα 815 εκατ. δολάρια και θα βαρύνει αποκλειστικά την οργανωτική επιτροπή, καθώς η ΔΟΕ δεν εμπλέκεται σε αυτό το θέμα, παρά μόνο στα τηλεοπτικά δικαιώματα και τις χορηγίες. Μάλιστα οι διοργανωτές δεν μπορούν ούτε να αποζημιωθούν γι’ αυτό το ποσό από το συμβόλαιο που έχουν συνάψει με ασφαλιστική εταιρεία για ενδεχόμενη ακύρωση των Αγώνων, διότι έχουν χρησιμοποιήσει σχεδόν ολόκληρη την προβλεπόμενη αποζημίωση για να καλύψουν τα επιπλέον έξοδα που προκάλεσε η αναβολή τους πέρυσι το καλοκαίρι!
Τεράστια ζημιά
Πέραν αυτού, μια έρευνα του ιάπωνα οικονομολόγου Κατσουχίρο Μιγιαμότο, που δημοσιεύτηκε τον χειμώνα, ανέβαζε τη ζημιά για την ιαπωνική οικονομία από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων χωρίς θεατές στο δυσθεώρητο ύψος των 23,1 δισ. δολαρίων! Σε αυτές πάντως υπολόγιζε, εκτός των άλλων και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στον τουρισμό, την εγχώρια κατανάλωση και τους ισολογισμούς των ιαπωνικών εταιρειών-χορηγών της διοργάνωσης.
Πριν από τον κορωνοϊό. Κι όμως η προοπτική που υπήρχε γι’ αυτούς τους Αγώνες πριν από ενάμιση χρόνο, οπότε ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού, ήταν πολύ διαφορετική. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ, Τόμας Μπαχ, δεν έχανε την ευκαιρία να τονίζει ότι το Τόκιο ήταν η πιο καλά προετοιμασμένη διοργανώτρια πόλη στην ιστορία. Και οι Ιάπωνες, έχοντας επενδύσει ένα ποσό που ξεπέρασε τα 15 δισ. δολάρια προσδοκούσαν σε τόνωση της εθνικής τους υπερηφάνειας και της κυριαρχικής θέσης τους στην παγκόσμια οικονομική σφαίρα.
Ομως ο κορωνοϊός ανέτρεψε τα πάντα.
Κι όπως είπε κι ένας καθηγητής πανεπιστημίου στο Τόκιο, «το σκηνικό θυμίζει πλέον τζογαδόρο, που έχει ήδη χάσει πάρα πολλά. Αν βγει από το παιχνίδι τώρα, θα μετρά μόνο τη χασούρα του. Αν όμως μείνει, μπορεί να ελπίζει ότι θα ρεφάρει και θα πάρει τα λεφτά του πίσω». Κάτι που εξηγεί και τον λόγο για τον οποίον δεν ματαιώθηκαν οι Αγώνες…