Σεμινάρια αρχαίου θεάτρου στη σπηλιά – ησυχαστήριο του Ευριπίδη διοργανώθηκαν φέτος για πρώτη φορά στα χρονικά. Στο δαιδαλώδες σπήλαιο, μήκους δεκάδων μέτρων, που βρίσκεται στη Σαλαμίνα, αποσυρόταν, σύμφωνα με αναφορές, ο μεγάλος τραγικός για να διαλογιστεί και για να γράψει τμήματα των έργων του που παίζονται μέχρι σήμερα σε θέατρα ολόκληρου του κόσμου. Τα σεμινάρια ξεκίνησαν με τη συμμετοχή επαγγελματιών και απλών εραστών της Τέχνης ενώ τα επόμενα χρόνια φιλοδοξούν να καταστούν σημείο διεθνούς αναφοράς για τη χώρα μας, με ειδικούς του θεάτρου, σπουδαστές και φοιτητές από τα πέρατα της Γης να συρρέουν στο ιστορικό σπήλαιο για να τα παρακολουθήσουν.

Παρότι καταγόταν από τη Φλύα, το σημερινό Χαλάνδρι, ο Ευριπίδης γεννήθηκε το 485 π.Χ. σε ένα αγρόκτημα που διατηρούσαν οι γονείς του στη Σαλαμίνα – και ανέπτυξε ιδιαίτερη σχέση με την περιοχή. Γι’ αυτό και επέλεξε αυτήν την «τρομακτική και ζοφερή σπηλιά», κατά τον ρωμαίο συγγραφέα Αϋλο Γέλλιο, με θέα τον Σαρωνικό, ως καταφύγιό του.

Ακολουθώντας τα χνάρια του, 2.500 χρόνια μετά, δεκάδες άνθρωποι έδωσαν το «παρών» στα σεμινάρια αρχαίου θεάτρου που πραγματοποιήθηκαν εκεί τον Ιούλιο. Το πρόγραμμα περιελάμβανε τρίωρα θεωρητικά μαθήματα με έμφαση στο έργο του Ευριπίδη, τα οποία ολοκληρώνονταν το μεσημέρι. Ακολουθούσε ανάβαση στη σπηλιά και συνέχιση της συζήτησης με θέα την εικόνα που αντίκριζε ο μεγάλος τραγικός όταν έγραφε τα αριστουργήματά του.

Και το ιερο του Διονύσου

«Η πρώτη μου βιωματική εμπειρία στο σπήλαιο του Ευριπίδη ήταν συγκλονιστική» λέει στα «ΝΕΑ» η διδάσκουσα των σεμιναρίων Χρύσα Γεωργαντά, σκηνοθέτις με μάστερ στην αρχαία τραγωδία, η οποία ζει μόνιμα στη Μαδρίτη όπου και διδάσκει αρχαίο θέατρο. «Η πρώτη φορά που το αντίκρισα, ένα σπήλαιο χαμηλό αλλά και επικίνδυνο σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ήταν μοναδική. Για να το προσεγγίσει κάποιος πρέπει να κάνει μια ανάβαση, διάρκειας περίπου 20 λεπτών, μέσα από ένα ειδικά διαμορφωμένο μονοπάτι. Φτάνοντας εκεί δεν ακούς απολύτως τίποτα – υπάρχει μόνο η ησυχία και η απέραντη θέα στην Αίγινα.

Σε αυτό το δαιδαλώδες σπήλαιο μήκους 47 μέτρων αποσυρόταν, σύμφωνα με αναφορές, ο μεγάλος τραγικός Ευριπίδης για να διαλογιστεί και να γράψει τμήματα των έργων του που παίζονται μέχρι σήμερα σε θέατρα όλου του κόσμου

Ο Ευριπίδης δεν ήταν πολύ κοινωνικός, σύμφωνα με τις μαρτυρίες που σώζονται μέχρι σήμερα, όμως εκτός από αυτό, οι τραγωδίες έχουν σχέση με τον μύθο και ο μύθος έχει σχέση με το Σύμπαν, άρα αυτή η εμβάθυνση στα νοήματα απαιτεί διαλογισμό, δηλαδή μια επαφή με το θείο, με τον Δία – εξού και δια-λογισμός -, και η συγκεκριμένη σπηλιά είναι ένα μέρος όχι τυχαίο, ένα σημείο ιδανικό για κάτι τέτοιο», λέει η κ. Γεωργαντά. «Το γεγονός, μάλιστα, ότι από κάτω έχει χτιστεί το ιερό του Διονύσου, σημαίνει ότι οι αρχαίοι απέδιδαν στο μέρος αυτό μια ιδιαίτερη ενέργεια, κάτι που το νιώθουμε κι εμείς σήμερα αλλά δεν ξέρουμε πού να το αποδώσουμε», προσθέτει. Αυτήν την επίδραση του τόπου στον άνθρωπο διαπίστωσε η κ. Γεωργαντά και στους συμμετέχοντες στα σεμινάρια, όπως λέει. «Ολοι αισθάνονταν εντυπωσιασμένοι ενώ αρκετοί μετά το πρώτο μάθημα έφεραν και τα παιδιά τους, εφηβικής ηλικίας, για να παρακολουθήσουν», σημειώνει.

Η ιδέα των σεμιναρίων στη σπηλιά του Ευριπίδη γεννήθηκε όταν η Χρύσα Γεωργαντά συνάντησε έναν παλιό κάτοικο της Σαλαμίνας που έχει αφιερώσει σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του στην καταγραφή της ιστορίας του νησιού. Ηταν εκείνος, ο Αχιλλέας Μπιθιζής, που τη «σύστησε» με το σπήλαιο ενώ στη συνέχεια η ίδια συζήτησε το θέμα με την Αντζελα Γκερέκου, πριν ακόμη εκείνη αναλάβει τη θέση της προέδρου στον ΕΟΤ. «Το πήρε πάρα πολύ ζεστά και ήταν αποφασισμένη εξ αρχής να κάνουμε κάτι», λέει η κ. Γεωργαντά. «Αλλωστε η Σαλαμίνα είναι ένα υποτιμημένο νησί, παρά τη μεγάλη ιστορική της σημασία. Η ναυμαχία που έλαβε χώρα εκεί ανέκοψε την πορεία των Περσών επηρεάζοντας ουσιαστικά τη μετέπειτα ιστορία της Ευρώπης. Θα μπορούσε, λοιπόν, να αναδειχθεί σε διεθνή πόλο έλξης πολιτιστικού τουρισμού. Σε αυτό εντάσσουμε και την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση διήμερων ή τριήμερων σεμιναρίων αρχαίου θεάτρου για πιο ειδικό κοινό στο σπήλαιο του Ευριπίδη». Την ευθύνη της φετινής διοργάνωσης είχε ο Δήμος Σαλαμίνας ενώ η δράση τελούσε υπό την αιγίδα του ΕΟΤ.

Τελευταία Νέα