Αναζήτηση
Ηιστορία και το success story του Γιάννη Αντετονκούνμπο και της οικογένειάς του στο NBA άγγιξε και συγκίνησε τους έλληνες συμπατριώτες του. Ωστόσο η πραγματικότητα δεν κυλά πάντα ομαλά και για τους υπόλοιπους Αφροέλληνες. «Αφροέλληνες θα πει: έχω ρίζες από την Αφρική, αλλά είμαι γεννημένος εδώ». Οπου «εδώ» είναι Ελλάδα και η περιοχή της Φωκίωνος Νέγρη στην Κυψέλη, μπροστά από το γλυπτό σιντριβάνι της οποίας ο νεαρός κάτοικος μιλάει στον φακό του σκηνοθέτη Μενέλαου Καραμαγγιώλη στο πλαίσιο της ταινίας του «Afro-Greeks». Ο τίτλος της ταινίας είναι μια δημόσια δήλωση και παραδοχή του δικαιώματός τους να ονομάζονται Αφροέλληνες.
«H ταινία έχει πρωταγωνιστές μετανάστες από την Αφρική στην Ελλάδα που ζουν αόρατοι και προσπαθούν να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία. Η ταινία αυτή ξεκίνησε το 2015 με στόχο να αποκτήσουν όνομα και φωνή οι “αόρατοι” της Κυψέλης, στην Αθήνα, που διεκδικούν το δικαίωμα να είναι Ελληνες με αφρικανική καταγωγή. Καθώς ζούσα στην Κυψέλη είχα παρατηρήσει ότι η αφρικανική κοινότητα αναζητούσε αφορμές συνεύρεσης για να κάνουν κάτι. Από το αυτονόητο, να ντυθούν με τα καλά τους και να χορέψουν ή να συναντηθούν για να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να βρουν λύση μεταξύ τους. Είχα παρακολουθήσει τις συναντήσεις τους στην καθολική εκκλησία της Κυψέλης και από αυτή την πραγματικότητα που έβλεπα μπροστά μου θέλησα να δημιουργήσω κάποιες δυνατότητες να εμφανιστούν και παραέξω. Τότε, το 2015, κανείς δεν χρηματοδοτούσε εύκολα μία τέτοια ιδέα» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο σκηνοθέτης. Ο ίδιος επισημαίνει ότι η πρώτη φορά που ακούστηκε δημόσια η λέξη Αφροέλληνες ήταν το 2011 σε τραγούδι του MC Yinka (Μανώλης Αφολάνιο). Και η δεύτερη, το 2018, στην Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, στο πλαίσιο της σειράς ανοιχτών συζητήσεων Athens Dialogues σε οργάνωση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όταν προβλήθηκε ένα πρώτο βίντεο από τους «Afro-Greeks» του Καραμαγγιώλη. Σε επόμενη μορφή του παρουσιάστηκε ως εγκατάσταση στον χώρο της Κυψέλης We Need Books , όπου γίνονται μαθήματα ελληνικών και λειτουργεί βιβλιοθήκη για μετανάστες. Καθώς και στην καθολική εκκλησία Κυψέλης.
Η αφρικανική κοινότητα
Η ταινία «Afro-Greeks» από τότε έχει εξελιχθεί σε μία ανοιχτή διαδικασία καλλιτεχνικού εγχειρήματος που ακολουθεί και καταγράφει την αφρικανική κοινότητα της Αθήνας. Το έργο «AfroGreeks» κινηματογραφείται εδώ και 5 χρόνια από τον Μενέλαο Καραμαγγιώλη και την ομάδα Døcumatism με στόχο να εκτεθεί ως βιντεοεγκατάσταση που θα περιέχει ζωντανές εκδηλώσεις με αφροέλληνες καλλιτέχνες. Μέχρι σήμερα οι 120 αφροέλληνες που πρωταγωνιστούν στα βίντεο της εγκατάστασης του έργου ζουν και δουλεύουν στην Αθήνα, διεκδικούν το δικαίωµα να είναι καλλιτέχνες και πασχίζουν µε κάθε τρόπο να εκφραστούν. Οπως ο Μίκελ και η Πέγκυ που βιοπορίζονται, εκείνος ως διανομέας , εκείνη ως κομμώτρια, διεκδικώντας ωστόσο το δικαίωμα να είναι έλληνες καλλιτέχνες. Και ο Ελληνονιγηριανός Νίκος Οντουμπιτάν, από την ΜΚΟ Generation 2.0, η οποία βοηθά παιδιά δεύτερης γενιάς μεταναστών στην Ελλάδα.
Ομάδα δράσης. Μέσα από αυτήν την ομάδα των πρωταγωνιστών του «Afro-Greeks» δημιουργήθηκε και μία ομάδα δράσης που καθοδηγεί τα άλλα μέλη της κοινότητας βρίσκοντας λύσεις για να σπάσει το περιθώριο και η απομόνωσή τους καθώς βρίσκουν δίαυλο επικοινωνίας στα social media και το hashtag #TheAfroGreeks. Παράλληλα γίνεται διερεύνηση της έννοιας Αφροέλληνες, ανοίγοντας μεταξύ τους συζήτηση για τις συνθήκες με τις οποίες ορίζουν οι ίδιοι τους εαυτούς τους ως Αφροέλληνες: ως παιδιά μεταναστών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, ως μέλη οικογενειών που έζησαν στην Ελλάδα και τώρα διαμένουν σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Ο Νίκος Οντουμπιτάν σχολιάζει σε δημοσίευμα της γαλλικής «Le Monde» πως θα ήθελε η δημοσιοποίηση της καριέρας του Γιάννη Αντετονκούνμπο από τα ΜΜΕ να ανοίξει επιτέλους τη συζήτηση στην Ελλάδα για τους Αφροέλληνες, για αυτά τα παιδιά χωρίς ελληνική εθνικότητα που μεγαλώνουν στη χώρα και για την ανάγκη κοινωνικής ενσωμάτωσής τους. «Ολοι αυτοί οι νέοι που σπουδάζουν για να γίνουν γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί και που υπερβαίνουν τα εμπόδια σε μια χώρα της οποίας η προτεραιότητα δεν είναι η κοινωνική ένταξη αξίζουν να αναδειχθούν» τονίζει ο Νίκος Οντουμπιτάν.
