Από τη στιγμή που άρχισαν να κυκλοφορούν τα πρώτα συμπεράσματα της έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, το internet έχει πλημμυρίσει από δυσάρεστες ειδήσεις για το κλίμα – λες και δεν έφταναν οι δυσάρεστες ειδήσεις που ήδη μας δίνει το κλίμα σε live μετάδοση.
Στάθμη της θάλασσας που ανεβαίνει απειλητικά, θερμοκρασίες που είναι βέβαιο ότι θα σπάσουν κάθε προγενέστερο ρεκόρ ανεξάρτητα από το πώς θα κινηθεί η ανθρωπότητα στο άμεσο ή και απώτερο μέλλον, λειψυδρία που θα οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπους στην επισιτιστική επισφάλεια, πυρκαγιές που ήδη αρχίζουν να γίνονται πιο βίαιες, με τη NASA να ανακοινώνει ότι για πρώτη φορά στην ιστορία οι καπνοί της καμένης Σιβηρίας έφτασαν μέχρι το Βόρειο Πόλο.
Φυσικά, δεν ενημερωθήκαμε τώρα για πρώτη φορά για την κλιματική αλλαγή. Θα έπρεπε να προετοιμαζόμαστε για ακραία καιρικά φαινόμενα που έρχονται ως συνέπειές της εδώ και χρόνια, αλλά και να κάνουμε γενναία βήματα για την αποτροπή της.
Αυτό, φυσικά, δεν συνέβη – ούτε στο πρόσφατο παρελθόν, ούτε μερικά χρόνια νωρίτερα.
Πλέον, το να αποκαλέσει κανείς ζοφερές τις προβλέψεις για το μέλλον μας σίγουρα υποτιμά τη βαρύτητά τους.
Πώς θα μεταφραστούν, όμως, για την καθημερινότητά μας σε δέκα, είκοσι ή πενήντα χρόνια;
Καθώς η κλιματική αλλαγή πρόκειται να πλήξει με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό την κάθε επιμέρους γωνιά του πλανήτη, οι συνθήκες που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε όταν οι επιπτώσεις της πλέον θα αποτελούν τη νέα μας καθημερινότητα, θα κρίνουν και τα μέτρα που θα έπρεπε ήδη να έχουμε αρχίσει να λαμβάνουμε.
Προκειμένου να καταστήσει σαφέστερα τα συμπεράσματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής, αλλά και να ευαισθητοποιήσει για την πραγματική τους σημασία, το National Geographic δημιούργησε μια διαδραστική σελίδα, όπου ο καθένας μπορεί να δει πώς περίπου αναμένεται να επηρεαστεί η περιοχή στην οποία ζει από την περιβαλλοντική καταστροφή μέχρι το 2070.
Το National Geographic συγκέντρωσε στοιχεία για 2.500 κατοικημένες περιοχές του πλανήτη, τα οποία στη συνέχεια οπτικοποίησε δημιουργώντας έναν εύχρηστο οδηγό. Για την Ελλάδα, εξέτασε τις συνθήκες που θα επικρατούν σε πενήντα χρόνια στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και τη Λάρισα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εκτιμήσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής μπορεί να είναι εξαιρετικά δυσοίωνες – για παράδειγμα, το κλίμα 90 πόλεων σε όλο τον κόσμο ενδέχεται να καταστεί τόσο ακραίο, ώστε να μην θυμίζει κανέναν από τους σημερινούς τύπους κλίματος – όμως δεν μεταφράζονται αναγκαστικά στον Αρμαγεδδώνα που προαναγγέλλει.
Για αυτό και στο τέλος κάθε περιγραφής του σκοτεινού μας μέλλοντος, αξιολογεί τον κίνδυνο που διατρέχει μια περιοχή βάσει δύο παραμέτρων: Πόσο εκτεθειμένος είναι ο πληθυσμός της στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, και τι περιθώριο έχει η εκάστοτε χώρα για τη λήψη μέτρων που θα αμβλύνουν αυτό τον κίνδυνο.
Και η χώρα μας, όπως τονίζεται ξανά και ξανά, είναι σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή σε σχέση με το μέσο όρο.
Εδώ μπορείτε να συγκρίνετε τις προβλέψεις για την Ελλάδα με περιοχές σε όλο τον πλανήτη.
Αθήνα
Μπορεί συχνά να μετατρέπεται σε καμίνι, όμως η Αθήνα βρίσκεται σε ζώνη εύκρατου κλίματος, που χαρακτηρίζεται από ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Το National Geographic τονίζει πως πρόκειται για έναν ιδανικό τύπο κλίματος, χωρίς πολύ ζέστη ή κρύο, με διακριτές εποχές και αρκετές βροχοπτώσεις για την ανάπτυξη φυτών.
Όμως μέχρι το 2070, τα πράγματα θα έχουν αλλάξει. Θα έχουν αλλάξει τόσο, που είναι πιθανό η Αθήνα να βρίσκεται πλέον σε μια εντελώς διαφορετική κλιματική ζώνη: Εκείνη της θερμής στέπας, που ανήκει στα ξηρά και θερμά κλίματα.
Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, πρόκειται για ένα κλίμα που ήδη απαντάται στη χώρα μας, όμως εντελώς μεμονωμένα στην περιοχή του Πειραιά.
Το 2070, όμως, θα έχει επικρατήσει σχεδόν σε ολόκληρη την Αττική, όπως επίσης και σε εκτεταμένα τμήματα της Εύβοιας. Σε περιοχές με κλίμα θερμής στέπας, η βροχή και το χιόνι εξατμίζονται πριν φτάσουν στο έδαφος ή απορροφώνται σχεδόν πλήρως από τα φυτά. Η ξηρασία είναι η «καρδιά» του κλίματος αυτών των περιοχών, ενώ οι θερμοκρασίες τους μπορούν να παρουσιάσουν μεγάλες διακυμάνσεις.
Ουσιαστικά, οι στέπες είναι έρημοι που δέχονται αρκετό νερό ώστε να συντηρήσουν χαμηλή βλάστηση, όχι όμως και δέντρα ή μεγάλα ξυλώδη φυτά, με την εξαίρεση των περιοχών από όπου περνούν ποτάμια.
Στις θερμές στέπες δεν υπάρχει εποχή κατά την οποία οι θερμοκρασίες να πέφτουν κάτω από το μηδέν.
Σύμφωνα με το National Geographic, η μέση θερμοκρασία της Αθήνας αναμένεται να αυξηθεί κατά τρεις περίπου βαθμούς για τον χειμώνα και κατά τέσσερις για το καλοκαίρι, αύξηση ικανή να επηρεάσει σημαντικά τα αποθέματα νερού, τη γεωργία, τις υποδομές και πολλές άλλες ζωτικής σημασίας πτυχές της καθημερινότητας.
Οι ημέρες καύσωνα ενδέχεται να φτάσουν ακόμη και τις 69 τον χρόνο, ενώ εκτιμάται πως οι χειμερινές βροχοπτώσεις θα μειωθούν και οι θερινές θα αυξηθούν.
Η Αθήνα διατρέχει υψηλό κίνδυνο από την κλιματική αλλαγή, όμως η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση σε σχέση με άλλες χώρες στην προσπάθειά της να προσαρμοστεί στις προκλήσεις της.
Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη, αναφέρει το National Geographic, βρίσκεται σε κλιματική ζώνη ψυχρής στέπας. Αυτό σημαίνει ότι το κλίμα της είναι ξηρό, όμως η θερμοκρασία της πέφτει κάτω από το μηδέν τουλάχιστον επί ένα μήνα το χρόνο.
Μέχρι το 2070, όμως, θα έχει μετατραπεί και εκείνη σε θερμή στέπα, με τη θερμοκρασία της να σημειώνει αύξηση της τάξης των τριών βαθμών Κελσίου τον χειμώνα και των έξι βαθμών Κελσίου ως προς τη μέγιστη μέση τιμή της στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Οι ημέρες καύσωνα θα μπορούσαν να φτάσουν τις 78, ενώ ο υετός αναμένεται να σημειώσει μείωση τόσο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όσο και το καλοκαίρι.
Η πόλη, πάντως, διατρέχει χαμηλότερο κίνδυνο από την Αθήνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, καθώς ο πληθυσμός της είναι λιγότερο ευάλωτος στις επερχόμενες αλλαγές.
Πάτρα
Η Πάτρα διακρίνεται από εύκρατο κλίμα, με ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Και θα παραμείνει στον συγκεκριμένο τύπο κλίματος, όμως στο μέλλον θα θυμίζει λιγότερο τον εαυτό της και περισσότερο το Καραΐσαλι, μια πόλη στα βάθη της Τουρκίας.
Η μέση θερμοκρασία της θα σημειώσει αύξηση της τάξης των τριών βαθμών στη διάρκεια του χειμώνα και των έξι βαθμών στη διάρκεια του καλοκαιριού, με τις ημέρες καύσωνα να είναι πιθανό να αγγίξουν τις 46 το χρόνο.
Επιπλέον, οι βροχοπτώσεις θα σημειώσουν μείωση τόσο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όσο και το καλοκαίρι.
Η πόλη θεωρείται ότι διατρέχει υψηλό κίνδυνο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Λάρισα
Η Λάρισα έχει πολλά κοινά στοιχεία με τη Θεσσαλονίκη, όσον αφορά τον τύπο του κλίματός της αυτή τη στιγμή – αλλά και τα όσα της επιφυλάσσει το μέλλον.
Σήμερα είναι μια ψυχρή στέπα, όμως πενήντα χρόνια αργότερα θα είναι πλέον θερμή, θυμίζοντας, σύμφωνα με το National Geographic, τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν αυτή τη στιγμή στο Λαγκουάτ της Αλγερίας.
Η μέση θερμοκρασία πρόκειται να σημειώσει αύξηση περίπου τριών βαθμών στη διάρκεια του χειμώνα και έξι βαθμών στη διάρκεια του καλοκαιριού, με τον καύσωνα να απειλεί να φτάσει τις 78 ημέρες το χρόνο. Οι βροχοπτώσεις αναμένεται να σημειώσουν μείωση τόσο στη διάρκεια του χειμώνα όσο και στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Πάντως η πόλη σε γενικές γραμμές εκτιμάται πως διατρέχει μέτριο κίνδυνο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Αν οι προβλέψεις σας ακούγονται εφιαλτικές, ώρα να το ξανασκεφτείτε.
Όπως τονίσαμε, οι ειδικοί εκτιμούν ότι η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει επαρκώς την κατάσταση, είτε αυτό μεταφράζεται στην αποτροπή των χειρότερων από αυτές τις εξελίξεις, είτε στην προστασία των κατοίκων της από τις επιπτώσεις τους.
Άλλα κράτη, όπως το Βιετνάμ, το Ιράν, η Μαλαισία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράκ, θα έρθουν αντιμέτωπα με κλιματικές συνθήκες που δεν έχουν προηγούμενο για την ανθρώπινη εμπειρία στον πλανήτη. Και κανείς δεν γνωρίζει ακόμη τι ακριβώς σημαίνει αυτό.