Οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές, ιδίως αυτές σε Αττική και Εύβοια, ανέδειξαν για μία ακόμη φορά τον καθοριστικό ρόλο του εθελοντικού κινήματος σε περιόδους μεγάλων κρίσεων. Οι εικόνες με εθελοντές πυροσβέστες να ρίχνονται στη μάχη με τις φλόγες με αυταπάρνηση και η είδηση του τραγικού χαμού του 38χρονου Βασίλη Φιλώρα στη μεγάλη φωτιά της Βαρυμπόμπης, όμως, ανέδειξαν και μια χρόνια αβλεψία της πολιτείας: την έλλειψη θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των κοινωφελών οργανισμών, των ΜΚΟ, των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών κ.ο.κ, αλλά και τη χαώδη καταγραφή τους, στην οποία εμπλέκονται σήμερα εννέα υπουργεία. Ενδεικτικό του κατακερματισμού του πλαισίου που τις διέπει είναι ότι ο νόμος που καθορίζει τις σχέσεις κράτους-οργανώσεων προσδιορίζεται από νόμο του… Ελευθερίου Βενιζέλου (ν. 281/1914), ενώ η έννοια των ΜΚΟ προσδιορίζεται από τον ν. 2731/1999 του υπουργείου Εξωτερικών.

Το κενό αυτό στοχεύει να καλύψει η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών με ένα νομοσχέδιο που προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αναλυτική καταγραφή των εθελοντών και των οργανώσεων στις οποίες ανήκουν σε ένα σύγχρονο και συνεχώς ενημερωμένο μητρώο μέσω του ηλεκτρονικού εργαλείου της Εργάνης. Ταυτόχρονα, επιδιώκεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη νομοθετική κατοχύρωση της εθελοντικής απασχόλησης, αποσαφηνίζεται το νομικό καθεστώς των εθελοντών και για πρώτη φορά διασφαλίζεται η ασφαλιστική τους κάλυψη.

Μπαίνει τάξη

Κατά τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη το σχέδιο νόμου θα βάλει τάξη στο άναρχο τοπίο που επικρατεί στο πεδίο του εθελοντισμού. Παράλληλα, μέσω αυτού, επιβάλλεται τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και της υγειονομικής ασφάλειας και καθορίζονται οι ευθύνες του φορέα εθελοντικής απασχόλησης. Εξάλλου, στόχος του νομοσχεδίου είναι και η μελλοντική αποφυγή θλιβερών φαινομένων που παρατηρήθηκαν στις πρόσφατες πυρκαγιές όταν επιτήδειοι, εκμεταλλευόμενοι την απουσία σχετικού μητρώου, ενήργησαν ως εμπρηστές υπό τον μανδύα του «εθελοντή».

Αναλυτικότερα, το νομοσχέδιο που θα παρουσιαστεί στο προσεχές Υπουργικό Συμβούλιο, εκτός από τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τις σχέσεις κράτους-κοινωνίας πολιτών και τη χαρτογράφηση των οργανισμών, επιδιώκει διαφάνεια λειτουργίας, χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, λογοδοσία όταν χρηματοδοτούνται από το Δημόσιο, παροχή κινήτρων για δημιουργία σοβαρών και ισχυρών οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών και φορολογικών κινήτρων για δωρεές υπέρ κοινωφελών σκοπών.

Οσον αφορά τη δημιουργία θεσμικού πλαισίου, από το υπουργείο Εσωτερικών εξηγούν ότι μέσω αυτού θα επιτευχθεί ο καθορισμός της έννοιας και της νομικής μορφής των οργανώσεων, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η σύνδεση με την κοινωνία καθώς και η ανεξαρτησία από το κράτος. Εξάλλου, τα φορολογικά κίνητρα θα «ξεκλειδώνουν» μόνο εφόσον αυτές είναι εγγεγραμμένες στο προαναφερθέν μητρώο και θα αντεπεξέρχονται σε μια σειρά από υποχρεώσεις, όπως η διενέργεια οικονομικών ελέγχων από ελεγκτές για κάθε κρατική χρηματοδότηση.

Η δε χαρτογράφησή τους προβλέπει την καταχώριση σε δημόσια βάση δεδομένων όλων των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, η οποία θα συνεπάγεται την ελεύθερη πρόσβαση από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο στις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων.

Καλύτερη αξιοποίηση

«Το κίνημα του εθελοντισμού που δραστηριοποιείται στην πατρίδα μας αποτελεί έναν σημαντικό βραχίονα για την ανάδειξη και την αντιμετώπιση καθημερινών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι τοπικές μας κοινωνίες. Το έργο τους είναι αναμφισβήτητα πολύτιμο και το κράτος οφείλει να το αξιοποιήσει δημιουργώντας το ρυθμιστικό πλαίσιο εκείνο που θα επιτρέψει στις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και στους εθελοντές να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε αγαστή συνεργασία με τον κρατικό μηχανισμό», σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο υπουργός Εσωτερικών και συμπληρώνει: «Με το παρόν σχέδιο νόμου βάζουμε μία τάξη στον μέχρι πρότινος άναρχο αυτό χώρο στοχεύοντας ακριβώς στην αξιοποίηση των εθελοντικών υπηρεσιών μέσα από ένα σύγχρονο νομοθετικό πλέγμα, που θα διασφαλίζει αφενός την αναγκαία ασφαλιστική κάλυψη των ανθρώπων αυτών και αφετέρου τη μέγιστη αξιοποίηση της δράση τους μέσα από συνθήκες απόλυτης διαφάνειας και σύννομου χαρακτήρα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας είναι από τους ουραγούς στην Ευρωπαϊκή Ενωση στη συμμετοχή πολιτών σε εθελοντικές ομάδες, καθώς το ποσοστό τους δεν ξεπερνά το 10%, τη στιγμή που σε χώρες όπως η Αυστρία, η Σουηδία και η Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 40%. Αντίστοιχα χαμηλή είναι όμως και η συμβολή της εθελοντικής εργασίας στο ελληνικό ΑΕΠ. Βάσει των στοιχείων της έκθεσης «Volunteering in the EU» για λογαριασμό της Κομισιόν, η συμβολή αυτή δεν ξεπερνά το 0,1%, όταν στις τρεις χώρες που αναφέρθηκαν πιο πάνω συμβάλλει από 3% έως 5%. Στον Καναδά, δε, συμβάλλει κατά 8,3%, δηλαδή όσο ο κατασκευαστικός και ο τραπεζικός κλάδος μαζί.

Τελευταία Νέα