Μίκης Θεοδωράκης και Μάνος Χατζιδάκις ή Μάνος Χατζιδάκις και Μίκης Θεοδωράκης.
Οι δύο σημαντικότεροι ίσως έλληνες συνθέτες από την αρχή της πορείας τους μέχρι το τέλος, διαχώρισαν τα μουσικά μονοπάτια τους και το ίδιο έκανε και το κοινό τους.
Ή μήπως όλο αυτό ήταν ένας αστικός μύθος της εποχής και τους δύο άντρες συνέδεαν πολλά περισσότερα απ΄όσα τους χώριζαν;
Από την πρώτη δισκογραφική εμφάνιση του Μίκη Θεοδωράκη με τον «Επιτάφιο» το 1960, η οποία είχε χαρακτηριστεί από τον Χατζιδάκη, όπως χαρακτηριστικά γράφει το musicpaper.gr ως «εξάμβλωμα», αντιδρώντας στην σκληρότητα της λαϊκής φωνής του Γρηγόρη Μπιθικώτση, αλλά και στην απόδοση του ποιητικού έργου του Γιάννη Ρίτσου με μπουζούκι, και η ταυτόχρονη κυκλοφορία του έργου από τον Μάνο Χατζιδάκι (πάλι σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη) με την φωνή της Νανάς Μούσχουρη σε μία περισσότερο «δυτικοευρωπαϊκή» απόδοση, ξεκίνησε ένας διαχωρισμός των δύο συνθετών ο οποίος κρατάει μέχρι σήμερα:
Ο λυρικός Χατζιδάκις και ο πομπώδης Θεοδωράκης.
Είναι όμως στ’αλήθεια έτσι;
Ένας από τους κατάλληλους να μιλήσει γι’ αυτό είναι ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις.
Ακολουθεί απόσπασμα από ραδιοφωνική εκπομπή του συνθέτη στο Τρίτο Πρόγραμμα την περίοδο 1978-1979 στην οποία μας αποκαλύπτει τον «άγνωστο» φίλο του Μίκη Θεοδωράκη:
O Μίκης Θεοδωράκης με μια ματιά
Ο Μίκης (Μιχαήλ) Θεοδωράκης (Χίος, 29 Ιουλίου 1925) ήταν Έλληνας συνθέτης, στιχουργός, διευθυντής ορχήστρας και πολιτικός, κρητικής και μικρασιάτικης καταγωγής.
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες μουσικοσυνθέτες.
Ως πολιτικός υπήρξε υπουργός και τέσσερις φορές εκλεγμένος βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου με το Κ.Κ.Ε και την Ν.Δ, ενώ παράλληλα ήταν ακτιβιστής τιμημένος με το Βραβείο Ειρήνης Λένιν το 1983.
Έχει ασχοληθεί με όλα τα είδη της μουσικής, ενώ έχει συνθέσει τον ίσως πιο αναγνωρίσιμο ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι “Ζορμπάς” (1964), βασισμένο σε παραδοσιακή κρητική μουσική. Επίσης έχει ασχοληθεί με την κλασική μουσική γράφοντας συμφωνίες, ορατόρια, μπαλέτα, όπερες και μουσική δωματίου.
Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, η Τζόαν Μπαέζ και η Εντίθ Πιάφ, ενώ έχει γράψει μουσική για γνωστές ταινίες όπως: Φαίδρα (1962), Αλέξης Ζορμπάς (1964), Ζ (1969) και Σέρπικο (1973). Το 1970, για τη μουσική στη ταινία Ζ, του απονεμήθηκε το βραβείο BAFTA για πρωτότυπη μουσική, ενώ ήταν υποψήφιος στην ίδια κατηγορία του 1974, για την ταινία State of Siege, και το 1975, για την ταινία Serpico. Επίσης ήταν υποψήφιος για Γκράμι το 1966 και το 1975 για το μουσικό θέμα των ταινιών Ζορμπάς και Serpico αντίστοιχα.
Το πιο σημαντικό του έργο θεωρείται η μελοποιημένη ποίηση, χρησιμοποιώντας ως στίχους ποιήματα βραβευμένων ποιητών ελληνικής και ξένης καταγωγής, όπως οι Γιάννης Ρίτσος (Βραβείο Ειρήνης Λένιν 1976), Γιώργος Σεφέρης (Νόμπελ 1963), Πάμπλο Νερούδα (Νόμπελ 1971), Οδυσσέας Ελύτης (Νόμπελ 1979).
Το 2000 προτάθηκε για βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.