Η μεγαλύτερη υπηρεσία που μπορεί να κάνει κάποιος στους Έλληνες είναι να τους ενώσει. Ο άνθρωπος που προσφέρει το αγαθό της ενότητας μπορεί να γκρεμίζει τα χάρτινα μεν αλλά υπαρκτά φράγματα που υψώνουν μπροστά στους πολίτες οι καιροί, οι ερμηνείες για το κοινό καλό και οι ιδεολογικές επιλογές και να τους δείχνει την ισχύ του έθνους, που πολλαπλασιάζεται όποτε υπάρχει ομόνοια. Ο Μίκης Θεοδωράκης κατόρθωσε να κάνει αυτό το καλό.
Η Τέχνη του Μίκη Θεοδωράκη ήταν τόσο δυνατή, βαθιά ελληνική και συνάμα πρωτοπόρα ώστε δεν γινόταν να μην συγκινήσει, να μην γεμίσει τις καρδιές των ακροατών με ενέργεια. Μπόρεσε να πάρει τους φίλους της μουσικής του από το χέρι για να τους ξεναγήσει στον χώρο της ποιητικής παραγωγής της πατρίδας μας. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ο Μίκης Θεοδωράκης έστειλε μήνυμα ενότητας στον λαό μας ακόμα και με την επιλογή των ποιητών που μελοποίησε. Δεν περιόριζε το καλλιτεχνικό του όραμα στον ιδεολογικό ορίζοντα της Αριστεράς στην οποία αναμφίβολα ανήκε. Μελοποίησε Γιάννη Ρίτσο και Τάσο Λειβαδίτη, που βρίσκονταν στη δική του πλευρά του πολιτικού φάσματος και Οδυσσέα Ελύτη και Γιώργο Σεφέρη, που βρίσκονταν σε άλλη.
Ούτως ή άλλως, ο Μίκης Θεοδωράκης δεν πέρασε στις καρδιές των Ελλήνων ως ένας στρατευμένος καλλιτέχνης κάποιου κόμματος αλλά ως ένας αρχιστράτηγος της μουσικής σύνθεσης, πέρα και πάνω από τα κόμματα. Από τις νότες του ανάβλυζε μια τόσο έντονη ελληνικότητα, που μάγεψε και τον κόσμο ολόκληρο. Η ελληνική τέχνη δεν γοητεύει την παγκόσμια κοινότητα ως ένα πιστό και ευφάνταστο αντίγραφο της δυτικής ή κάποιας άλλης τέχνης αλλά γι’ αυτό που είναι, για την αυθεντικότητά της. Ο Παρθενώνας, το μαντείο της Δωδώνης, ο αναβάτης του Αρτεμισίου, η Αφροδίτη της Μήλου, τα κυκλαδικά ειδώλια, η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, τα ασβεστωμένα ξωκκλήσια στο Αιγαίο για την ελληνική γραμμή τους έλκουν το ενδιαφέρον των πολιτισμένων ανθρώπων σ’ Ανατολή και Δύση. Τα παραπάνω συμπυκνώθηκαν και εκφράστηκαν μουσικά στις δημιουργίες του Μίκη Θεοδωράκη, που τα ένωσε όλα ιδεατά με το αστείρευτο ταλέντο και τη φαντασία του.
Επίσης, πρέπει να πιστωθεί σ’ αυτή την τιτάνια μορφή της ελληνικής τέχνης ότι δεν δίσταζε να κινηθεί, ακόμα και πολιτικά, πέρα από την «γραμμή» που νόμιζαν ορισμένοι πως θα έπρεπε να τον περιορίζει. Εξέφραζε όσα πίστευε με πάθος και στεντόρεια φωνή κι ας πίκραινε όλους όσοι τον θεωρούσαν δεδομένο.
Η Ελλάδα και ο κόσμος οφείλουν στον Μίκη Θεοδωράκη ένα μεγάλο ευχαριστώ για όλα όσα προσέφερε. Το σώμα του παραδίδεται στην ελληνική γη, η ψυχή του στον Κύριο και η μουσική του στην ανθρωπότητα.
Καλό κατευόδιο!