Πριν από ακριβώς 64 χρόνια, στις 4 Οκτωβρίου 1957 η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου από τους Σοβιετικούς αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο βήμα της ανθρωπότητας για την εξερεύνηση του διαστήματος.
To όνομά του προέρχεται από τη ρωσική λέξη спутник (sputnik) που σημαίνει δορυφόρος.
Ο Σπούτνικ ήταν ουσιαστικά μία ασημένια σφαίρα, διαμέτρου 58 εκατοστών με τέσσερις εξωτερικές κεραίες και εκτοξεύτηκε από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακσταν με έναν πύραυλο R-7.
Η είδηση της εκτόξευσής του, εν μέσω μάλιστα Ψυχρού Πολέμου, άφησε άφωνο ολόκληρο τον πλανήτη.
Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» της 5ης Οκτωβρίου 1957
«Όλα τα διεθνή θέματα παρηγκωνήσθησαν αιφνιδίως και ελησμονήθησαν πλήρως αμέσως μετά την επίσημον ανακοίνωσιν της Μόσχας περί εξαπολύσεως του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης, ο οποίος κίνηειται αυτήν την στιγμήν κυκλικώς περί την υδρόγειον με ταχύτητα 18 χιλιάδων μιλίων την ώραν.
»Οι επιστήμονες της Δύσεως κατελήφθησαν εξ απίνης και όλα τα αστεροσκοπεία του κόσμου ετέθησαν εις συναγερμόν. Κορυφαίοι Αμερικανοί σοφοί συνεχάρησαν τους Ρώσσους συναδέλφους των διά το κατόρθωμά των. (…)
Γιγαντιαίον Βήμα
«Οι Σοβιετικοί έδρασαν κατά τρόπον δραματικόν, επιδιώκωντες προφανώς προπαγανδιστικά οφέλη διά της δημιουργίας της εντυπώσεως ότι προηγούνται όλων εις την επιστήμην.
»Ανεξαρτήτως όμως αυτού είναι αληθές ότι επέτυχον το πρώτον γιγαντιαίον βήμα εις το διάστημα και κατενίκησαν τους πάντας, θέσαντες τον άνθρωπον εις την αρχήν των διαπλανητικών πτήσεων.
»Οι Αμερικανοί, κινηθέντες βραδύτερον, κατελήφθησαν εξ απροόπτου. Την προσεχή άνοιξιν πρόκειται να εξαπολύσουν έξη αμερικανικούς τεχνητούς δορυφόρους, τους οποίους έχουν περιγράψει εις λεπτομέρειας.
»Οι Ρώσσοι, εργασθέντες μυστικώς και αθορύφως κατέκτησαν τα πρωτεία. Το μέγα επιστημονικόν γεγονός, του οποίου προφανής είναι η πολιτική σημασία, μετεδόθη την 11ην νυκτερινήν, με την εξής ανακοίνωσιν και του Πρακτορείου “Tας”:
Επί πολλά έτη εις την Σοβιετικήν Ένωσιν δειξήγοντο εργασίαι διά την κατασκευήν τεχνητών δορυφόρων της Γης. Ως ανεφέρθη προ καιρού εις τον τύπον, η πρώτη εξαπόλυσις τοιούτων δορυφόρων εις την Σοβιετικήν Ένωσιν, εσχεδιάσθη εν τω πλαισίω του προγραμμάτος του Διεθνούς Γεωφυσικού Έτους.
Αποτέλεσμα της εντόνου, μεγάλης κλίμακος ερεύνης της διεξαχθείσης υπό των Σοβιετικών Ινστιτούτων και Οργανισμώ Σχεδίων, ο πρώτος εις τον κόσμον τεχνητός δορυφόρος της Γης κατασκευάσθη εις την Σοβιετικήν Ένωσιν.
Την 4ην Οκτωβρίου του 1957, ο πρώτος τοιούτος δορυφόρος εξαπελύθη από την Σοβιετικήν Ένωσιν».