Η απερχόμενη Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ είναι το πρόσωπο που μονοπωλεί το ενδιαφέρον διεθνώς καθώς αποχωρεί από την πρώτη γραμμή της πολιτικής μετά από 16 χρόνια. Μία από τις βιογραφίες της είναι και αυτή της Κάτι Μάρτον, που υπήρξε σύζυγος του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, και εργάστηκε τέσσερα χρόνια για να σκιαγραφήσει το ανθρώπινο και όχι το πολιτικό πορτραίτο της Σιδηράς Κυρίας της Ευρώπης.

Το βιβλίο της «Η Καγκελάριος» θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα στις 21 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ψυχογιός, και φυσικά μεταξύ άλλων αναφέρεται και στην ελληνική κρίση. Η συγγραφέας του βιβλίου έδωσε συνέντευξη στο ertnews.gr, σημειώνοντας πως κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο τι έμαθε από την ελληνική κρίση η Γερμανίδα πολιτικός. Όπως είπε: «Ο ελληνικός λαός έκανε σε όλους μας μεγάλη χάρη κάνοντας την να συνειδητοποιήσει ότι ο ανθρώπινος πόνος κοστίζει επίσης». Ακόμα λέει ότι αν κάτι μπορούμε όλοι να μάθουμε μέσα από το βιβλίο μου είναι πως να επιτυγχάνουμε τους στόχους μας αφήνοντας στην άκρη το εγώ μας.

Πώς ένα αουτσάιντερ αναρριχήθηκε και διατηρήθηκε στην εξουσία για 16 χρόνια

Ήθελα να καταδείξω ότι η Ανγκελα Μέρκελ είναι πιο σύνθετη και πολύ πιο ενδιαφέρουσα γυναίκα από τη βαρετή εικόνα που έχει και αυτή η εικόνα είναι που σκοπίμως η ίδια μεταφέρει στον κόσμο γιατί νομίζει ότι δεν είναι δουλειά μας το τι πραγματικά είναι ή τι κάνει όταν δεν είναι στην καγκελαρία. Έτσι ήθελα να διαπεράσω αυτό το προσωπείο της και να κάνω το ανθρώπινο πορτραίτο της και να σκιαγραφήσω το αληθινά αξιοθαύμαστο πολιτικό και προσωπικό της «ταξίδι» ως επιστήμονας σε μια ανδροκρατούμενη πολιτική κουλτούρα και ειδικά από την τότε Ανατολική Γερμανία. Πώς μα αλήθεια πώς αυτή η γυναίκα, ένα αουτσάιντερ, αναρριχήθηκε και διατηρήθηκε στην εξουσία για 16 χρόνια έχοντας κερδίσει τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις; Γιατί άλλο να κερδίσεις μια φορά τις εκλογές κι άλλο τόσες φορές.

Την έχετε γνωρίσει από κοντά;

Ναι, την έχω γνωρίσει. Ο σύζυγός μου ήταν ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, που διετέλεσε και πρέσβης στη Γερμανία και την συνάντησα για πρώτη φορά με τον Ρίτσαρντ που επίσης δούλεψε και στην Ελλάδα. Τότε της έστειλα τα δικά μου απομνημονεύματα γιατί κι εγώ μεγάλωσα πίσω από το «σιδηρούν παραπέτασμα» στην υπό σοβιετική έλεγχο Βουδαπέστη. Οι γονείς μου ήταν πολιτικοί κρατούμενοι όταν ήμουν παιδί άρα ήταν ενήμερη για τη δικιά μου ιστορία και νομίζω ότι αυτό μας έδωσε μια σύνδεση. Έτσι μου επετράπη να την παρατηρήσω κατά τη διάρκεια της εργασίας της και να περάσω πολύ χρόνο με τον πιο κοντινό της βοηθό.

Επισκέφθηκα το σπίτι της παιδικής της ηλικίας και το σχολείο της, πήρα συνεντεύξεις από τους συμμαθητές της και τους δασκάλους της και τους πιο στενούς σημερινούς της φίλους. Έτσι πέρασα τα τελευταία τέσσερα χρόνια για να αποκαλύψω την αινιγματική Άνγκελα Μέρκελ που θεωρώ την πιο σημαντική πολιτικό των καιρών μας. Έγινε εξπέρ στην τέχνη του να περνά από λίγο ως πολύ απαρατήρητη από μικρή ηλικία

Πώς την επηρέασε το γεγονός ότι μεγάλωσε στην Ανατολική Γερμανία;

Θεωρώ ότι αυτό είχε τρομερή επίδραση. Το γεγονός ότι μεγάλωσε σε αυτό που η ίδια αποκαλούσε κράτος – φυλακή είχε φοβερό αντίκτυπο σε αυτό που είναι. Εγινε εξπέρ στην τέχνη του να περνά από λίγο ως πολύ απαρατήρητη από πολύ μικρή ηλικία. Γιατί όταν μεγαλώνεις σε ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος αναπτύσσεις «κεραίες» και γίνεσαι πολύ καχύποπτος απέναντι στους ανθρώπους γύρω σου γιατί τόσοι άνθρωποι μάζευαν πληροφορίες για σένα. Η Στάζι είχε μεγαλύτερη διείσδυση στην Ανατολική Γερμανία από ότι η Γκεστάπο στο Τρίτο Ράιχ. Η ικανότητα να φέρνει αποτελέσματα κι έκανε πολλά αυτά τα 16 χρόνια αλλά χωρίς να τραβάει πάνω της την προσοχή ήταν μια τέχνη που τελειοποίησε. Ήταν η πιο καλή μαθήτρια σε όλες τις τάξεις και όταν έγινε επιστήμονας – είναι φυσικός – ήταν η σχεδόν η μόνη γυναίκα σε κάθε περιβάλλον οπότε ανέπτυξε την οξύτητα να κρατάει την ιδιωτικότητα της και τα μυστικά για τον εαυτό της, κάτι πολύ χρήσιμο για την πολιτική της καριέρα.

Επίσης μελετούσε ισχυρούς άνδρες για να μάθει πώς πέτυχαν και πώς κέρδισαν την εξουσία. Ο πρώτος της σημαντικός μέντορας, ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ πλήρωσε με την πολιτική του ζωή γιατί υποτίμησε αυτή τη γυναίκα. Όταν ο πρώτος είχε εμπλοκή σε σκάνδαλο με μίζες ήταν αυτή η μόνη από το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα που είχε το θάρρος και του είπε «Χέλμουτ, οι πολιτικές σου μέρες τελείωσαν, ήρθε η ώρα να αποσυρθείς» και εκείνη τη στιγμή άρχισε η ανοδική της πολιτική πορεία. Πολλοί άλλοι αντίπαλοί της συνέχισαν να την υποτιμούν και γενικά πλήρωσαν υψηλό τίμημα γιατί η Μέρκελ υπήρξε πολιτικά οξυδερκής και ως επιστήμονας βάσιζε τα πολιτικά της επιχειρήματα σε τεκμήρια, όχι σε μεγάλες υποσχέσεις. Θεωρώ ότι το πιο σημαντικό είναι ότι δεν άφησε ποτέ το εγώ της να μπει στη μέση μίας συμφωνίας, και έτσι μπόρεσε να αντιμετωπίσει δημαγωγούς από τον Βλαντιμίρ Πούτιν έως τον Ντόναλντ Τραμπ.

Το μάθημα που πήρε από την ελληνική κρίση

Όταν της έκαναν προσωπικές επιθέσεις, ειδικά ο Τραμπ ήταν ιδιαίτερα προσβλητικός απέναντί της, δεν κατάπιε το δόλωμα. Αποκλειστικός της στόχος ήταν να ολοκληρώσει την αποστολή της. Αυτό που κατάφερε, ήταν να σώσει την Ευρωζώνη στην οικονομική κατάρρευση του 2008. Με την μάλλον αυστηρή πολιτική της κυρίως απέναντι στην Ελλάδα, όπου υπήρξε πολύ αντιδημοφιλής, παρόλο που τελικά βοήθησε τη χώρα, έδειξε ένα τυφλό σημείο: υποτίμησε το ανθρωπιστικό κόστος της κρίσης και ότι οι Έλληνες υπέφεραν, αλλά τελικά έμαθε ένα μάθημα από αυτή την κρίση, ότι η λιτότητα δεν είναι η απάντηση σε κάθε οικονομικό πρόβλημα. Αυτό αποδείχτηκε με τη στάση της κατά την κρίση της πρόσφατης πανδημίας σε ότι αφορά την αποφασιστική διαπραγμάτευση για τις αποζημιώσεις των χωρών που είχαν πληγεί περισσότερο. Το θέμα ήταν πια η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για αυτούς που υπέφεραν πιο πολύ και αυτό ήταν ένα μάθημα που έμαθε μέσα από την ελληνική κρίση. Περιγράφω στο βιβλίο πόσο σοκαρισμένη ήταν από την ψυχρή υποδοχή που της έγινε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Αθήνα εν μέσω της ελληνικής κρίσης. Ο ελληνικός λαός έκανε σε όλους μας μεγάλη χάρη κάνοντας την να συνειδητοποιήσει ότι ο ανθρώπινος πόνος κοστίζει επίσης.

Η έλλειψη εγωισμού, η απίστευτη αντοχή και η φωτογραφική μνήμη

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κ. Μέρκελ δεν έπαιρνε αποφάσεις με ευθύ τρόπο αλλά με έμμεσο και άφηνε άλλους να πάρουν τα εύσημα όταν η πολιτική της πετύχαινε αποτελέσματα. Μπορούσε να γίνει αδίστακτη για να εξυπηρετήσει τους πολιτικούς της στόχους, όπως στην περίπτωση που κατήγγειλε τον Χ. Κολ, αλλά με ένα απρόσωπο τρόπο, χωρίς να αναδεικνύει τον εαυτό της αλλά τα πολιτικά της επιχειρήματα.

Ξεχωρίζω μερικές αρετές που έδειξε με παράδειγμα τον τρόπο που ηγήθηκε της Δύσης στην προσπάθεια να σταματήσει η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία: Είναι η έλλειψη εγωισμού, η αντοχή (έμενε άυπνη έως και 18 ώρες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ήταν η τελευταία που αποχωρούσε, όταν όλοι οι άντρες συνάδελφοί της ήδη κοιμόντουσαν), η ευφυΐα, η φωτογραφική μνήμη και η ικανότητα να θυμάται νούμερα και στοιχεία που εφάμιλλη κανένας άλλος ηγέτης δεν μπορούσε να επιδείξει. Πιστεύω ότι πραγματικά θα μας λείψει τρομερά με τρόπους που δεν μπορούμε να φανταστούμε αυτή τη στιγμή.

Σε ερώτηση για το βιβλίο που έχει γράψει για την υπόθεση Πολκ η κ. Μάρτον λέει ότι ήταν ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που έχει κάνει στη ζωή της. Σχετικά με το ενδεχόμενο μεταφοράς του στη μεγάλη οθόνη λέει ότι τα κινηματογραφικά δικαιώματα του βιβλίου έχουν αγοραστεί από τον Μελ Γκίμπσον.

«Εργάστηκα ένα χρόνο μαζί με τον σημαντικό σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά για το σενάριο της ταινίας» αλλά όπως προσθέτει «ο Μελ Γκίμπσον μεγάλωσε αρκετά για να υποδυθεί τον Τζορτζ Πολκ και ακόμα έχει τα δικαιώματα. Θα έπρεπε να τα αγοράσω και ειλικρινά δεν έχω αρκετά χρήματα για αυτό. Νομίζω πάντως ότι θα γινόταν μια υπέροχη ταινία και λυπάμαι που δεν έγινε».

Ποια είναι η Κάτι Μάρτον

Είναι Αμερικανίδα ουγγρικής καταγωγής, βραβευμένη δημοσιογράφος και συγγραφέας εννέα βιβλίων μεταξύ των οποίων τα μπεστ σέλερ των New York Times True Believer: Stalin’s American Spy και Enemies of the People: My Family’s Journey to America (υποψήφιο για το National Book Critics Circle Award). Υπήρξε ανταποκρίτρια του ραδιοφωνικού δικτύου NPR στη Γερμανία και επικεφαλής της δημοσιογραφικής ομάδας του τηλεοπτικού δικτύου ABC στη Γερμανία επίσης. Έχει κάνει ρεπορτάζ για τα έντυπα: The New Yorker, Atlantic Monthly, The Times of London, The Washington Post, The Wall Street Journal, Newsweek, Vanity Fair και The New Republic.

Yπέρμαχος των ανθρώπινων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων συμμετέχει στην Committee to Protect Journalists, την International Rescue Committee και στο New America Foundation. Διετέλεσε πρόεδρος του International Women’s Health Coalition, πρώτη συνήγορος του ειδικού εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά και την ένοπλη σύρραξη και μέλος του συμβουλίου του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ζει στη Νέα Υόρκη.

Πηγή: ertnews.gr