Ελληνικό ποδόσφαιρο – Βιοπάλη πίσω από τη φανταχτερή βιτρίνα

Ποδοσφαιριστής. Φανταχτερή ιδιότητα που μοιάζει πλέον με τίτλο τιμής στη συνείδηση του κόσμου. Κι ας ήταν κάποτε παρεξηγημένη η ενασχόληση με την μπάλα. Σε εποχές που δεν είχαν καλή έξωθεν μαρτυρία όσοι κλωτσούσαν το τόπι.

Στη σύγχρονη περίοδο, όμως, ο επαγγελματίας ποδοσφαιριστής θεωρείται προνομιούχος. Ευλογημένος. Με μία προσέγγιση που υπερβαίνει το αθώο παιδικό όνειρο. Δεν είναι μόνο το γκολ που θα συνεγείρει τα πλήθη, ο πηχυαίος τίτλος, η αποθεωτική λεζάντα, το γκρο πλαν, το υλικό για highlights, οι εκατομμύρια ακόλουθοι στα social media. Το πακέτο της δόξας συνεπάγεται και υλικά αγαθά δυσεύρετα για τον μέσο άνθρωπο. Από χλιδάτες κατοικίες μέχρι στόλο πολυτελών αυτοκινήτων. Ζηλευτές κατακτήσεις κάθε είδους.

Αυτή, όμως, είναι η διακοσμημένη βιτρίνα που βρίσκεται σε κοινή θέα. Και αν δεν φιλοτεχνεί μία επίπλαστη εικόνα, τότε σίγουρα λέει τη μισή αλήθεια. Ισως είναι και ο καλύτερος τρόπος για να πει ψέματα… Γιατί μακριά από τις κάμερες, τα φλας και τα μικρόφωνα, μακριά από τους λαμπερούς κόσμους του Champions League και των κορυφαίων πρωταθλημάτων της Ευρώπης, υπάρχουν ποδοσφαιριστές σε μικρότερες κατηγορίες που απέχουν παρασάγγας από το ευ ζην. Νωπό το τραγικό παράδειγμα του αδικοχαμένου Νίκου Τσουμάνη στα μέρη μας.

«Δεν είναι αληθινή η εικόνα που φαίνεται προς τα έξω. Ο κόσμος βλέπει μόνο μία βιτρίνα. Πάντως, ακόμη και αυτή η βιτρίνα έχει συρρικνωθεί σε σχέση με το παρελθόν. Εχει μεγαλώσει ο χώρος από πίσω της» αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών Γιώργος Μπαντής. Γιατί κάτω από τη νοικοκυρεμένη σε μεγάλο βαθμό Super League 1 πολλοί παίκτες φυτοζωούν. Υπογράφουν συμφωνίες που προβλέπουν απλώς τον βασικό μισθό, δίχως μάλιστα να είναι αυτονόητη και η καταβολή του. Γιατί η οικονομική ασυνέπεια φυτρώνει στις χαμηλότερες κατηγορίες. «Το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων αμείβεται με χρήματα που αρκούν ίσα – ίσα για να βιοπορίζεται. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα λαμβάνει αυτά τα χρήματα αργοπορημένα ή προσφεύγει στα αθλητικά δικαστήρια για τα εισπράξει ένα και δύο χρόνια μετά» εξηγεί ο επικεφαλής του ΠΣΑΠ.

«Το 50% με βασικό μισθό»

Και οι αριθμοί αποτυπώνουν το μέγεθος του προβλήματος γκρεμίζοντας τη στρεβλή εικόνα που έχει η κοινή γνώμη για τα προνόμια των ποδοσφαιριστών. «Τη σεζόν 2020-21 στη Football League, την τρίτη επαγγελματική κατηγορία για να μην μπερδευόμαστε, το 50% των ποδοσφαιριστών προβλεπόταν να λαμβάνει κάθε μήνα μόνο τον βασικό μισθό των 600 ευρώ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΠΣΑΠ από το 2013 και μετά καλύπτει όλα τα νομικά έξοδα των μελών του. Από το παράβολο για το δικαστήριο μέχρι τον δικηγόρο. Μόνο η νομική υπηρεσία του Συνδέσμου ανέλαβε περίπου 150 προσφυγές για οφειλόμενα την τελευταία σεζόν. Αν προσμετρήσουμε και τους εξωτερικούς δικηγόρους θα φτάσουμε κοντά στις 200 προσφυγές τη στιγμή που όλοι οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές στη χώρα είναι περίπου 800» υπογραμμίζει ο Μπαντής.

Επειδή μάλιστα πολλοί ποδοσφαιριστές διαμένουν μακριά από τη γενέτειρά τους ανακύπτουν και άλλα θέματα. «Μας παίρνουν συχνά τηλέφωνο για να μας ενημερώσουν ότι τους κάνουν έξωση οι ιδιοκτήτες των σπιτιών, επειδή οι ομάδες δεν πληρώνουν τα ενοίκια. Εχουμε αρκετά τέτοια περιστατικά. Πολλές φορές χρειάζεται να ενεργήσει ο Σύνδεσμος και για άλλα ζητήματα όπως η ασφάλεια».

Η οικονομική ασυνέπεια των ΠΑΕ, όμως, δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Οι διατάξεις που ψηφίζονται από καιρού εις καιρόν είναι ευεργετικές για πτωχευμένες ΠΑΕ (οι οποίες μετά αλλάζουν ΑΦΜ), αλλά συνάμα οδηγούν σε λαβύρινθο απόγνωσης τους ποδοσφαιριστές που αποζητούν μάταια τα δεδουλευμένα τους. Πάμπολλα τα παραδείγματα.

«Πάνω από 1.500 οικογένειες ποδοσφαιριστών έχασαν σε μία νύχτα τα δεδουλευμένα τους με την ανοχή τους κράτους και της ΕΠΟ. Επέτρεψαν σε όλες αυτές τις ανώνυμες εταιρείες να ανεβοκατεβαίνουν κατηγορίες, να πτωχεύουν, να αλλάζουν ΑΦΜ με συνέπεια οι εργαζόμενοι να μην μπορούν πουθενά να διεκδικήσουν τα δεδουλευμένα που αποδειγμένα τους οφείλονται με βάση τις δικαστικές αποφάσεις. Σε αυτή την κατάσταση έχει διαχρονικά μεγάλη ευθύνη η Πολιτεία. Ολα τα κόμματα που βρέθηκαν στην εξουσία. Για παράδειγμα από την εποχή των μνημονίων υπάρχει σε αναστολή νόμος που προέβλεπε να δοθούν χρήματα σε παίκτες που οι ομάδες τους είχαν υπαχθεί στο άρθρο 44. Είχαν πάρει δύο δόσεις και μετά πάγωσε η διαδικασία» τονίζει ο πρόεδρος του ΠΣΑΠ, ο οποίος είναι και ο ίδιος παθών έχοντας χάσει δεδουλευμένα από την εποχή που αγωνιζόταν στον Ηρακλή.

«Πάνω από 30 ομάδες υποβιβάστηκαν εκούσια επιλέγοντας κατώτερη κατηγορία για οικονομικούς λόγους. Δυστυχώς η Πολιτεία διαχρονικά επιλέγει φωτογραφικές ρυθμίσεις για να γλιτώσουν χρέη οι ανώνυμες εταιρείες και στο τέλος την πληρώνουν οι ποδοσφαιριστές. Χάνουν χρήματα που άλλοι τα χρειάζονται για βιοπορισμό και άλλοι για τον κουμπαρά του μέλλοντος. Γιατί η καριέρα του ποδοσφαιριστή είναι μικρή».

Η θλιβερή πρωτιά

Συμβαίνουν και εις Παρισίους θα μπορούσε να πει κάποιος υπό την έννοια ότι τα οικονομικά προβλήματα δεν ενδημούν μόνο στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Κατέχει, ωστόσο, η χώρα μας μία καταθλιπτική πρωτιά. Το FIFA Fund (ταμείο αλληλεγγύης) μέσω της FIFPro (Παγκόσμιος Σύνδεσμος Ποδοσφαιριστών) διανέμει χρήματα – ως μερική αποζημίωση – σε ποδοσφαιριστές ανά τον κόσμο που έχασαν δεδουλευμένα την περίοδο 2015-2020. «Αντί να είναι επιτυχία του ΠΣΑΠ που κινητοποιήθηκε και κατάφερε να γίνουν αποδεκτές 291 αιτήσεις, αποτελεί θλιβερή πρωτιά για την Ελλάδα αυτός ο αριθμός. Δεύτερη είναι η Μαλαισία με σημαντική διαφορά. Οι Ελλληνες, λοιπόν, θα έπρεπε να ντρεπόμαστε που υπάρχουν νόμοι για να επιτρέπουν κομπίνες εις βάρος εργαζόμενων. Ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο; Να μη μπορείς να βρεις το δίκιο σου ούτε στη δικαιοσύνη. Εγκλωβίζεσαι» σημειώνει ο Γιώργος Μπαντής.

Και τούτος ο εγκλωβισμός μπορεί να σκοτεινιάσει το μυαλό και να οδηγήσει σε μονοπάτια δίχως γυρισμό. «Είναι συνηθισμένο να έχουν ψυχολογικά προβλήματα ποδοσφαιριστές που ολοκλήρωσαν την καριέρα τους. Και το οικονομικό θέμα, όμως, είναι αλληλένδετο.  Οταν κάποιος εν ενεργεία παίκτης δεν μπορεί να συντηρήσει την οικογένειά του, είναι ευάλωτος και επέρχεται η ψυχολογική κατάρρευση. Δυστυχώς στην Ελλάδα επικρατεί ένα ταμπού, μία διστακτικότητα όταν πρέπει να ζητήσουμε ψυχολογική βοήθεια, στήριξη. Πρέπει να το ξεπεράσουμε για να προλάβουμε τραγικές καταστάσεις. Και να μην ξεχνάμε και τι φταίει όταν ένας άνθρωπος οδηγείται εκεί» καταλήγει ο πρόεδρος του ΠΣΑΠ.

Συμπερασματικά η ενασχόληση με το ποδόσφαιρο δεν προεξοφλεί για όλους την αναγνωρισιμότητα και την οικονομική άνεση. Στην άλλη όψη του νομίσματος απεικονίζονται οι κατατρεγμένοι της μπάλας, οι βιοπαλαιστές.