Ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία πως δεν θα αποδεχτεί καμία προσπάθεια εργαλειοποίησης των μεταναστών θα στείλει η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων που ήδη διέρρευσε. Την ίδια ώρα μεγάλο ενδιαφέρον για όλες τις χώρες παρουσιάζει η συζήτηση για την ενεργειακή κρίση, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να ξεκαθαρίζει προσερχόμενος στη συνάντηση πως το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε διαρθρωτικό επίπεδο συνολικά από την Ε.Ε.

Αναφορικά με την Τουρκία, στο προσχέδιο συμπερασμάτων υπάρχει σαφές προειδοποιητικό μήνυμα, με το ευρωπαϊκό συμβούλιο να ξεκαθαρίζει πως «δεν θα αποδεχτεί καμία απόπειρα τρίτων χωρών να εργαλειοποιήσουν τους μετανάστες για πολιτικούς σκοπούς», προσθέτοντας επίσης πως καταδικάζει τις «υβριδικές επιθέσεις στα σύνορα της Ε.Ε.».

Το Μεταναστευτικό/Προσφυγικό μαζί και με τη χρηματοδότηση των Σύρων προσφύγων θα συζητηθεί αύριο το πρωί, με τις συζητήσεις να εστιάζουν και σε δράσεις για τη μείωση των πιέσεων στα εξωτερικά σύνορα. Σήμερα αντιστοίχως η ατζέντα επικεντρώνεται περισσότερο στο μείζον πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης, που έχει τόσο οικονομικές όσο και κοινωνικο-πολιτικές διαστάσεις.

Η ενεργειακή κρίση

Σε σχέση με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που αποσκοπούν στην ανακούφιση των πιο ευάλωτων καταναλωτών, η εισήγηση της Κομισιόν που βρίσκεται στο τραπέζι καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση μέρους των εσόδων που έχουν μέσω των δικαιωμάτων ρύπων. Επίσης, οι παρεμβάσεις θα μπορούσαν να έχουν μορφή εισοδηματικής στήριξης μέσω κουπονιών ή την πληρωμή λογαριασμών, ή ακόμη μέσω στοχευμένων μειώσεων των φορολογικών συντελεστών στην ενέργεια.

Στα μακροπρόθεσμα μέτρα η Κομισιόν προτείνει την εξέταση της κοινής προμήθειας φυσικού αερίου από τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση και την ανάπτυξη της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη εργάζονται σκληρά για να βοηθήσουν τους πολίτες να το αντιμετωπίσουν. Ως Κομισιόν έχουμε αποφασίσει μια σειρά μέτρων που αφορούν στις τιμές ενέργειας, τις τιμές στο ηλεκτρικό για να στηρίξουμε τους καταναλωτές» σχολίασε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η ελληνική πρόταση

Από την πλευρά του ο κ. Μητσοτάκης έσπευσε να επισημάνει πως η σημασία της ανατολικής Μεσογείου έγκειται ακριβώς στη διάσταση αυτή, που συναρτάται με την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε.. Είτε μιλάμε για φυσικό αέριο -το οποίο θα μπορεί να μεταφέρεται σε υγροποιημένη μορφή από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα και από εκεί προς το ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου- είτε μιλάμε για ηλεκτρική ενέργεια η οποία θα μπορεί να παράγεται, πάλι στη Βόρεια Αφρική σε πολύ συμφέρουσες, σε ιδανικές θα έλεγα, συνθήκες και να μεταφέρεται μέσω ενός καλωδίου, πάλι, από την Αίγυπτο στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας».

Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η ανάληψη συντονισμένης και συλλογικής δράσης από την Ε.Ε., κάτι που μπορεί να αφορά τη δυνατότητα συλλογικής αγοράς φυσικού αερίου από την Ένωση ή και την αποθήκευση ποσοτήτων που απαιτούνται. Πυρήνας της ελληνικής πρότασης με την οποία συμφωνεί και η Ιταλία είναι να εξεταστεί το ενδεχόμενο αγοράς φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο να αποκτήσει αυξημένη αγοραστική δύναμη έναντι των μεγάλων προμηθευτών και τελικά θα εξασφαλίσει χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.

Πιθανότατα οι αρμόδιοι υπουργοί Ενέργειας, που θα συνεδριάσουν την επόμενη εβδομάδα (στις 26 Οκτωβρίου) θα αναλάβουν να εφαρμόσουν τον οδικό χάρτη που θα αποφασίσουν οι ηγέτες της Ένωσης και να κάνουν πιο σαφή τα όποια μέτρα δρομολογηθούν.

H «καυτή πατάτα» της Πολωνίας

Στα έτερα θέματα της ατζέντας ξεχωρίζουν καταρχάς το σοβαρό πρόβλημα που έχει προκύψει με την Πολωνία και την απείθεια της με την κόντρα να έχει κλιμακωθεί μετά την απόφαση του πολωνικού συνταγματικού δικαστηρίου περί υπεροχής του πολωνικού νόμου έναντι του ευρωπαϊκού δικαίου.

Προσερχόμενος στη Σύνοδο, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι επέμεινε στην προκλητική του στάση, ξεκαθαρίζοντας πως η Βαρσοβία δεν πρόκειται να ενδώσει στον «εκβιασμό» της Ε.Ε., αν και δήλωσε έτοιμος… «για διάλογο».

Θυμίζουμε πως μετά το σάλο που δημιουργήθηκε και την έντονη αντίδραση αρκετών κρατών, όπως η Ολλανδία, η Κομισιόν αναγκάστηκε να κλείσει προσωρινά τις στρόφιγγες των έκτακτων δαπανών της πανδημίας (ύψους 57 δισ. ευρώ) προς την Πολωνία. Όμως, είναι σαφές ότι υπάρχει πλέον συσσωρευμένη πίεση για ανάληψη σκληρότερων μέτρων κατά της Βαρσοβίας, κάτι που η Γερμανία της Άνγκελα Μέρκελ θα προσπαθήσει να αποφύγει επιμένοντας επίσης στο… διάλογο.

Και ο πονοκέφαλος του κοροναϊού

Στις συζητήσεις αναπόφευκτα θα τεθεί και το ζήτημα της πανδημίας, δεδομένου πως όλες οι χώρες ανησυχούν για την αύξηση των κρουσμάτων εν όψει και της χειμερινής περιόδου. Μάλιστα, ήδη κάποιες χώρες προσανατολίζονται σε νέα μέτρα ή και lockdown.

Στο προσχέδιο των συμπερασμάτων αναμένεται να επιβεβαιωθεί η ανάγκη ενίσχυσης των εμβολιαστικών προγραμμάτων και της θωράκισης του πληθυσμού μέσα και από τις ενισχυτικές δόσεις, ειδικά δε, με δεδομένο πως σε κάποια κράτη μέλη τα ποσοστά εμβολιασμών παραμένουν αρκετά χαμηλά.

Παράλληλα, στο τραπέζι θα τεθούν και οι ταξιδιωτικοί κανόνες. Στην αναθεώρηση των ταξιδιωτικών κανόνων εντάσσεται και η συζήτηση για την αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών covid αλλά και των εγγράφων από τρίτες χώρες σε μια προσπάθεια να διευκολυνθεί η ταξιδιωτική κίνηση από και προς την Ε.Ε. από τρίτες χώρες.