Σχεδόν δύο χρόνια από τη στιγμή που ο νέος κορωνοϊός μετετράπη σε έναν παγκόσμιο αόρατο εχθρό, υπεύθυνο για μια πανδημία που έχει ήδη στερήσει τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους (και δυστυχώς συνεχίζει το θανατηφόρο έργο της), το μυστήριο σχετικά με το ποιες πρωτεΐνες του είναι οι «ένοχες» για σοβαρές αγγειακές βλάβες, ικανές να οδηγήσουν ακόμη και σε καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο, παρέμενε άλυτο.
Πέντε πρωτεϊνικοί στόχοι για φάρμακα
Τώρα για πρώτη φορά ομάδα ειδικών με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ εντόπισε πέντε πρωτεΐνες από το σύνολο των 29 που εκφράζονται από τον ιό, που είναι υπεύθυνες για την καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων. Οι ερευνητές ελπίζουν, όπως ανέφεραν στην επιθεώρηση eLife, ότι ο εντοπισμός αυτών των πρωτεϊνών θα βοηθήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων για την COVID-19 τα οποία θα μειώνουν στοχευμένα τις αγγειακές βλάβες.
Τριπλάσιες πιθανότητες για εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο
«Βλέπουμε πολύ υψηλή συχνότητα αγγειακής νόσου και θρομβώσεων που οδηγούν σε εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές σε ασθενείς με COVID-19» ανέφερε ο δρ Μπεν Μαόζ από το Τμήμα Βιοϊατρικής Μηχανικής και τη Σχολή Νευροεπιστήμης Sagol του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, εκ των επικεφαλής των ερευνητών και προσέθεσε: «Ολοι θεωρούν πως η COVID-19 είναι βασικά αναπνευστική νόσος, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι οι ασθενείς με κορωνοϊό είναι ως και τρεις φορές πιο πιθανό να υποστούν εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο. Ολα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ιός προκαλεί σοβαρές βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία ή στα ενδοθηλιακά κύτταρα που ‘ντύνουν’ τα αιμοφόρα αγγεία. Θελήσαμε λοιπόν να ανακαλύψουμε ποιες πρωτεΐνες του ιού είναι υπαίτιες για αυτού του είδους τις βλάβες».
Ανάλυση της δράσης του RNA των πρωτεϊνών
Ο νέος κορωνοϊός είναι ένας σχετικώς απλώς ιός – μόλις 29 διαφορετικές πρωτεΐνες εκφράζονται από αυτόν (σε σύγκριση με τις δεκάδες χιλιάδες πρωτεΐνες που παράγονται από τον ανθρώπινο οργανισμό). Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ χρησιμοποίησαν το RNA καθεμίας από τις πρωτεΐνες του ιού και εξέτασαν την επίδραση των διαφορετικών αλληλουχιών RNA σε κύτταρα των ανθρώπινων αιμοφόρων αγγείων στο εργαστήριο. Κατέληξαν έτσι στον εντοπισμό πέντε πρωτεΐνών που καταστρέφουν τα αιμοφόρα αγγεία.
Πώς τα αγγεία μετατρέπονται σε… τρύπιο ύφασμα
«Οταν ο κορωνοϊός εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα αρχίζει να παράγει 29 πρωτεΐνες. Ενας νέος ιός λοιπόν σχηματίζεται ο οποίος παράγει 29 νέες πρωτεΐνες κ.λ.π.» εξήγησε ο δρ Μαόζ. «Σε αυτή τη διαδικασία τα αιμοφόρα αγγεία μετατρέπονται από αδιαφανείς σωλήνες σε ένα είδος διάτρητου υφάσματος και παραλλήλως εμφανίζεται αύξηση στη θρόμβωση του αίματος. Εξετάσαμε ενδελεχώς την επίδραση καθεμίας από τις 29 πρωτεΐνες που εκφράζονται από τον ιό και επιτύχαμε να ταυτοποιήσουμε τις πέντε εξ αυτών που προκαλούν τη μεγαλύτερη βλάβη στα ενδοθηλιακά κύτταρα και τελικώς στην αγγειακή σταθερότητα και λειτουργία».
Προς φάρμακα που θα ελαχιστοποιούν τις αγγειακές βλάβες
Σύμφωνα με τον ερευνητή, η ταυτοποίηση αυτών των πρωτεϊνών μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μάχη ενάντια στον SARS-CoV-2. «Η έρευνά μας μπορεί να συμβάλλει στον εντοπισμό στόχων για φάρμακα τα οποία θα σταματούν τη δράση του ιού ή τουλάχιστον θα ελαχιστοποιούν την καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων» κατέληξε ο καθηγητής Μαόζ.