Ξαφνικά, μέσα σε λίγες ώρες, η «ζούγκλα» άδειασε. Στη θέση των χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί επί αρκετές ημέρες σε εκείνο το αφιλόξενο σημείο, στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία, ελπίζοντας να βρουν τρόπο για να περάσουν στο έδαφος της ΕΕ, μετά το μεσημέρι της Πέμπτης δεν συναντούσε κανείς άνθρωπο. Μόνο εγκαταλειμμένες σκηνές, εστίες φωτιάς που είχαν ανάψει οι οικογένειες για να ζεσταθούν και ήταν ακόμη ζεστές, καθώς και σωρούς από σκουπίδια.
Μετά από αρκετές ημέρες, η κυβέρνηση του Μινσκ αποφάσισε να μεταφέρει τους απελπισμένους ανθρώπους σε πιο ασφαλείς εγκαταστάσεις, έτσι ώστε να αποφύγει και τους θανάτους από το κρύο και τις αρρώστιες. Κάπως έτσι, λοιπόν, η «υβριδική επίθεση» κατά της Ευρώπης έδειξε να λαμβάνει τέλος και η κρίση – που θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμη και «θερμό επεισόδιο», σύμφωνα με ορισμένους – έδειξε να εκτονώνεται, έστω και προσωρινά.
Το ερώτημα που θέτουν πλέον πολλοί είναι εύλογο, μετά τη συγκεκριμένη εξέλιξη: Τι ήταν αυτό που ανάγκασε ή έπεισε τον Αλεξάντερ Λουκασένκο να αλλάξει γνώμη και στάση; Πήρε άραγε κάποιο αντάλλαγμα – και αν ναι από ποιον; Μήπως από την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία συνομίλησε μαζί του τηλεφωνικά δύο φορές από τη Δευτέρα;
Τι περιλαμβάνει η «συναλλαγή». Επισήμως, βεβαίως, το Βερολίνο διαψεύδει ότι υπήρξε οποιαδήποτε μυστική συμφωνία. «Η κατάσταση στα σύνορα συνιστά ένα πρόβλημα για την Ευρώπη, στο οποίο η Γερμανία δεν δρα μόνη της», δήλωσε χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή. «Εάν δεχόμασταν πρόσφυγες και υποκύπταμε στις πιέσεις (…) θα σήμαινε ότι κατά βάση αποδεχόμαστε αυτή τη δόλια στρατηγική», είπε και ο υπουργός Εσωτερικών, Χορστ Ζεεχόφερ. Οι φήμες, όμως, επιμένουν. Ειδικά καθώς υπήρξε η πληροφορία ότι ο Λουκασένκο είχε καταθέσει στην καγκελάριο της Γερμανίας συγκεκριμένη πρόταση για εκτόνωση της έντασης.
Ανθρωπιστικός διάδρομος
«Η ΕΕ θα δημιουργήσει έναν ανθρωπιστικό διάδρομο για τους 2.000 πρόσφυγες που βρίσκονται στο στρατόπεδο. Εμείς αναλαμβάνουμε να διευκολύνουμε (όσο είναι δυνατόν και εφόσον το επιθυμούν) τους υπόλοιπους 5.000 προκειμένου να επιστρέψουν στις πατρίδες τους», φέρεται να δήλωσε η εκπρόσωπος του Λουκασένκο, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Belta. Μάλιστα, για να αποδείξει ότι η πρότασή του είναι σοβαρή, το Μινσκ ετοιμαζόταν χθες να βάλει εκατοντάδες ανθρώπους (430 σύμφωνα με τη Βαγδάτη) σε αεροπλάνα, με προορισμό το Ιράκ.
Η Κομισιόν, ωστόσο, δεν επιβεβαίωσε την παραπάνω εκδοχή. Εκπρόσωπός της έσπευσε να χαρακτηρίσει «διμερείς επαφές» τις συνομιλίες Μέρκελ – Λουκασένκο, αδειάζοντας ουσιαστικά την απερχόμενη γερμανίδα καγκελάριο και ξεκαθαρίζοντας πως δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση με τη Λευκορωσία. Από την πλευρά τους, οι υπουργοί Εξωτερικών της G7 (ανάμεσά τους και ο Γερμανός, Χέικο Μάας…) επέρριψαν για μια ακόμη φορά την ευθύνη στο Μινσκ, τονίζοντας ότι «ενορχηστρώνει την κρίση».
Η οργή της Βαρσοβίας. Ειδικά δε η κυβέρνηση της Πολωνίας εμφανίστηκε εξοργισμένη από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Ο πρόεδρός της, Αντρέι Ντούντα, διεμήνυσε πως η χώρα του δεν πρόκειται να αναγνωρίσει οποιαδήποτε συμφωνία που έγινε ερήμην της, ενώ έκανε και μια δήλωση μάλλον προσβλητική για τη Μέρκελ: «Κανείς σοβαρός ηγέτης δεν έχει μιλήσει μέχρι στιγμής με τον Λουκασένκο». Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός της, Ματέους Μοραβιέτσκι, εξαπέλυε σφοδρή επίθεση κατά του Βερολίνου για την υπόθεση του Nord Stream 2. «Εμείς, εδώ στην Πολωνία, υπερασπιζόμαστε τα σύνορα της ΕΕ! Μιλώντας δε για τη μεγαλύτερη εικόνα, ας συνεργαστούμε για την ειρήνη και ας μη δίνουμε στον Βλαντίμιρ Πούτιν περισσότερα χρήματα με ενεργειακές συμφωνίες, που τον διευκολύνουν να συνεχίσει να αναβαθμίζεται», είπε.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι σε αυτές τις αντιδράσεις κρύβεται κάτι ακόμη, πέρα από την απόρριψη της όποιας συμφωνίας: Η άρνηση όλων των υπολοίπων να δεχθούν ως επίσημο συνομιλητή τον Λουκασένκο, κάτι που θα του έδινε την ευκαιρία να ισχυριστεί πως τον αναγνωρίζουν, εμμέσως πλην σαφώς, ως πρόεδρο της Λευκορωσίας. Και μαζί, να δικαιώσουν τον Πούτιν, ο οποίος επανέλαβε χθες ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να συσφίγγει τις σχέσεις της μαζί της.
