Για πολύ καιρό ακόμα θα είναι αισθητός ο αντίκτυπος της πανδημίας της Covid-19 παρότι έχουμε αρχίσει να βλέπουμε το φως στο βάθος του τούνελ, δηλώνει ο Αλμπερτ Μπουρλά, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pfizer στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο». Εξού και τονίζει ότι «θα παραμείνουμε τα επόμενα χρόνια επικεντρωμένοι στην αναζήτηση θεραπειών και πρόληψης έναντι της Covid-19». Απαντώντας στα ερωτήματα, που μας απασχολούν όλους σχετικά με την τρίτη δόση των εμβολίων, ο έλληνας επικεφαλής της πολυεθνικής φαρμακοβιομηχανίας διαβεβαιώνει ότι οι δύο δόσεις του εμβολίου δείχνουν υψηλή αποτελεσματικότητα στην πρόληψη σοβαρής νόσησης και νοσηλειών, ενώ για την τρίτη δόση δηλώνει ότι «έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει τα υψηλότερα επίπεδα προστατευτικής αποτελεσματικότητας έναντι όλων των γνωστών μέχρι σήμερα παραλλαγών».
Τονίζει ότι «ο εμβολιασμός παραμένει το καλύτερο εργαλείο που διαθέτουμε για να προστατεύσουμε ζωές και να επιτύχουμε ανοσία της αγέλης». Ταυτόχρονα, απαντά στους αρνητές των εμβολίων και δηλώνει τη δέσμευσή του να απαντήσει στις ερωτήσεις τους. Εξηγεί, παράλληλα, γιατί τα εμβόλια mRNA (ο τύπος εμβολίου της Pfizer και της BioNTech) δίνουν τη δυνατότητα να καλυφθούν νέα πιθανά στελέχη του ιού. «Εάν εμφανιστεί ένα στέλεχος που διαφεύγει της προστασίας από το εμβόλιο, το “επικαιροποιημένο” εμβόλιο θα μπορούσε να χορηγηθεί ως ενισχυτικό» λέει, σημειώνοντας, επίσης ότι διερευνώνται οι δυνατότητες του mRNA σε περιπτώσεις πέραν της Covid-19, ιδιαίτερα κατά της γρίπης. «Η δυνατότητα προσαρμογής ενός νέου εμβολίου που είναι αποτελεσματικό κατά των μεταλλάξεων της γρίπης θα μπορούσε να βοηθήσει δραματικά τις ετήσιες προσπάθειες εμβολιασμού» τονίζει.
Σε πολλές χώρες στην ΕΕ ο εμβολιασμός έχει ξεπεράσει τον στόχο του 70% των ενηλίκων, ωστόσο αντιμετωπίζουμε τέταρτο κύμα της πανδημίας. Τι θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερα;
Παρότι έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος, υπάρχουν ακόμα πολύ περισσότερα άτομα για να εμβολιαστούν σε όλο τον κόσμο και ο αντίκτυπος της πανδημίας στο σύστημα υγείας και την οικονομία θα είναι αισθητός για πολύ καιρό. Πρέπει να παραμείνουμε επικεντρωμένοι (στον κορωνοϊό), παρότι αρχίζουμε να βλέπουμε το φως στο βάθος του τούνελ. Τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσουμε να επικεντρωνόμαστε στην Covid-19 τόσο όσον αφορά τη θεραπεία όσο και την πρόληψή της, αλλά επίσης, ειδικότερα, στην αναζήτηση τρόπων αξιοποίησης των μαθημάτων που πήραμε από την εμπειρία και στην εφαρμογή τους σε άλλους τομείς. Είδαμε τι μπορεί να συμβεί όταν συνεργαζόμαστε όλοι μαζί για να αντιμετωπίσουμε ένα κοινό ζήτημα δημόσιας υγείας. Εναπόκειται τώρα σε όλους μας να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί για να προχωρήσει η δυναμική αυτή.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση σε επιστημονικό και ρυθμιστικό επίπεδο για την αναγκαιότητα της τρίτης αναμνηστικής δόσης. Με την ιδιότητα του επιστήμονα τι θα προτείνατε;
Από τις πρώτες μέρες της πανδημίας είπαμε ότι θα ακολουθήσουμε την επιστήμη για να διασφαλίσουμε ότι θα είμαστε μπροστά από τον ιό, και συνεχίζουμε να το κάνουμε. Το εμβόλιό μας εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό στην πρόληψη της Covid-19, και των παραλλαγών και μέχρι σήμερα καμία μετάλλαξη, συμπεριλαμβανομένης της Δέλτα, δεν φαίνεται να έχει ξεφύγει από την προστασία που παρέχει το εμβόλιο. Επιπλέον, δύο δόσεις του εμβολίου δείχνουν υψηλή αποτελεσματικότητα στην πρόληψη σοβαρής νόσησης και νοσηλειών. Τούτου λεχθέντος, πιστεύουμε ότι μια τρίτη δόση του εμβολίου για την Covid-19 έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει τα υψηλότερα επίπεδα προστατευτικής αποτελεσματικότητας έναντι όλων των γνωστών μέχρι σήμερα παραλλαγών. Παραμένουμε σε επαγρύπνηση και κάνουμε συνεχώς προσπάθειες επιτήρησης, που επικεντρώνονται ειδικά στην παρακολούθηση για την αδρανοποίηση των αναδυόμενων παραλλαγών.
Πολλοί που διστάζουν να εμβολιαστούν υποστηρίζουν ότι ένα εμβόλιο προστατεύει «μια για πάντα» από μια ασθένεια, κάτι που δεν συμβαίνει με την Covid-19. Αμφισβητούν επίσης την ασφάλεια μακροπρόθεσμα, ανησυχούν ότι τα εμβόλια κατά της Covid-19 θα προκαλέσουν προβλήματα σε λίγα χρόνια, θα αλλάξουν το DNA κ.λπ. Ποια είναι η απάντησή σας;
Ο εμβολιασμός παραμένει το καλύτερο εργαλείο που διαθέτουμε για να προστατεύσουμε ζωές και να επιτύχουμε ανοσία της αγέλης. Επομένως, παραμένει η πρόκληση του να εμβολιαστούν περισσότεροι άνθρωποι και να γίνει υπέρβαση του εμβολιαστικού δισταγμού. Εργαστήκαμε με τρομερή ταχύτητα για να παραδώσουμε ένα εμβόλιο που είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Ημασταν διαφανείς με το κοινό και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε όλο το διάστημα αυτό και μοιραζόμαστε ενημερώσεις σχετικά με τις μελέτες μας, τον σχεδιασμό των δοκιμών μας και πολλά άλλα, ώστε οι άνθρωποι να αισθάνονται άνετα και να εμπιστεύονται το εμβόλιο. Γνωρίζουμε ότι ορισμένοι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν ερωτήσεις σχετικά με το εμβόλιο και δεσμευόμαστε να απαντήσουμε σε όλες. Ωστόσο, έχω ξαναπεί ότι πιστεύω πως η επιστήμη και η πολιτική δεν αναμειγνύονται. Νομίζω ότι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτόν τον δισταγμό είναι, δυστυχώς, η πολιτικοποίηση του ιού. Εχουμε δει εμβόλια, μάσκες, κατευθυντήριες γραμμές κυβερνήσεων, ακόμη και τις πολιτικές εμπορικών εξαγωγών να πολιτικοποιούνται έντονα με τρόπο που έχει δημιουργήσει χώρο για θεωρίες συνωμοσίας, παραπληροφόρηση και σύγχυση. Ενθαρρύνω όποιον είναι αναποφάσιστος για να εμβολιαστεί να σκεφτεί ξανά και να δει την επιστήμη. Αυτή είναι μια απόφαση που δεν θα επηρεάσει μόνο τη ζωή σας, αλλά και αυτούς με τους οποίους περνάτε τον περισσότερο χρόνο, την οικογένειά σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτίμησε ότι η πανδημία «θα συνεχιστεί για έναν χρόνο περισσότερο από όσο θα έπρεπε», επειδή οι φτωχές χώρες δεν λαμβάνουν τα εμβόλια που χρειάζονται.
Από την πρώτη μέρα, η Pfizer και η BioNTech επικεντρωθήκαμε στο να προχωρήσουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα, για να λάβουν όσο το δυνατόν περισσότερες δόσεις εμβολίου Covid-19 όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες. Χρησιμοποιούμε πολλούς τρόπους για να προσεγγίσουμε πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο, όπως με συμφωνίες άμεσης προμήθειας με κυβερνήσεις, συμφωνίες προμήθειας με υπερεθνικούς οργανισμούς όπως η COVAX και η ΕΕ, με ανθρωπιστικές δωρεές σε ευάλωτους πληθυσμούς και συνεργασίες με πλούσια κράτη για δωρεές δόσεων σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες. Μέχρι σήμερα, η Pfizer και η BioNTech έχουν στείλει πάνω από 2 δισ. δόσεις σε περισσότερες από 150 χώρες ή περιοχές σε όλο τον κόσμο. Από αυτές, πάνω από 634 εκατ. δόσεις έχουν πάει σε περισσότερες από 80 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Εχουμε επιπλέον δεσμευτεί να παρέχουμε τουλάχιστον 2 δισ. δόσεις του εμβολίου μας σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος το 2021 και το 2022, ένα δισ. κάθε χρόνο. Εχουμε ήδη ξεπεράσει τη δέσμευση αυτή το 2021, έχοντας ήδη συνάψει συμβάσεις για πάνω από 1,1 δισ. δόσεις για αυτές τις οικονομίες.
Ανησυχείτε για τη νέα μετάλλαξη Δέλτα Plus και γενικότερα για τις μεταλλάξεις;
Ολοι οι ιοί μεταλλάσσονται, επομένως γνωρίζαμε από την πρώτη μέρα ότι μπορεί να αντιμετωπίσουμε ανησυχητικές μεταλλάξεις. Ομοίως, με βάση τη μακρά εμπειρία μας στην ανάπτυξη εμβολίων, γνωρίζαμε ότι η μείωση της αποτελεσματικότητας μπορεί να είναι μια πιθανότητα, και αυτό είναι κάτι που συνεχίζουμε να αξιολογούμε μέχρι σήμερα. Ενας από τους λόγους που η Pfizer και η BioNTech επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα mRNA είναι λόγω της ευελιξίας της τεχνολογίας σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τεχνολογίες εμβολίων, και η ενίσχυση είναι ένα από αυτά τα πλεονεκτήματα. Αλλά το να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση είναι σημαντικό. Τα εμβόλια mRNA παρέχουν την ικανότητα αλλαγής της αλληλουχίας RNA στο εμβόλιο για να καλυφθούν νέα στελέχη του ιού. Εάν εμφανιστεί ένα στέλεχος που διαφεύγει της προστασίας από το εμβόλιο, το «επικαιροποιημένο» εμβόλιο θα μπορούσε να χορηγηθεί ως ενισχυτικό.
Η πανδημία έχει οδηγήσει σε προσπάθειες ενίσχυσης της ετοιμότητας της Υγείας. Η ΕΕ ζητεί νομικά δεσμευτική συνθήκη για τις πανδημίες. Τι πρέπει να γίνει για να αποτρέψουμε το να έχουμε πάλι μια τέτοιας κλίμακας τραγωδία;
Η βελτίωση της ετοιμότητας για την πανδημία είναι παγκόσμια προσπάθεια που απαιτεί συνεχή συνεργασία μεταξύ του κλάδου των βιοεπιστημών, των κυβερνήσεων, των ΜΚΟ, των πολυμερών οργανισμών και άλλων. Αναγνωρίζουμε, επαινούμε και υποστηρίζουμε τις προσπάθειες που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για τη βελτίωση της ετοιμότητας έναντι πανδημιών, συμπεριλαμβανομένης της «100 Days Mission» για να έχουμε ασφαλείς και αποτελεσματικές διαγνώσεις, εμβόλια και θεραπείες εντός 100 ημερών από τότε που κηρύσσεται μια νέα πανδημία. Στην Pfizer, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με πολυμερείς οργανισμούς, ηγέτες χωρών και άλλους φορείς για να προστατεύσουμε τον κόσμο από τρέχουσες και μελλοντικές πανδημίες, και απειλές για την υγεία.
Συμφωνείτε ότι θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ολοένα και περισσότερους ιούς και πανδημίες στο μέλλον;
Κανείς από εμάς δεν έχει τη δύναμη να προβλέψει το μέλλον, αλλά μπορούμε, σίγουρα, να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε νέες τυχόν απειλές για τη δημόσια υγεία που μπορεί να προκύψουν. Οπως ήδη ανέφερα, ένας από τους λόγους που επιλέξαμε να χρησιμοποιήσουμε μια πλατφόρμα mRNA είναι η δυνατότητα ευελιξίας της τεχνολογίας σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τεχνολογίες εμβολίων. Συνεχίζουμε να διερευνούμε τις δυνατότητες του mRNA σε περιπτώσεις πέραν της Covid-19, ιδιαίτερα κατά της γρίπης, η οποία είναι γνωστό ότι μεταλλάσσεται κάθε χρόνο. Η δυνατότητα προσαρμογής ενός νέου εμβολίου που είναι αποτελεσματικό κατά των μεταλλάξεων της γρίπης θα μπορούσε να βοηθήσει δραματικά τις ετήσιες προσπάθειες εμβολιασμού.
Κλείνει ένας χρόνος από τότε που, Pfizer και BioNTech, ανακοινώσατε για πρώτη φορά ότι το εμβόλιό σας ήταν πάνω από 90% αποτελεσματικό στην πρόληψη της Covid-19. Τι έχει πάει καλύτερα από τότε;
Η χρονιά που πέρασε μας έδειξε πόσο ανθεκτικοί μπορούμε να είμαστε όταν αντιμετωπίζουμε ασύλληπτες προκλήσεις. Μας δίδαξε επίσης τη δύναμη της επιστήμης στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, κάτι που ο κλάδος πρέπει να συνεχίσει να αξιοποιεί για να προσφέρει σημαντικές ανακαλύψεις σε άλλες ασθένειες. Είμαστε περήφανοι για τις προσπάθειές μας να παραδώσουμε στον κόσμο το πρώτο εμβόλιο mRNA και πιστεύουμε ότι αυτή η τεχνολογία θα έχει δυνατότητες και σε άλλους τομείς ασθενειών. Και είμαστε περήφανοι για τη δουλειά, που συνεχίζουμε να κάνουμε, για την καταπολέμηση της πανδημίας, τόσο για τις συνεχείς προσπάθειες να φέρουμε το εμβόλιο σε περισσότερους ανθρώπους όσο και για τις επιστημονικές μας προσπάθειες για τη θεραπεία.