Τα ημερήσια κρούσματα Covid-19 στη Νότια Αφρική θα μπορούσαν να τριπλασιαστούν μέχρι το τέλος της εβδομάδας λόγω του στελέχους Όμικρον, προειδοποιεί ένας από τους κορυφαίους λοιμωξιολόγους της χώρας, την ώρα που ο ΠΟΥ εκτιμά ότι ο κίνδυνος από τη νέα παραλλαγή είναι «πολύ υψηλός».

Ο καθηγητής Σαλίμ Αμπντούλ Καρίμ, επικεφαλής των συμβούλων της κυβέρνησης στην αρχική φάση της πανδημίας, εκτίμησε ότι τα νοσοκομεία της Νότιας Αφρικής μπορεί να δεχθούν νέες πιέσεις από αθρόες εισαγωγές ασθενών, ακόμα και αν τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη της σοβαρής νόσου.

«Ακόμα κι αν το Όμικρον δεν είναι χειρότερο από κλινική άποψη, και οι ανεκδοτολογικές αναφορές σίγουρα δεν κρούουν τον κώδωνα του συναγερμού […] πιθανότατα θα δούμε αύξηση [της πίεσης στο σύστημα υγείας] λόγω της μεγάλης μεταδοτικότητας» δήλωσε ο Αμπντούλ Καρίμ.

Καθησύχασε πάντως ότι, ακόμα και αν το Όμικρον διαφεύγει των αντισωμάτων που προσφέρει ο εμβολιασμός, τα εμβόλια πιθανότατα θα διατηρούν την αποτελεσματικότητά τους λόγω της κυτταρικής ανοσίας που προσφέρουν τα Τ-κύτταρα.

«Ακόμα κι αν υπάρχει κάποια διαφυγή από τα αντισώματα θα είναι πολύ δύσκολο να διαφύγει από την ανοσία των Τ-κυττάρων, είπε ο λοιμωξιολόγος, καθηγητής του νοτιοαφρικανικού Πανεπιστημίου του Κουαζούλου-Νατάλ και του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη.

To Όμικρον φέρει πολυάριθμες μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα (κόκκινο) στην οποία στοχεύουν όλα τα εμβόλια

Όπως επισημαίνει το Reuters, γιατροί που εξέτασαν τους πρώτους ασθενείς με Όμικρον ανέφεραν ότι μέχρι στιγμής τα συμπτώματα παραμένουν ήπια, με πυρετό, ξηρό βήχα και νυχτερινή εφίδρωση. Οι ειδικοί πάντως θεωρούν ότι είναι ακόμα πρόωρο να εξαγάγει κανείς ασφαλή συμπεράσματα.

Μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί στη Νότια Αφρική σημαντική αύξηση των νοσηλειών ή των θανάτων από κοροναϊό μετά την αναδρομική ανίχνευση της παραλλαγής Όμικρον σε δείγματα που είχαν συλλεχθεί νωρίτερα τον Νοέμβριο.

Το Σάββατο, το Εθνικό Ινστιτούτο Μεταδοτικών Νόσων ανέφερε 2.858 νέα κρούσματα, αριθμός μειωμένος από τα 3.220 νέα περιστατικά του Σαββάτου.

Ακόμα κι έτσι όμως το νούμερο είναι δραματικά μεγαλύτερο από τα περίπου 300 νέα κρούσματα που καταγράφονταν καθημερινά πριν από δύο εβδομάδες στην Νότια Αφρική, όπου η εμβολιαστική κάλυψη περιορίζεται στο 35% των ενηλίκων.

«Πολύ υψηλό κίνδυνο» βλέπει ο ΠΟΥ

Νωρίτερα την Δευτέρα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε τεχνική ενημέρωση για τις κυβερνήσεις με την οποία προειδοποιεί για «πολύ υψηλό» κίνδυνο έξαρσης κρουσμάτων λόγω του στελέχους Όμικρον.

Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της νέας παραλλαγής, οι επιπτώσεις στους ευάλωτους πληθυσμούς θα ήταν «σημαντικές», ειδικά σε χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη», ανέφερε ο ΠΟΥ .

Η ανάλυση των πολυάριθμων μεταλλάξεων που φέρει η νέα παραλλαγή δείχνει ότι ενδέχεται να υπάρχει «υψηλή πιθανότητα» για διαφυγή από τα αντισώματα που προσφέρει ο εμβολιασμός και η φυσική νόσος, αν και το ενδεχόμενο διαφυγής από την κυτταρική ανοσία (Τ και Β κύτταρα) είναι πιο δύσκολο να προβλεφθεί.

Για τον λόγο αυτό, υπάρχει «σημαντική αβεβαιότητα» για την αποτελεσματικότητα των σημερινών εμβολίων, αν και «είναι λογικό να υποθέσουμε ότι τα διαθέσιμα εμβόλια προσφέρουν σε κάποιο βαθμό προστασίας από την σοβαρή νόσο και τον θάνατο».

Επιβάτης πτήσης για Ουγκάντα υποβάλλεται σε τεστ πριν την αναχώρηση από το αεροδρόμιο του Γιοχάνεσμπουργκ (Reuters)

Η έκθεση του ΠΟΥ δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά για τις ενισχυτικές δόσεις που χορηγούνται σε πολλές χώρες, καλεί όμως τις αρχές να επιταχύνουν τα εμβολιαστικά προγράμματα δίνοντας προτεραιότητα στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Κίνδυνος για τα συστήματα υγείας

Σύμφωνα με την τεχνική έκθεση, τρεις είναι οι κύριες αβεβαιότητες σχετικά με το Όμικρον.

  • Είναι το στέλεχος πιο μεταδοτικό; Κι αν ναι, η συνδέεται αυτή η διαφορά με διαφυγή από τα εμβόλια;
  • Πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια έναντι της λοίμωξης, της μετάδοσης και της σοβαρής νόσου;
  • Προκαλεί το Όμικρον πιο σοβαρή νόσο;

Για το τελευταίο, ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι μέχρι στιγμής κανένα από τα επιβεβαιωμένα κρούσματα Όμικρον δεν κατέληξε στον θάνατο και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Όμικρον προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα από τα άλλα στελέχη κοροναϊού.

Ωστόσο τα πρώτα περιστατικά αφορούσαν κυρίως φοιτητές πανεπιστημίου, δηλαδή άτομα σχετικά μικρής ηλικίας που αντιμετωπίζουν μικρό κίνδυνο σοβαρής νόσου, και θα χρειαστούν «ημέρες ως αρκετές εβδομάδες» για να εξακριβωθεί αν το Όμικρον είναι πιο παθογόνο.

Ακόμα πάντως κι αν η νέα παραλλαγή δεν είναι πιο παθογόνος, θα μπορούσε να οδηγήσει σε έξαρση των κρουσμάτων που θα ασκούσε «υπερβολικές» πιέσεις στα συστήματα υγείας. Η αδυναμία εξυπηρέτησης μεγάλου αριθμού περιστατικών θα οδηγούσε με τη σειρά της σε αύξηση της θνησιμότητας, ακόμα κι αν το Όμικρον δεν προκαλεί πιο σοβαρή νόσο.