Ανδρέα Λοβέρδο, υπάρχει ΠΑΣΟΚ τον 21ο αιώνα;

Στις πίσω θέσεις του αυτοκινήτου του, ο Ανδρέας Λοβέρδος έχει ένα ζευγάρι λευκά σνίκερ. Οχι βέβαια ένα οποιοδήποτε ζευγάρι, αλλά εκείνο που του έκανε δώρο ο νεαρός από τα Δωδεκάνησα, με τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ στα πλαϊνά. Οταν συνάντησε «ΤΑ ΝΕΑ», δεν τα φορούσε, όμως είχε ειδικό λόγο. Μαζί στη βόλτα στη γειτονιά της Νέας Ερυθραίας ήταν και η σκυλίτσα του, η Μάγια, ένα γερμανικό ποιμενικό φιλικό με ανθρώπους και γάτες, που υπακούει πιστά στο «κάτσε» και στο «μείνε» – εκτός κι αν ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κρατά στα χέρια του το αγαπημένο της παιχνίδι, ένα μπαλάκι του τένις.

Κάπως έτσι, σαν μπαλάκι που πηγαινοέρχεται από το ένα όνομα στο άλλο, θεωρείται και το Κίνημα Αλλαγής, για το οποίο ο Λοβέρδος υποστηρίζει την επαναφορά του ακρωνυμίου και των συμβόλων του ΠΑΣΟΚ. Γιατί επιμένει τόσο; «Η επιμονή μου δεν συνιστά επιστροφή, δεν είναι μορφή νοσταλγίας για την ακμή της Ελλάδας και της παράταξης. Λέω “με το ΠΑΣΟΚ, για τον 21ο αιώνα”, έχει διαφορά. Κοιτάω μπροστά, όχι πίσω», επισημαίνει. «Το ΠΑΣΟΚ κρίθηκε, κατακρίθηκε, συγκρίθηκε και φάνηκε ότι υπερέχει, αφού κυβέρνησαν όλοι οι άλλοι. Σε όποια συγκέντρωσή μου λέω ότι, αν εκλεγώ, το ίδιο βράδυ θα είμαι πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τα χειροκροτήματα δονούν την αίθουσα. Και μου ζητούν να μην πάρω πίσω τον λόγο μου». Το κυριότερο είναι πως δεν τον φοβίζει το ότι το ΠΑΣΟΚ γίνεται και αντικείμενο τρολαρίσματος τα τελευταία χρόνια: «Το χιούμορ είναι πάντα υπέρ αυτού εις βάρος του οποίου υποτίθεται πως γίνεται. Ετσι μας μαθαίνουν τα παιδιά, όπως ο γιος μου, που με ρώτησε αν ήταν καλά τότε με το ΠΑΣΟΚ. Ακου ερώτηση παιδιού 16 χρονών! Το ΠΑΣΟΚ είναι πια στα αφτιά τους. Και είναι στο χέρι μας να το κάνουμε σοβαρό».

Δεν είναι μόνο το όνομα

Οι επιθυμίες του για το ΠΑΣΟΚ δεν μένουν μόνο στο όνομα, καθώς φιλοδοξεί να μετατραπεί στο πιο δημοκρατικό κόμμα της Ευρώπης. «Εχουμε την άμεση εκλογή ήδη από το 2004. Πρέπει να περάσουμε σε μορφές άμεσης δημοκρατίας που διευκολύνονται από την ψηφιακή τεχνολογία. Δηλαδή, δημοψηφίσματα για κάθε μεγάλη απόφαση. Παράλληλα χρειάζεται να χρησιμοποιούνται τα όργανα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας: Κεντρική Επιτροπή, Πολιτικό Συμβούλιο και – εγώ προτείνω – Εκτελεστική Γραμματεία». Η επόμενη φράση είναι μάλλον αναπάντεχη για έναν υποψήφιο πρόεδρο: «Σε όλα τα όργανα αυτά δεν θα έχω πλειοψηφία».

Μα, πώς θα δίνει τη «γραμμή»; «Θέλω να υπολείπομαι της πλειοψηφίας, ώστε να μου επιβάλλονται οι συνθέσεις. Παράλληλα, θα υπάρχουν τρεις αντιπρόεδροι. Πιστεύω ότι στα πρόσωπα αυτά θα φωτογραφίζεται η ενότητα της παράταξης. Το θέμα είναι να κερδίσω και να δεχτούν, βέβαια», λέει χαμογελώντας. Οι δημοσκοπήσεις, έστω οριακά, τον ευνοούν. «Μόνο ένα σημείο κρατάω: οι περισσότεροι πιστεύουν ότι εγώ είμαι αυτός που αυξάνει τις δυνάμεις της παράταξης. Αυτό είναι το όπλο μου».

Για τον Λοβέρδο, στη βάση του το ΠΑΣΟΚ είναι ένα μεταρρυθμιστικό κόμμα, σε αντίθεση με τη ΝΔ. «Η σημερινή κυβέρνηση δεν είναι μεταρρυθμιστική. Εχει δυο τρεις μεταρρυθμιστικές γωνίες, ας πούμε σε ό,τι αφορά την ψηφιακή πολιτική και τον πολιτισμό, όμως τα υπουργεία αυτά τα διοικούν πρόσωπα πρώην ΠΑΣΟΚ», σχολιάζει. «Από εκεί και πέρα, πρόκειται για ένα κλασικό πελατειακό σύστημα που ιδρύει κράτος, αντί να το μειώνει». Το βασικό πρόβλημα στη χώρα είναι η γραφειοκρατία, η οποία «σκοτώνει την οικονομία». Ετσι, «όσες βάσεις κεφαλαίου κι αν έρθουν από την Ευρώπη, θα μείνουν αναξιοποίητες. Πράγματα που χρειάζονται έξι μήνες για να γίνουν παίρνουν χρόνια ή δεν γίνονται ποτέ». Αυτού του είδους η προσέγγιση, λέει, ξεκινάει «από αύριο, από σήμερα», ενώ το διακύβευμα για το ΠΑΣΟΚ είναι να γίνει και πάλι η αξιόπιστη εναλλακτική λύση: «Τώρα είναι η ευκαιρία. Αν επαναληφθεί το 30% του ΣΥΡΙΖΑ, τελείωσε το ζήτημα, δεν θα κατακτηθεί αργότερα». Γι’ αυτό, λέει, ο επόμενος πρόεδρος πρέπει να είναι κοινοβουλευτικός. «Γιατί θα πρέπει να έχουμε διαρχία στο κόμμα; Δεν μπορεί να βγάλουμε αρχηγό και να περιμένουμε να δούμε αν είναι ικανός να αντιμετωπίσει τον Τσίπρα ή τον Μητσοτάκη. Ολα αυτά τα έχουμε ξεπεράσει στο συνέδριο του 1996», εξηγεί.

«Δεν έχω απωθημένα»

Οι αντίπαλοί του τον χαρακτηρίζουν ως τον πιο φιλοκυβερνητικό υποψήφιο, όμως δεν νοιάζεται. «Οι πολίτες που ψήφισαν ΝΔ ως το μη χείρον βέλτιστον το 2019 είναι πολίτες που εμένα μου έχουν εμπιστοσύνη και θέλω να γυρίσουν πίσω. Σ’ αυτούς απευθύνομαι», λέει, θυμίζοντας πως το 2015 ήταν και πάλι υποψήφιος πρόεδρος, υπουργός τριών μνημονιακών κυβερνήσεων σε δύσκολα υπουργεία. «Κανείς δεν με είπε δεξιό τότε, αυτό εφευρέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και ο μόνος που το έχει πει δημόσια είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Εχει δίκιο πάντως να μη με προτιμάει, γιατί θα είμαι αντίπαλός του». Η σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ακόμα εύκολη. «Δεν έχω απωθημένα με κανέναν. Είμαι ανοιχτός σε κοινές πρωτοβουλίες στην αντιπολίτευση, πώς όμως με καλεί σε μια συμφωνία προοδευτικών ενώ δεν είναι προοδευτικός; Δεν ξεχνάω πώς κυβέρνησε», τονίζει. Ωστόσο, «δεν δίνουμε τη μάχη εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ για να τον τελειώσουμε – αυτά τα έλεγαν εκείνοι».

Δεν φοβάται πως ο κόσμος δεν θα έρθει να ψηφίσει την Κυριακή εξαιτίας του Covid-19. Ο ίδιος ζητάει να ψηφίσουν και πολίτες που δεν ψηφίζουν ΚΙΝΑΛ. «Οταν ήρθαν ο Μάνος και ο Ανδριανόπουλος, χάσαμε ή κερδίσαμε; Θα δεις τι θα γίνει και μετά, από την πλευρά της ΝΔ και από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Οχι όμως με εκείνους που έφυγαν από το ΠΑΣΟΚ για να πάρουν υπουργικούς θώκους. Αυτό δεν το θέλει ο κόσμος μας καθόλου. Θα με τιμωρήσουν οι πολίτες αν τους φέρω πίσω». Και οι πολίτες, λέει, είναι οι μόνοι που μπορούν να κάνουν το ΠΑΣΟΚ και πάλι δύναμη εξουσίας. «Οπως είπε ο Ανδρέας, φυσικά!».