Την ίδια στιγμή που στην Ευρώπη τρέχουν πολλά προγράμματα ναυπήγησης νέων «πράσινων» επιβατηγών-οχηματαγωγών πλοίων, η ελληνική ακτοπλοΐα παραμένει ακόμη στη φάση του σχεδιασμού όσον αφορά στην ανανέωση του στόλου της. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η πιο «νησιωτική χώρα της Ευρώπης». Ωστόσο, τα χρονικά περιθώρια στενεύουν καθώς από τη νέα χρονιά τα πλοία της ακτοπλοΐας θα πρέπει να αρχίζουν να προσαρμόζονται σε νέες πιο αυστηρές περιβαλλοντικές απαιτήσεις που προβλέπουν οι αναθεωρημένοι κανονισμοί του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Τα νέα μέτρα θα απαιτήσουν από τα πλοία 400 gt και άνω να βελτιώσουν την ενεργειακή τους απόδοση, με γνώμονα τον επονομαζόμενο δείκτη ενεργειακής απόδοσης (EEXI) ενώ όλα τα πλοία από 5.000 gt και πάνω θα πρέπει να καθορίσουν τον ετήσιο δείκτη έντασης άνθρακα (CII) που συνδέει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με την ποσότητα του φορτίου που μεταφέρεται. Κατόπιν τα πλοία θα βαθμολογούνται για την ενεργειακή απόδοσή τους (A, B, C, D, E – όπου το A είναι το καλύτερο) και σε περίπτωση που κάποιο βαθμολογηθεί με D ή Ε για τρία συνεχόμενα χρόνια, θα καλείται να παρουσιάσει ένα διορθωτικό σχέδιο δράσης βελτίωσης της απόδοσής τους, στα ελάχιστα στάνταρ που απαιτούνται (C ή παραπάνω).
Παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν στα «ΝΕΑ» πως μέχρι τώρα έχουν γίνει πολύ λίγα πράγματα στον ελλαδικό χώρο προς την κατεύθυνση δρομολόγησης νέων πιο πράσινων πλοίων, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη παρεμβάσεων, προκειμένου να βελτιωθεί η εικόνα. Ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων στην ελληνική ακτοπλοΐα διαμορφώνεται σήμερα στα 27, 32 έτη, με ορίζοντα να φτάσει τα 37, 32 έτη το 2030. Μάλιστα, τότε, όπως έχει επισημάνει και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), περισσότερα από 42 πλοία θα είναι πάνω από 40 ετών, ενώ 18 μεγαλύτερα των 50 ετών.
Στην παρούσα φάση σχέδια ανανέωσης του στόλου εξετάζει ο όμιλος της Attica Group ο οποίος μπορεί να συμπεριλάβει σε αυτά και την ΑΝΕΚ, εφόσον ολοκληρωθεί η συμφωνία των τραπεζών για τη δημιουργία ενός ενιαίου σχήματος. Πληροφορίες αναφέρουν πως η Attica Group σκοπεύει να αξιοποιήσει περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ από τα διαθέσιμα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης για την ανάπτυξη νέων «πράσινων» πλοίων.
Η στασιμότητα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην ανανέωση του στόλου έχει μεγαλώσει ανησυχητικά την απόσταση από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες επενδύουν σε νέα πλοία που χρησιμοποιούν καύσιμα περισσότερο φιλικά στο περιβάλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Νορβηγία, η οποία έχει αποφασίσει ότι από το 2026 όλα τα φιορδ της χώρας θα είναι απαλλαγμένα από εκπομπές αερίων.
Η Ευρώπη
Είναι ενδεικτικό ότι στις αρχές Δεκεμβρίου οι αρμόδιες αρχές της χώρας κατακύρωσαν διαγωνισμό στη ναυτιλιακή Torghatten Nord για την εξυπηρέτηση μιας μεγάλης ακτοπλοϊκής γραμμής μεταξύ των πόλεων Bodο, Rost, Vaeroy and Moskenes, με πλοίο που θα χρησιμοποιεί κατά 85% καύσιμο που θα στηρίζεται στο υδρογόνο και το υπόλοιπο 15% σε καύσιμο μηδενικών η ελάχιστων ρύπων.
Επίσης, η ναυτιλιακή εταιρεία Havila Kystruten προχώρησε σε παραγγελία για τέσσερα LNG-battery cruise ferries και μόλις στις 12 Δεκεμβρίου παρέλαβε το πρώτο από τα τέσσερα πλοία. Τα συγκεκριμένα θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση της γραμμής μεταξύ του Bergen και του Kirkenes.
Στη Σουηδία η Wasaline υποδέθηκε τον προηγούμενο Αύγουστο το νεότευκτο Aurora Botnia το οποίο χρησιμοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια κοντά στα λιμάνια, ενώ ως κύριο καύσιμο χρησιμοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο αλλά επιπλέον έχει τη δυνατότητα και χρήσης βιοαερίου στο μέλλον. Περαιτέρω, στην Εσθονία η Tallink Group, έχει υπό ναυπήγηση το MyStar το οποίο χρησιμοποιεί ως καύσιμο LNG ενώ στη Σκωτία οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές βγάζουν διαγωνισμούς για την κάλυψη ακτοπλοϊκών γραμμών για πλοία που θα χρησιμοποιούν ως δύναμη πρόωσης την ηλεκτρική ενέργεια. Στη Γαλλία η Britany Ferries παρέλαβε στις αρχές Δεκεμβρίου το πρώτο από τα τρία νεότευκτα πλοία που χρησιμοποιούν ως καύσιμο LNG και ναύλωσε από τη Stena Line, η οποία έχει τοποθετήσει παραγγελία για δώδεκα τέτοιου τύπου πλοία σε κινεζικά ναυπηγεία.
Κατεβαίνοντας πιο κοντά στη Μεσόγειο η ισπανική Balearia «τρέχει» τη μετατροπή των μηχανών σε έξι πλοία της ώστε να «καίνε» και φυσικό αέριο, ενώ ναυπηγεί και τρία νεότευκτα επιβατηγά οχηματαγωγά με καύσιμο το LNG. Τέλος, ο όμιλος Grimaldi επενδύσει σε σύγχρονα και φιλικά προς το περιβάλλον πλοία τα οποία χρησιμοποιούν την ηλεκτρική ενέργεια στα λιμάνια.
