Βρετανία – Θα «φάει» τον Μπόρις Τζόνσον η Λιζ Τρας;

Κάθε μέρα που περνάει, η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον, και ο ίδιος προσωπικά, βυθίζεται βαθύτερα στην κρίση. Το Σάββατο, ο θεωρούμενος ως πιστός υπουργός Brexit του, ο Ντέιβιντ Φροστ, υπέβαλε παραίτηση επικαλούμενος την «πολιτική κατεύθυνση» που έχει πάρει η Ντάουνινγκ Στριτ. Την Κυριακή, η εφημερίδα «The Guardian» δημοσίευσε μία φωτογραφία από τον Μάιο του 2020 που δείχνει τον βρετανό πρωθυπουργό, τη σύζυγό του, και καμιά 12αριά ακόμα πρωθυπουργικούς συνεργάτες να πίνουν κρασί μετά τυρού στον κήπο της Ντάουνινγκ Στριτ – η πολλοστή επιβεβαίωση, τις τελευταίες μέρες, πως η ηγεσία της χώρας δεν σεβόταν το lockdown που η ίδια επέβαλε λόγω πανδημίας στους πολίτες. Χθες, μία δημοσκόπηση της Ipsos Mori αποκάλυψε πως 6 στους 10 Βρετανούς θεωρούν απίθανο να είναι ακόμα πρωθυπουργός ο Τζόνσον σε έναν χρόνο από σήμερα. Κάποιοι αναλυτές, μάλιστα, εκτιμούν πως η επόμενη ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ θα είναι η βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών, η Λιζ Τρας – η οποία μόλις ανέλαβε και το πόστο που άφησε κενό ο Φροστ. Είναι άλλωστε γνωστή η φιλοδοξία της, και δεδομένη η δημοτικότητά της μεταξύ των συντηρητικών συναδέλφων της.

Βουλευτής από το 2010, η Τρας έχει περάσει διαδοχικά τα τελευταία εννέα χρόνια από αρκετά υπουργικά πόστα – Παιδείας, Εμπορίου, Οικονομικών… Είχε ψηφίσει κατά του Brexit το 2016, στη συνέχεια ωστόσο αυτή η 46χρονη πολιτικός που επιμένει στην πολιτική της συγγένεια με τη Μάργκαρετ Θάτσερ υιοθέτησε μία πιο ευρωσκεπτικιστική ρητορική, σημειώνοντας πως βλέπει πια το Brexit ως πηγή οικονομικών ευκαιριών. Θα πρέπει να επωμιστεί άμεσα τη δύσκολη διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες όσον αφορά το βορειοϊρλανδικό πρωτόκολλο. Οι Ευρωπαίοι έχουν προτείνει αρκετές παραχωρήσεις, αλλά ο Ντέιβιντ Φροστ ζητούσε περισσότερες: το τέλος του ρόλου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στη βρετανική επαρχία, καθώς και τη σχεδόν ολοκληρωτική άρση των τελωνειακών ελέγχων μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Βόρειας Ιρλανδίας.

Υπέβαλε άραγε παραίτηση ο Φροστ, όπως εικάζουν αρκετοί ειδικοί γύρω από το Brexit, επειδή έδειχνε έτοιμος ο αποδυναμωμένος πλέον βρετανός πρωθυπουργός για έναν συμβιβασμό με τους Ευρωπαίους; «Θέλω μία ολοκληρωμένη λύση που θα ικανοποιήσει τον λαό της Βόρειας Ιρλανδίας και όλους τους πολίτες της σπουδαίας χώρας μας», περιορίστηκε να διακηρύξει χθες, μέσω Τwitter, η διάδοχός του. Ο ίδιος ο Φροστ επέμεινε χθες πως δεν «μπορούσε να υποστηρίξει ορισμένες πολιτικές που ακολουθούνται», ξεχωρίζοντας τις αυξήσεις φόρων που αποφασίστηκαν το φθινόπωρο και τα νέα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν την περασμένη εβδομάδα, παρά την ανταρσία σχεδόν 100 βουλευτών των Τόρις, με την ελπίδα να αναχαιτιστεί η τρομακτική διασπορά της Ομικρον στη Βρετανία.

Μιλώντας μάλιστα στο Sky News, ο Φροστ δήλωσε πως «επ’ ουδενί δεν είναι θέμα ηγεσίας, έχω εμπιστοσύνη στο γεγονός ότι αυτή η χώρα έχει ένα εξαιρετικό μέλλον υπό την ηγεσία του Μπόρις Τζόνσον αν οι πολιτικές της γίνουν οι σωστές, και ότι είναι ο σωστός άνθρωπος προκειμένου να πάει μπροστά η χώρα». Σε πείσμα αυτής της μεταχρονολογημένης ψήφου εμπιστοσύνης, ωστόσο, η ηχηρή αποχώρησή του θεωρείται ως μία επιπλέον απόδειξη πως η δεξιά φιλελευθερίζουσα πτέρυγα των Τόρις – αυτή που τόσο φλέρταρε ο Τζόνσον αφού πρώτα αποξένωσε τη μετριοπαθή τους πτέρυγα διαπραγματευόμενος ένα «σκληρό Brexit» στα τέλη του 2019 – δεν έχει πλέον εμπιστοσύνη στον βρετανό πρωθυπουργό.

Αποκαλύψεις

Οι συνεχείς αποκαλύψεις του Τύπου για παραβιάσεις του lockdown από κυβερνητικούς αξιωματούχους, ακόμα και τον ίδιο τον Τζόνσον, δεν βοηθούν. Ούτε ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί να υπερασπιστεί τα ανυπεράσπιστα η Ντάουνινγκ Στριτ: αναφερόμενος στην τελευταία αποκάλυψη της «Guardian», κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε πως επρόκειτο για μία «συνάντηση εργασίας», ενώ ο αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης, Ντόμινικ Ράαμπ, δήλωσε πως «δεν ήταν κάποια κοινωνική περίσταση, ήταν απλώς εργαζόμενοι που πίνουν ένα ποτό μετά τη δουλειά».

Η δυσφορία στους κόλπους των Τόρις είναι πλέον, σε κάθε περίπτωση, έκδηλη. «Ακόμα ένα λάθος και είναι το τέλος του», δήλωσε χαρακτηριστικά ο συντηρητικός βουλευτής Ρότζερ Γκέιλ μετά την ιστορική ήττα που εισέπραξε την περασμένη Παρασκευή το κόμμα χάνοντας τις επαναληπτικές εκλογές στο Νορθ Σρόπσαϊρ, μία έδρα «δική του» εδώ και σχεδόν δύο αιώνες. Το να ξεκινήσει μια διαδικασία πρωθυπουργικής αποπομπής στη διάρκεια των εορτών, ενώ η υγειονομική κατάσταση επιδεινώνεται, «θα ήταν ασυνείδητο», έκρινε από την πλευρά του, γράφοντας στην «Guardian», ο Τσαρλς Γουόκερ, πρώην επικεφαλής της Επιτροπής 1922, της ισχυρής λέσχης των Τόρις που καλείται να συγκεντρώσει τις επιστολές μομφής (χρειάζονται τουλάχιστον 54 για να ξεκινήσει επισήμως η εσωκομματική μάχη για τη διαδοχή του) κατά του πρωθυπουργού. «Είναι όμως σαφές πως η Ντάουνινγκ Στριτ δεν μπορεί να συνεχίσει ως έχει το επόμενο τρίμηνο», πρόσθεσε.