H χριστουγεννιάτικη εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb ήταν μόνο το πρώτο βήμα μιας πολύμηνης διαδικασίας για την ενεργοποίηση του ισχυρότερου και ακριβότερου οργάνου που έχει εκτοξευτεί μέχρι σήμερα.

Η NASA δεν θα  ήθελε να επαναλάβει την παρολίγον ολέθρια αστοχία της με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο αποδείχθηκε μειωπικό όταν εκτοξεύτηκε το 1991 και χρειάστηκε τελικά επισκευή από αστροναύτες. Στην περίπτωση του Webb, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα επισκευής.

Το τηλεσκόπιο των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σχεδιασμένο να διακρίνει τα πρώτα άστρα που άναψαν στο Σύμπαν, θα κινείται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, ακολουθώντας τη Γη από απόσταση 1,5 εκατ. χιλιομέτρων -υπερβολικά μακριά για ανθρώπινες αποστολές.

Διαβάστε επίσης:

Το ταξίδι μέχρι την τελική του θέση θα διαρκέσει έναν μήνα. Στη διάρκειά του το Webb θα πρέπει να ξεδιπλώσει το γιγάντιο κάτοπτρό του, αποτελούμενο από 18 εξαγωνικές πλάκες επιχρυσωμένου βηρυλλίου, και να αναπτύξει ένα ελαστικό σκίαστρο σε μέγεθος γηπέδου τένις. Μια εξαιρετικά περίπλοκη και λεπτή διαδικασία στην οποία τίποτα δεν πρέπει να πάει στραβά.

To πρωτεύον κάτοπτρο του Hubble είναι το μεγαλύτερο που εκτοξεύτηκε ποτέ με διάμετρο 6,5 μέτρα (NASA)

Σε αντίθεση με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο λειτουργεί κυρίως στο φάσμα του ορατού φωτός, το Webb σχεδιάστηκε για παρατηρήσεις στο υπέρυθρο φάσμα, το οποίο αντιστοιχεί στη θερμική ακτινοβολία που νιώθουμε για παράδειγμα στο σώμα μας αν πλησιάσουμε τη φωτιά.

Για να λειτουργήσει, το όργανο ακριβείας πρέπει να παραμείνει μακριά από τη Γη και οποιαδήποτε άλλη πηγή θερμότητας. Θα προστατεύεται από την ηλιακή ακτινοβολία χάρη σε ένα μεγάλο σκίαστρο και θα κρατά τα όργανά του κατεψυγμένα στους 50 βαθμούς πάνω από το απόλυτο μηδέν.

Διαδικασία ακριβείας

Δεδομένου ότι το πρωτεύον κάτοπτρο του Webb έχει διάμετρο 6,5 μέτρων (συγκριτικά με το κάτοπτρο των 2,4 μέτρων στο Hubble) το τηλεσκόπιο έπρεπε να διπλωθεί σε τμήματα για να χωρέσει στον πύραυλο Ariane 5.

Στην πορεία προς την τελική του θέση, θα ξεδιπλωθεί σαν υπερμέγεθες οριγκάμι.

  • Μισή ώρα μετά την εκτόξευσή του από τη Γαλλική Γουιάνα το μεσημέρι του Σαββάτου, το Webb ανέπτυξε τους ηλιακούς συλλέκτες που το τροφοδοτούν με ενέργεια.
  • Τρεις ημέρες μετά την εκτόξευση, θα ξεδιπλωθούν οι παλέτες που περιέχουν το τυλιγμένο σκίαστρο.
  • Δύο ημέρες αργότερα, οι παλέτες θα ανοίξουν για να αποκαλύψουν πέντε ελαστικές μεμβράνες, διπλωμένες η μία πάνω στην άλλη.
  • Την επομένη, έξι ημέρες μετά την εκτόξευση, οι πέντε μεμβράνες του σκιάστρου θα ανοίξουν και θα τεντωθούν στην τελική τους θέση. Θα είναι μια από τις πλέον κρίσιμες διαδικασίες, καθώς απαιτεί την αφαίρεση 107 βελόνων που κρατούσαν τις μεμβράνες διπλωμένες για εκτόξευση. Ενενήντα τροχαλίες και καλώδια θα τεντώσουν στη συνέχεια της μεμβράνες έτσι ώστε να απέχουν μεταξύ τους μερικά εκατοστά. Στην τελική του μορφή το σκίαστρο θα έχει διαστάσεις 22 επί 12 μέτρα.
  • Ακόμα και τότε η αγωνία δεν θα έχει τελειώσει. Δώδεκα ημέρες μετά την αναχώρηση από τη Γη, το Webb θα πρέπει να αναπτύξει το πρωτεύον κάτοπτρο, το οποίο εκτοξεύτηκε διπλωμένο στα τρία. Ενδεχόμενη αποτυχία στην ανάπτυξη του τεράστιου καθρέπτη θα ήταν απολύτως καταστροφική αποτυχία.

Σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά, οι μηχανικοί της αποστολής θα μπορούσαν να δώσουν εντολή για να περιστρέψουν το τηλεσκόπιο ή να το τραντάξουν για να επαναφέρουν όλα τα εξαρτήματα στη θέση τους.

Όταν το κάτοπτρο ανοίξει, τα 18 εξαγωνικά τμήματά τους θα δίνουν αρχικά 18 διαφορετικές εικόνες, και α πρέπει να ευθυγραμμιστούν ώστε να δίνουν ένα ενιαίο, εστιασμένο είδωλο. Για να συμβεί αυτό, κάθε εξαγωνικό τμήμα διαθέτει επτά μικρούς κινητήρες που το κινούν σε έξι κατευθύνσεις. Κάθε εξάγωνο έχει λειανθεί με τέτοια ακρίβεια ώστε, αν είχε το μέγεθος ολόκληρων των ΗΠΑ, το μεγαλύτερο βουνό θα είχε ύψος μικρότερο από πέντε εκατοστά.

Η λεπτή διαδικασία της ευθυγράμμισης των εξαγώνων θα συνεχιστεί γύρω στους δύο μήνες, ενώ το τηλεσκόπιο θα συνεχίζει την αργή διαδικασία ψύξης του.

Ακόμα τρεις μήνες θα απαιτηθούν για τον έλεγχο και το καλιμπράρισμα των οργάνων.

Αν όλα πάνε καλά, ένα νέο κεφάλαιο θα ανοίξει για την Αστρονομία.

Τελευταία Νέα