Ανθρωπιστικές οργανώσεις κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση ότι προκαλεί κρίση πείνας στα camps των προσφύγων μέσω «συνειδητών» πολιτικών επιλογών που αφήνουν χιλιάδες ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε τρόφιμα, σύμφωνα με τον Guardian.
Αποφάσεις που ελήφθησαν με στόχο τη μείωση των προσφυγικών ροών είχαν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις οργανώσεις, την εγκατάλειψη των προσφύγων, οι οποίοι παλεύουν εδώ και μήνες να βρουν αρκετά τρόφιμα ώστε να επιβιώσουν.
«Είναι αδιανόητο»
«Είναι αδιανόητο που άνθρωποι στην Ελλάδα πεινούν», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα η Μάρθα Ρούσου της International Rescue Comittee. «Χωρίς να φταίνε σε τίποτα, έχουν πέσει στα κενά της νομοθεσίας και της πολιτικής».
Η IRS εκτιμά ότι το 40% των διαμενόντων σε camp – δηλαδή περίπου 6.000 πρόσφυγες – δεν έχουν πρόσβαση σε βασικούς πόρους για την επιβίωσή τους, εξαιτίας της απόφασης της κυβέρνησης να διακόψει την παροχή τροφίμων σε εκείνους που δεν βρίσκονται πλέον σε στάδιο επεξεργασίας των αιτημάτων ασύλου τους.
Χιλιάδες πεινασμένα παιδιά
Ο Guardian αναφέρει ότι ανησυχητικά υψηλό ποσοστό των προσφύγων αυτών είναι παιδιά, αφού περίπου το 40% των διαμενόντων σε κρατικές εγκαταστάσεις είναι ανήλικοι.
«Δάσκαλοι σε τοπικά δημοτικά σχολεία αναφέρουν ότι τα παιδιά φτάνουν στο σχολείο νηστικά και χωρίς να έχουν καν ένα σνακ που να μπορούν να φάνε στη διάρκεια της ημέρας», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η οργάνωση.
Παρά το γεγονός ότι 16.559 πρόσφυγες είναι καταγεγραμμένοι ως διαμένοντες σε camps της ελληνικής ενδοχώρας, πλέον οι συμβάσεις με εταιρείες catering προβλέπουν μερίδες μόλις για 10.213 άτομα, αποκαλύπτει η έκθεση.
Ένα γνωστό πρόβλημα
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου ήδη από τον Οκτώβριο, όταν αλλαγές στη νομοθεσία είχαν ως αποτέλεσμα τη διακοπή ζωτικών υπηρεσιών όχι μόνο προς τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες, αλλά και προς εκείνους που δεν είχαν καταφέρει να υποβάλουν αίτηση ασύλου, συχνά ως αποτέλεσμα χρόνιων καθυστερήσεων στις διαδικασίες, αναφέρει ο Guardian.
Σε ανοιχτή επιστολή προς την ελληνική κυβέρνηση και την ΕΕ, 33 οργανώσεις είχαν απαιτήσει την παροχή σίτισης για όλους τους διαμένοντες σε camps, ανεξάρτητα από την κατάσταση του αιτήματός τους. Η ευρωπαία επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, είχε απαντήσει ότι οι ελληνικές αρχές έχουν κληθεί επανειλημμένως «να διασφαλίσουν ότι όλοι οι άνθρωποι, και ιδιαιτέρως οι πλέον ευάλωτοι» θα λαμβάνουν τρόφιμα και άλλα βασικά αγαθά.
«Ανοησίες»
Το υπουργείο μετανάστευσης διαψεύδει κάθετα οποιαδήποτε καταγγελία για κρίση πείνας στους καταυλισμούς. Ο Μάνος Λογοθέτης, γενικός γραμματέας υποδοχής αιτούντων άσυλο, περιέγραψε τις καταγγελίες ως «ανοησίες» και υποστήριξε ότι έχουν κατασκευαστεί από τις ΜΚΟ.
«Αν υπάρχουν δέκα πρόσφυγες στη χώρα που τους έχουν αρνηθεί την πρόσβαση σε τρόφιμα, θα παραιτηθώ», δήλωσε στον Guardian. «Αν μια κρίση πείνας είχε ξεσπάσει στ’ αλήθεια, θα είχαμε εξεγέρσεις και διαδηλώσεις. Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με την ευρωπαία επίτροπο σε εβδομαδιαία βάση και την έχουμε διαβεβαιώσει ότι δεν υπάρχουν προβλήματα με τη σίτιση, ότι όλοι όσοι δικαιούνται να τη λαμβάνουν, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων και των αναξιοπαθούντων, έχουν υποστήριξη».
Υποστήριξη υπό όρους
Όμως σε γραπτή ανακοίνωση το υπουργείο επανέλαβε ότι βάσει της ελληνικής και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, μόνο όσοι αιτούνται διεθνούς προστασίας θεωρούνται «ωφελούμενοι που δικαιούνται τις υλικές προϋποθέσεις υποδοχής, επομένως και σίτιση».
Στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, οι διαμένοντες σε camps που δεν εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία έχουν πληθύνει, παρά τους διεθνείς επαίνους περί επιτάχυνσης της διαδικασίας ασύλου εκ μέρους των Αθηνών.
Έρμαια της μοίρας οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες
Όπως αναφέρει ο Guardian, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι μέρος του προβλήματος είναι και οι αυξημένες προσδοκίες των αναγνωρισμένων προσφύγων. Βάσει της νομοθεσίας που ψηφίστηκε στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, μετά την έγκριση της αίτησης ασύλου τους, οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες σχεδόν αμέσως υποχρεώνονται να φροντίσουν μόνοι τους τον εαυτό τους, καθώς εντός 30 ημερών παύουν να δικαιούνται χρηματικό επίδομα και σίτιση, μεταξύ άλλων.
Σε μια κοινωνία που δεν κάνει πολλά για την ένταξή τους, σημειώνει ο Guardian, η επιβίωσή τους συχνά είναι ανέφικτη και οι περισσότεροι αναγκάζονται να επιστρέψουν στα camps, ανήμποροι να ξεπεράσουν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, τις γλωσσικές προκλήσεις και τις δυσκολίες στην ανεύρεση εργασίας.
Οι ευθύνες της Τουρκίας
Η άρνηση της Τουρκίας να δεχτεί τους αιτούντες που βλέπουν τις αιτήσεις τους να απορρίπτονται έχει επίσης δυσχεράνει την κατάσταση, παρατηρεί ο Guardian. Μη έχοντας κάπου αλλού να στραφούν, αναγκάζονται κι εκείνοι να παραμείνουν στα camps.
Όμως ανθρωπιστικές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι η αμφιλεγόμενη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να εντάξει την Τουρκία στις ασφαλείς τρίτες χώρες, είναι ο βασικότερος λόγος για την αύξηση των ανθρώπων που μένουν εκτός της διαδικασίας ασύλου. Από τον Ιούνιο και έπειτα, Αφγανοί, Σύριοι, Σομαλοί, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί δεν έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης ασύλου, με την Αθήνα να υποστηρίζει ότι θα έπρεπε να κινήσουν σχετικές διαδικασίες στην Τουρκία.
«Αποτέλεσμα συνειδητών πολιτικών επιλογών»
«Αυτό έχει δημιουργήσει μια κατάσταση, στο πλαίσιο της οποίας χιλιάδες έχουν βρεθεί σε ένα νομικό αδιέξοδο και στην απόλυτη ανέχεια, χωρίς πρόσβαση σε τρόφιμα και άλλα βασικά δικαιώματα εντός των camps», σημειώνει ο Μίνως Μουζάκης, της νομικής υπηρεσίας της οργάνωσης Refugee Support Aegean. «Είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι η κρίση πείνας που εκτυλίσσεται στην Ελλάδα αποτελεί άμεσο αποτέλεσμα συνειδητών πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης».
Υποστηρίζει ότι είναι επιτακτική ανάγκη, δεδομένης της στάσης της Τουρκίας, οι ελληνικές αρχές ασύλου να δώσουν τέλος στο αδιέξοδο των προσφύγων εξετάζοντας τις αιτήσεις και των πέντε εθνικοτήτων.
Περίπου 90.000 πρόσφυγες ζουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ενώ οι αφίξεις έχουν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με την κορύφωσή τους το 2015. Ο Guardian τονίζει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει υιοθετήσει μια πολύ σκληρότερη στάση απάναντι στο ζήτημα, σε σχέση με την κυβέρνηση Τσίπρα.
Χαώδης μετάβαση
Πέρσι, η κυβέρνηση ανέλαβε τη διαχείριση και των 24 camps της ενδοχώρας, που ως τότε ανήκε στις αρμοδιότητες του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, αλλά και τη διαχείριση του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ προγράμματος οικονομικής υποστήριξης που ως τότε αποτελούσε αρμοδιότητα του ΟΗΕ. Ο Guardian κάνει λόγο για μια χαώδη μετάβαση που επιδείνωσε περαιτέρω την κρίση σίτισης και προκάλεσε τη διακοπή επί σειρά μηνών των επιδομάτων προς τους δικαιούχους πρόσφυγες που ζούσαν στα camps αλλά και σε ιδιωτικές κατοικίες.
Ο Λογοθέτης αναγνώρισε το πρόβλημα, μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα, αλλά επέμεινε ότι μέχρι την περασμένη εβδομάδα τα επιδόματα δίδονταν κανονικά.
«Μεγάλο μέρος της κρίσης είναι αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης, ανοργανωσιάς και ανεπαρκούς επεξεργασίας των πολιτικών», υποστηρίζει από την πλευρά της η Ρούσου. «Εργαζόμαστε στο Αφγανιστάν, όπου υπάρχει πείνα και το πρόβλημα είναι δύσκολα επιλύσιμο. Εδώ στην Ελλάδα τα πράγματα θα έπρεπε να είναι πολύ εύκολα».
