«Όσο οι άνθρωποι ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους, η κληρονομιά τους γκρεμιζόταν», αναφέρει σε άρθρο του ο Economist παρουσιάζοντας τα μνημεία τα οποία έχουν υποστεί «ολέθριες και τσιμεντένιες παρεμβάσεις» κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Επισημαίνοντας πως μέσα στην πανδημία έγιναν κάποιες ανακαινίσεις σε σπουδαία μνημεία που προκάλεσαν αμφιβολίες, ο Economist ξεκινά βάζοντας πρώτο στη λίστα την… Ακρόπολη.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο, «κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown της Ελλάδας και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 2020, οι οικοδόμοι έφτιαξαν φαρδιά τσιμεντένια μονοπάτια γύρω από την Ακρόπολη. Οι αρμόδιοι για το έργο τόνισαν πως τα μονοπάτια βελτιώνουν την προσβασιμότητα στο ιστορικό αξιοθέατο. Οι επικριτές είπαν ότι προκαλούν πλημμύρες. Ένας ακαδημαϊκός κατηγόρησε τη διοίκηση του χώρου ότι χρησιμοποιεί το λουκέτο ως «προπέτασμα καπνού».
Ο Economist επισημαίνει πάντως πως υπήρξαν εκείνη την περίοδο άλλα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που ισοπεδώθηκαν εντελώς.
«Τον Μάιο του 2020 η κυβέρνηση της Αλβανίας ισοπέδωσε το Εθνικό Θέατρο στα Τίρανα για να φτιάξει… εμπορικά καταστήματα. Το θέατρο ήταν ένα ταπεινό μοντερνιστικό κτίριο από τούβλα που χτίστηκε το 1939, αλλά οι θεατρόφιλοι το λάτρευαν. Οι διαμαρτυρίες είχαν εμποδίσει για χρόνια την κατεδάφιση.
Το 2020 γκρεμίστηκε επίσης το y-Block στο Όσλο, ένα καμπυλωτό τσιμεντένιο σύμβολο του μινιμαλισμού της δεκαετίας του 1960.Οι μόνες που σώθηκαν (φυσικά!) ήταν οι τοιχογραφίες του Πικάσο.
Τα δύο τελευταία μνημεία συγκαταλέγονταν στα επτά «πιο απειλούμενα» μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που απαριθμούσε κάθε χρόνο η Europa Nostra, μια πολιτιστική ένωση.
Η γενική γραμματέας της ένωσης, Sneska Quaedvlieg-Mihailovic, λέει ότι το 2020 ήταν η μόνη χρονιά κατά την οποία κατεδαφίστηκαν χώροι που περιλαμβάνονται στον κατάλογο.
Η Παναγία των Παρισίων
O Economist δεν ξεχνά να κάνει αναφορά και στο μεγαλύτερο έργο αποκατάστασης πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη που βρίσκεται στο Παρίσι και είναι η Παναγία των Παρισίων.
«Οι αρχές θέλουν να επισκευάσουν τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων, που υπέστη ζημιές από καταστροφική πυρκαγιά το 2019, πριν η πόλη φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2024. Η ηλικία και η φήμη της εκκλησίας την καθιστούν λιγότερο ευάλωτη σε απερίσκεπτες αναβαθμίσεις: οι κυβερνήσεις είναι λιγότερο επιπόλαιες με τις εκκλησίες του 12ου αιώνα απ’ ό,τι με τα κτίρια της δεκαετίας του 1960. Η χρηματοδότηση από το πλήθος μπορεί επίσης να βοηθήσει (σ.σ. να μην γίνουν κρυφές παρεμβάσεις) καθώς δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν κάνει δωρεές για την αποκατάσταση και θέλουν να γνωρίζουν πώς ξοδεύονται τα χρήματά τους.
Πάντως τα σχέδια εκσυγχρονισμού έχουν προκαλέσει αντιπαραθέσεις στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης.
Σε κάθε περίπτωση – όπως έμαθε και η Αθήνα με τον δύσκολο τρόπο – η δημόσια συζήτηση πριν από την υλοποίηση των σχεδίων είναι καλό πράγμα.