Η κλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης φέρνει την Τουρκία σε δύσκολη θέση, καθώς η Αγκυρα αναγκάζεται να επιλέξει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, και να δεχθεί πιέσεις να ευθυγραμμιστεί με την πολιτική κυρώσεων των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ επισημαίνει ο αντιπρόεδρος και διευθυντής στις Βρυξέλλες του German Marshall Fund (GMF) Ιαν Λέσερ, μιλώντας στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».
«Αυτή είναι η κρίση, που η Τουρκία θα ήθελε να αποφύγει, γιατί τη θέτει έναντι άβολων επιλογών. Αντιμετωπίζει διλήμματα σε πολλά επίπεδα, σε οικονομικό, πολιτικό, στρατηγικό» επισημαίνει ευθύς εξαρχής στη συζήτησή μας ο Λέσερ. Κατά τον αμερικανό αναλυτή το ότι η Τουρκία καταδίκασε την αναγνώριση από τη Ρωσία των αποσχισθεισών περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ δεν εκπλήσσει, διότι ανησυχεί η ίδια για την πιθανότητα απόσχισης δικών της περιοχών λόγω των κούρδων αυτονομιστών στην Τουρκία ή για την αναγνώριση κουρδικών οντοτήτων πέρα από τα σύνορά της. «Κάθε τουρκική κυβέρνηση θα θεωρούσε μια τέτοια εξέλιξη απειλή. Η Τουρκία είναι εκ των κρατών, που δίνει μεγάλη σημασία στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα εξαιτίας της ιστορίας της» τονίζει ο Λέσερ, επεξηγώντας ότι οι κινήσεις της Ρωσίας, όπως έγινε και με τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία, «ταράσουν την τουρκική οπτική για τον κόσμο και τα συμφέροντά της». Η άβολη θέση της Τουρκίας οφείλεται επίσης στη στενή σχέση, που έχει τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία. «Εχει συμφέροντα και με τις δύο στη Μαύρη Θάλασσα. Εχει αμυντική συνεργασία με τη Ρωσία και παράλληλα πουλά όπλα στην Ουκρανία. Δεν είναι απλή η εξίσωση. Είναι μια ισορροπία, που ενδεχομένως μπορεί η Τουρκία να διατηρήσει υπό σταθερές συνθήκες, αλλά υπό συνθήκες σύρραξης τα διλήμματα αυτά είναι έντονα» υπογραμμίζει ο ειδικός του GMF. Θεωρεί ότι το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στο οικονομικό και ενεργειακό επίπεδο. «Η Τουρκία εξαρτάται σημαντικά από τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας και έχει σχέσεις με τη Ρωσία σε εμπόριο και επενδύσεις. Εν μέσω οικονομικών προβλημάτων το τελευταίο που θα ήθελε να δει η Αγκυρα είναι αναστάτωση σε μια σημαντική οικονομική σχέση» δηλώνει.
«Σε στρατηγικό επίπεδο η Τουρκία έχει αγοράσει τους S-400 και έχει συζητήσει για περαιτέρω αγορά του συστήματος, κάτι που αμφιβάλω ότι θα προχωρήσει. Για την Τουρκία, παρόλο που θα ήθελε να διατηρήσει τις επιλογές αυτές ανοιχτές μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, είναι μεγάλη η σιγουριά που λαμβάνει από τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Αυτό είναι το κλαμπ στο οποίο ανήκει και παρά τις πολιτικές διαφορές, που έχει με βασικούς συμμάχους η Τουρκία θέλει να λειτουργεί η σχέση αυτή πλήρως» επεξηγεί ο Λέσερ. Τονίζει, δε ότι δεν είναι θεωρητικά τα διλήμματα, που αντιμετωπίζει η Τουρκία. «Μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη θέση από πλευράς ασφαλείας με τη Ρωσία. Εχει ξαναγίνει στη Συρία, μπορεί να γίνει στη Λιβύη, στη Μαύρη Θάλασσα, στον Καύκασο. Η Τουρκία έχει ανησυχίες ασφαλείας σε σχέση με τη Ρωσία».
Τι προβλέπει; «Θα είναι ολοένα και πιο δύσκολο για την Τουρκία να κρατήσει απόσταση ασφαλείας στην κρίση αυτή» λέει ο Λέσερ. «Μία από τις δυσκολίες αφορά στις σκληρές κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία. Ιστορικά η Τουρκία διστάζει να ενστερνιστεί κυρώσεις οποιουδήποτε είδους σε οποιαδήποτε περίπτωση. Τι θα κάνει η Τουρκία όταν όλοι σχεδόν οι σύμμαχοί της επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία; Αν αρνηθεί θα δυναμιτίσει περισσότερο τη δύσκολη σχέση με τους συμμάχους της. Για να είναι οι κυρώσεις αποτελεσματικές δεν θα πρέπει να προσπαθήσει η Ρωσία να τις παρακάμψει μέσω Τουρκίας. Συζητήσεις επί αυτού γίνονται ήδη και θα υπάρξουν περισσότερες, διότι θα υπάρχει ανησυχία ότι η Τουρκία θα βοηθά τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις».