Σε συμβιβαστική πρόταση κατέληξαν ΗΠΑ, ΕΕ, Ινδία και Νότια Αφρική σχετικά με το μεγάλο ζήτημα της άρσης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για παραγωγή εμβολίων κατά της Covid-19 και αντιμετώπιση της εμβολιαστικής ανισότητας.
Πηγές του Reuters ανέφεραν ότι το κείμενο της πρότασης δεν έχει γίνει ακόμα επίσημα αποδεκτό και απαιτεί εξάλλου ομόφωνη έγκριση από τις 164 χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Σε εκκρεμότητα παραμένουν επίσης ορισμένες προβλέψεις που αφορούν μεταξύ άλλων το εάν η διάρκεια της άρσης θα είναι τριετής ή πενταετής.
Η πρόταση περιέχει αρκετούς περιορισμούς, όπως ότι αφορά μόνο χώρες-μέλη του ΠΟΕ που αντιστοιχούσαν σε λιγότερο από το 10% των παγκόσμιων εξαγωγών εμβολίων το 2021.
Καλύπτει επίσης μόνο τα εμβόλια Covid-19 και είναι επομένως πιο περιορισμένη από μια ευρεία πρόταση που πάγωσε στον ΠΟΕ παρά τη στήριξή της από τις ΗΠΑ.
Το κείμενο, το οποίο εξέτασε το Reuters, επιτρέπει τη χρήση «αντικειμένων πνευματικής ιδιοκτησίας που απαιτούνται για την παραγωγή και διάθεση εμβολίων Covid-19 χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου των δικαιωμάτων στο βαθμό που απαιτείται για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19».
Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας αίρονται επίσης για συστατικά και διαδικασίας παραγωγής, πρόβλεψη που αποσκοπεί τη διάχυση της τεχνογνωσίας σε χώρες χωρίς σχετική πείρα, ειδικά όσον αφορά τα προηγμένα εμβόλια mRNA κατά του κοροναϊού.
Η πρόταση δεν καλύπτει θεραπείες ή διαγνωστικά εργαλεία και οι περιορισμοί πιθανότατα εξαιρούν την Κίνα, ανέφερε πηγή που γνωρίζει το περιεχόμενο των συνομιλιών αλλά δεν κατονομάζεται.
Το κείμενο συντάχθηκε σε διαπραγματεύσεις της περασμένης εβδομάδας και κυκλοφόρησε σε Βρυξέλλες, Ουάσιγκτον, Γιοχάνεσμπουργκ και Νέο Δελχί πριν παρουσιαστεί σε άλλες χώρες-μέλη του ΠΟΕ.
Παραμένει ασαφές αν θα εγκριθεί τελικά από τις χώρες-μέλη του οργανισμού.
Αντιρρήσεις από τη φαρμακοβιομηχανία
Οι ευρύτερες συνομιλίες στον ΠΟΥ έχουν μείνει στάσιμες λόγω αντιρρήσεων από χώρες με ισχυρή φαρμακοβιομηχανία, όπως η Ελβετία και η Βρετανία,
Εκπρόσωπος της ένωσης φαρμακοβιομηχανιών PhRMA υποστήριξε ότι η άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας είναι αχρείαστες και εμποδίζουν την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Η εθελοντική μεταφορά τεχνογνωσίας και οι διεθνείς συνεργασίες θα επιτρέψουν στους παρασκευαστές να διαθέσουν 20 δισεκατομμύρια δόσεις το 2022, περισσότερες από ό,τι χρειάζεται ο παγκόσμιος πληθυσμός, είπε η εκπρόσωπος.